________________
નાડ
)
૧૨૭૫
નાડિ૯-ડી)
કરવી (ઉ.પ્ર.) શરમાવું. ૦નું નરવું (રૂ. પ્ર.) તંદુરસ્ત. નાદિ-ડી)-ગ (-ગડ) ૫. સિં.] નાડીમાં થતા ગુમડા જે (૨) મજબૂત મનવાળું. (૩) કોઈપી ન છેતરાય તેવું. ૦ ૫કહ- રોગ, વાત-ગંડ, ‘નર્વ-ગંગલિયન' વી (રૂ.પ્ર.) વલણ જાણવું. ૦ બંધ પડવી(-બન્ધ) (ઉ.પ્ર.) મરી નાતિ-ડી)-ચક ન. [સં.] જઓ “નાડિક દ્ર.' (૨) નાભિમાં જવું. ૦ મળવી (રૂ.પ્ર.) ચાવી કે ઉકેલ મળવો. ૦ હાથમાં રહેલું નાડીઓનું કે, “નર્વ-પ્લેકસસ.” (૩) ફલિત જ્યોતિષમાં આવવી (રૂ. પ્ર.) બીજ-રૂપે રહેલી વસ્તુ સમઝાઈ જવી. નક્ષત્ર-ભેદ જણાવનારું રેખાવાળું એક ચક્ર. (જ.). (૨) વલણ પરખાઈ જવું. ૦ હાથમાં લેવી (ઉ.પ્ર.) બીજાનું નાદિસ્ટ-ડી-ચિકિત્સક વિ., પૃ. [સં] નાડીના ધબકારાથી કામ પતે ઉપાડી લેવું. ૦ હાથમાં હેવી (રૂ.પ્ર.) કબજે રોગનું નિદાન કરનાર વૈદ્ય
જાણવાની ક્રિયા હે, વશમાં લેવું.
નાદિ(ડી)-ચિકિત્સા સ્ત્રી. [સં.] નાડીના ધબકારાથી રેગ ના*-ન્ડ) છું. [તામિળ.] પ્રદેશ
નાહિ(ટી)-છૂટ વિ. જિઓ “નાડી' + “ટવું.'] લાકે નહિણ(-શ્ય) સી. નાડ, નસ, ગ, ધમની
કાછડી-છૂટ, વ્યભિચારી, વિષયી, લંપટ, છિનાળ એ “નાડવું + ગ. “અ” ક...] નાડું, દોરડો નાદિ(ડી)-તંતુ (તન્ત) ૫.સિં.] નાડીને રે, “નવે-ફાઇબર” નાહવું સ.કિ. જિઓ “નાડું,'-ના.ધા.] દેરડાથી જકડીને નહિ(ડી)તંતુક્ષય (તન્ત-) પું. [સં.] નાડી અને સ્નાયુબાંધવું. નહાવું? કર્મણિ, જિ. નહાવવું છે., સક્રિ.
એના તંતુઓને ઘસારે, “ થાઈસિસ” નર-વેલે પૃ. ધાણીના માકડા નીચે અને પથ્થર રાખવાની નાદિ-ડી)-તંત્ર (-તત્ત્વ) ન. સિં] નાડીઓની વ્યવસ્થા સંબંધી
ખાટલી ઉપર ઊભું ૨ખાતું લાકડું, ગધેલામાં બેસતે વાંકા તંત્ર, નર્વસ-સિસ્ટમ' લાકડાના ટુકડા
નહિ(ડી)-તૂટેલ વિ. [સ. + જુઓ “તૂટવું' + ગુ. ‘એલ બી. નાડાછડી સ્ત્રી. [જ “નાડું' + “છડી.'] મંગળ કાર્યને માટે ભૂ ક] (લા.) શક્તિ વગરનું, નિર્બળ વપરાતું બેત્રણ રંગવાળું નાડું, કંભા-નાડું
નાદિ(ડી)-(પ્ર)દાહ ૫. સિં.] જ્ઞાનતંતુઓ ઉપરના સોજાને નાટા-છો (-ડય) સ્ત્રી. [ જ એ “નાડું છોડવું.”] (લા) કારણે થતી બળતરાનો રંગ, “ભૂરાઈટિસ' પેશાબ કરવાની ક્રિયા (લૅધા કે ચારણી યા ઈજારની દોરી નાદિ-ડી-ધર્મ મું. [સં.] નાડીઓની ક્રિયાશીલતા, “યુરેલિટી’ છેડીને પેશાબ કરવાનો હોઈ). [૭ કરવી (રૂ.પ્ર.) પિશાબ નાદિ(ડી)-પરીક્ષક વિ., પૃ. સિ.] જુઓ “નાડિચિકિત્સક.’ કરો ]
નાદિ-ડી) પરીક્ષણ ન. નહિ(ડી)-પરીક્ષા સ્ત્રી. [સં.] જુએ નાટા-વા ક્રિ. વિ. [૪ “નાડું' + “વા.૨] સામાન્ય મોટા “નાડિ-ચિકિત્સા.'
નાડાના આ છેડેથી લઈને બીજે છેડે પહોંચે તેટલા અંતરે નાદિ(ડી)-પષક વિ. [સં.] નાડીઓને બળ આપનાર નાહા-સદરું ન. જિઓ “નાડો' + “સીંદરું.'] લા.) જેને છેડે નાદિ(ડી)-પ્રદાહ જુઓ “નાડે-દાહ.” જ ન આવે તેવી વાત
નાહિ૮-ડી-પ્રેત્સાહનન., [સં] નાડીમાં ઉત્પન્ન થતો આ વેગ, નહિ(ડી) સ્ત્રી. [સ.) શરીરની રક્તવાહિની, નસ, રંગ, નબ-ઇમ્પાસ' ધમની, નાડ. (૨) એક ઘડી એટલે (૨૪ મિનિટને) સમય નાટિલ-ડી બલ(ળ) ન. સિ] નાડીને વેગ, ન્યુરિસિટી' નાદિ(ડી) કપાલેખક (કપાલેખક) ન. [સં. ૧ + - નાદિ(ડી)-મંડલ(-ળ)(-મડલ -ળ) ન. સિ.] જુઓ “નાડિ-તંત.” છેવ4] નાડીના ધબકારા માપવાનું યંત્ર, “ફોમેગ્રાફ નહિ(ડી)-યંત્ર (ચૈત્ર) ન. [સં.] કરોડરજજુ, “સ્પાઈનલ નારિકા સ્ત્રી. [સં.] જુએ “નાડિ.”
[મંત્ર .” (૨) નાડીઓમાં ઘસેલી વસ્તુ બહાર કાઢવાનું નાદિકા-યંત્ર (ન્ય-ત્ર) ન. [8.] અર્ક કાઢવાનું સાધન, નલિકા- પ્રાચીન પદ્ધતિનું એક સાધન નહિ(ડી)-કીટ ! [સં.] આંતરડામાં થતો કી, કૃમિ, કરમ, નાદિ-ડી)-રજજ ન. [ર્સ, સ્ત્રી.] જુએ “નાડિયંત્ર(૧).' ટેપ-વર્ગ,' “રાઉન્ડ-વર્મ'
[‘નર્વસ સેન્ટર' નડિ-ડી)-ગ કું. [સં.] જ્ઞાનતંતુ સંબંધી કઈ પણ વ્યાધિ, નાદિ(ડી)-કેક (-કેન્દ્ર) ન. (.] જ્ઞાનતંતુઓનું મધ્યબિંદુ, “નેચરોપથી' નાદિ-ડી)-કેશ(૧) પું. [૩] જ્ઞાનતંતુઓને કેશ, “નર્વસેલ નદિન-ડી)-૫ ૫. સિં.] જએ “નાડિક્ષીણતા.' નાદિ-ડી-ક્ષત) ન. [સ.? નાડીમાં પડેલે ઘા, નાડીમાંનું ઘાફ નઢિ(-ડી-વર્ણન ન. [સં.] જ્ઞાનતંતુઓ વિશેનું ખ્યાન, કે ચાંદું, “અફસર”
[‘ન્યૂસ્થિનિયા” “ન્યૂરેગ્રાફી’ નહિ(ડી)-ક્ષય કું. [૪] જ્ઞાનતંતુઓને ઘસારો–એક રોગ, નાડિ(-ડી-વલય ન, [] સમય માપવાનું એક યંત્ર નાડિ(ડી)- ક્ષીણતા સ્ત્રી. [સં.] નાડીની ચાલમાં ખરાબી, નાદિ(ડી)-વિદ્યા સ્ત્રી. [સં.] જ્ઞાનતંતુ વિશેનું શાસ્ત્ર, “ચેલેજી' ઇટિકમ'
નડિ(ડી)-ગ કું. [સં.] જુઓ “નાડિ-બલ.” નાડિ(-ડી- ભ . [સં.] શરીરનાં અંગેની શિથિલતાને નાડિ(ડી)-વેદના સ્ત્રી, [] જ્ઞાનતંતુને લગતી પીડા, ‘ન્યૂ એક રોગ, “સાઇકે-ન્યરસિક” (બા.અ.પાઠક)
રસિક”
[નાર ચિકિત્સક નાહિડી)-ગતિ-મા૫ક ન [સ.) નાડીના ધબકારાની ગતિ નેડિટ-ડી)-વૈદ,ઘ . [. વૈa] નાડી જોઈને રોગ પારેખ માપવાનું યંત્ર, એસ્કોપ'
નાઢિ(-ડી-થથા સ્ત્રી. [સં.] જ્ઞાનતંતુઓમાં પીડા થવાને નારિ(-ડી-ગતિ-લેખક ન. [] જુઓ 'નાડિકંપાલેખક. રેગ, ચલજિયા” નાદિ-ડી)-ગતિ-વિજ્ઞાન ન, સિં.] નાડીની ગતિ જાણવાનું નારિ(-ડી)-ત્રણ . [] જુએ “નાડિક્ષત.” શાસ્ત્ર, ફીમેગ્રાફી
નડિ(-ડી)ત્રણ-વિઘા જી. સિં.] નાડિક્ષત થવાના કારણે
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org