Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 239

નાટથી
૧ર૭૪
નહ૧
ના -કાંવ ૫. [સં.] ભજવી શકાય તેવી રચનાઓ ગદ્ય-પદ્યમાં નાટથ-સંગીત (૯૯ગીત) ન. સિં.]. નાટય-રચનાઓમાં રજૂ લખનાર લેખક-સર્જક
કરાતું સાજ સાથેનું ગાન, ઓપેરા' (ન. લ.) નાટય-કવિતા સ્ત્રી. [સ.] નાટયના રૂપમાં લખેલ કાવ્ય, દશ્ય નાટય-સંધર્ષ સ ) . [સં] નાટયમાં ઊભા થતી ખાસ કાવ્ય. (બધી સંસ્કૃત નાટય-રચનાએ આ પ્રકારની છે.) પ્રકારની અથડામણ, કેલિકટ' (અ. .) નાટી-કળા જ “નાટય-કલા.'
નાટથ-સાહિત્ય ન. [સં.] નાટય-રચનાઓના રૂપમાં લખાયેનાટ્યકાર વિ. [સં.] નટ-ની. (૨) ભજવી શકાય તેવી લું–છપાયેલું લખાણ
[પાત્રો વગેરેની યાદી નાટક વગેરે રૂપક ૨ચનાઓનું લખવાનું-સર્જવાનું કરનાર નાથસૂચિ-ચી) સી. [સં.] નાહ્ય-રચનામાં આવતાં વસ્તુ નાટથ-કુતુપ ન. [૪] ના ભજવનાર સર્વ પાત્રોને સમહ નાટથ-હાસ પું. સિં.]નાટકીય ટીખળ, ‘ડ્રામેટિક આયરની નાટયગત વિ. [સં. નાટથમાં રહેલું, ‘ડ્રામેટિક’ (ઉ. જે. (અ. ) નાટક-ગૃહ ન. [સ., પૃ. ન.] જુઓ “નાટક-ગૃહ'.
નાટથાચાર્ય પું. [સં. નાહ્ય + ગાં-વાર્થ] નૃત્ત-નૃત્ય અને નાટથ-તરલ ન. [સં.] રચનામાં ભજવી શકવાની ક્ષમતા અભિનય શીખવનાર ગુરુ. (૨) નાટયો ભજવવાની વ્યવસ્થા નાટય-દક્ષતા સ્ત્રી. [સ.] ભજવી શકવાની કુશળતા હોવાપણું કરનાર, “ડાયરેકટર'
[લગતું, “મેટિક' નટથ-ધમાં સ્ત્રી. [સં.] લેકમાંના સ્વાભાવિક જીવનને રંગ- નાટયાત્મક વિ. સિં. નાહ્ય + ગામે-] નાયરૂપ, નાથને મંચ ઉપર બે રીતે રજૂ કરવાની સવાભાવિકતા (નાટય- નાથાલંકાર (નાટલા ) . [સં. નાસ્થ + GIR]. શાસ્ત્રના નિયમોને આધીન રહીને)
નાટમાં રજ થવાથી એનું સૌદર્ય અધિક વધે તેવું તે તે નાટથ-પ્રાગ ૫. [સં] નાટય ભજવવાને અખતરો. (૨) વાચિક વિશિષ્ટ નિરૂપણ નાટયને જલસે, “સ્ટેઈજ-પર્ફોર્મનસ
નટથાવિર્ભાવાત્મક સં. નાટય + આવિર્ભાવ + ગામન નટથ-પ્રવૃત્તિ સ્ત્રી [સં. નાટયકૃતિઓ ભજવવાની હિલચાલ - 4] નાટય જેમાં વ્યક્ત કરવામાં આવ્યું હોય તેવું, અભિનાથ-પ્રિય વિ. [સં. નાટય જેવા-ભજવવાનો શોખ છે તેવું | નયના રૂપમાં રહેલું, “ડ્રામેટિક નટથ-ભવન ન. [સં.] એ “નાટયગૃહ.” [મંડળી | નાથાંગ (નાટયા 8) ન. + [વાં. નાટય + મ ] નાટયને નાથ-મંડલ(-ળ)(મડલ-ળ) ન. [સં.] નાટય ભજવનારાઓની હુબહ રજૂ કરવાને માટે ઉપયોગી દસ પ્રકારનાં એનાં નાટથ-મંદિર -મદિ૨) ન. [સં.] જુઓ “નાટયગૃહ.' અંગોમાંનું છે તે અંગ (ગેય પદ વગેરે) નાટચ-માલા(-ળા) સ્ત્રી. [સં.] નાટય-૨ચનાઓની શ્રેણી નાથાંતર્ગતવિધિ-હાસ (નાટયાન્તર્ગત-) . [, નાથ + નાટથયુગ પું. [સં] નાટય-રચનાઓ રચવા–ભજવવાને સત્તા -વિધિ-ઢા] જુઓ “નાટથ-હાસ.” જમાને
[થો મને રંજક ભાવ નોટયોતિ સ્ત્રી. [સ. નાટચ + વિત] સંવાદને જે ભાગ હોય નાટયરસ પું. [] નાટયરચનાઓ રચવા-ભજવવામાં વ્યક્ત તે તે ગદ્ય-પદ્યાત્મક કથન, પાત્રોની બોલી નાટય-રંગ (-૨) ૫. [સં.) રંગભૂમિના જે ચોતરા ઉપર નાટથોચિત વિ. [સં. નાટ + ૩વિત] નાટયને હોય નાટયો ભજવવામાં આવે છે તે પડથાર, રંગ-પીઠ
તેવું, ડાયેટિક’ (અ. .) નાટય-રાસક છું. [.] ગાઈ ને ભજવી શકાય તેવો ઉપ- નાટથોર્મિકાવ્ય ન. સિ. નાટa +મિ-g] નાટય સ્વરૂપની રૂપકને એક પ્રકાર. (નાટય.)
[અભિનેતા ઊર્મિ-કવિતા, “ડ્રામેટેક લિરિક' (ઉ. જ.) નેટથ-વિદ વિ. [સં. °વિત્ર] નાટય-કળામાં નિષ્ણાત, કુશળ નાટય-વિદ્યા સ્ત્રી. [સં.] જએ “નાટય-કલા.”
જ્યાંથી સરળ બને તેવું બારણું કે છીંડું, છટકબારી નાથ-વિધાન ન., નાટથવિધિ . [સં] નાટય રચનાનું નાઠી . મહેમાન, પરોણે લેખન અને એને અભિનય
ના વિ., ભૂ.કા. [સ. નષ્ટ-> પ્રા. નઠ- જાઓ “નાસનુંનટ-વિષયક વિ. [સં.] નાટયને લગતું
માં.] ભાગ્યું, નાસી છૂટવું, પલાયન થઈ ગયું નાટથ-વૃત્તિ સ્ત્રી. સિ.] નાટક રચવાની કે ભજવવાની માન- નાકેલ, -વિ., બી. ભુ. કા. [+ગુ. “એલ, લું' બી. ભુ. કુ સિક શક્તિ કે વલણ, “મેટિક સેન્સ'
જુએ “નાસવું"માં.] ભાગી ગયેલું, નાસી છૂટેલું, પલાયન નાટથ-વેદ પું. [સં] વેદની કોટિનું આજે અપ્રાપ્ય મનાતું થઈ ગયેલું નાટયશાસ્ત્ર (બ્રહ્માએ રચ્યું હોવાની માન્યતા)
ના' (-) ચી. [સં. નારી) શરીરની નાડી, નસ, ધમની. નાટયશાલા(-ળા) સ્ત્રી. [સં.] એ “નાટક-ગૃહ.” (૨) (લા.) નજર, દષ્ટિ. (૩) બીજભૂત વસ્તુ, મૂળ કારણ. નાથ-શાસ્ત્ર ન. [સં.] રંગભૂમિની રચના સાથ નાટયોની [ કાપવી (રૂ.પ્ર.) ગળું કાપવું. ૦ ખસી જવી, ૦ ઠેકાણે રચનાથી લઈ એની વાદ્યો સંગીત-વિદ્યા અને નૃત્તનાટય ન હેવી (રૂ.પ્ર.) મરણ નજીક પહોંચવું. (૨) મગજ ચસકસાથે અભિનય સુધીની બધી જ બાબતોનો જેમાં ખ્યાલ છું. (૩) ઉડાઉ થવું. જોતા રહેવું (-૨વું) (રૂ. પ્ર.) આપવામાં આવે છે તેવું વિઘા-શાસ્ત્ર. (૨) મહર્ષિ ભરતનું વલણની દેખરેખ રાખવી. ૦ જેવી (રૂ. પ્ર.) હાથના કાંડાની રચેલું મનાતું એ નામનું શાસ્ત્ર, ભરતનાટ્યશાસ્ત્ર. (સંજ્ઞા) નાડીની ચાલ ઉપરથી રોગનું નિદાન કરવું. (૨) ઊભા નાટથ-શાળા એ “નાટયશાલા.'
થયેલા પ્રસંગનું મૂળ તપાસવું. ૦ દેખાડવી (ઉ.પ્ર.) રોગનું નાટ-શિલ૫ ન. સિ.] જુઓ “નાટયકલા.” (૨)રંગ ભગિનું નિદાન કરાવવા વૈઘને કાંડું ધરવું. (૨) ભુલથી કે જાણી નિર્માણ કરવાની પ્રક્રિયા
બિઝીને બીજા સમક્ષ પોતાનું ગુપ્ત વલણ ખુલું કરવું. ૦ નીચી