Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 226

ન(-નિ)વાવવું
ન(-નિ)વાજાવવું, ન(-નિ)વાજાવું જએ (-નિ)વાજનું’માં, નવાજિ(-જે)શ સ્ત્રી. [ફા. ‘નવાજિશ’] નવાજવું એ, નવાજણી નવા-જૂનું વિ. [જુએ ‘નવું' + ‘જૂનું.’] આગળ-પાછળનું. (૨) (લા.) નવું અસાધારણ
નવા-જૂની વિ., સ્ત્રી [જુએ ‘નવાજનું' + ગુ. ‘ઈ ’ સ્ત્રીપ્રત્યય.] નવી કે જૂની વાતચીત કે પ્રસંગ. (ર) (લા.) તાન તાજી ખબર. (૩) નવી અસાધારણ ખબર . (૪) ભારે ફેરફાર, ઊથલ-પાથલ
૧૨૬૧
નવાજેશ જુએ ‘નવાજિશ,' [ઉચ્છેદ થઈ ગયા હોય તેવું ન-થાઢવું↑ વિ. [સં. ન-વાર્ય + ગુ. ‘' ત. પ્ર.] બ્રાહ્મણના • નવા(-ર)વું† (નઃવાડ(-ર)નું) જુએ ‘નાહવું’માં,
નવાણુ ન. [સં. નિપાન> પ્રા. નાિવાળ] જલાશય (વાવ કૂવા તળાવ નદી સરવર વગેરે મીઠા પાણીનું) ન-વાણિયું વિ. [સં. નવાળી + ગુ. ' ત. પ્ર.] ખેઠ્યા વિના સહન કરનારું. (૨) વાતમાં ન જાણનારું. (૩) વાંક વિનાનું, બિન-ગુનેગાર
નવાબ-જાદી સ્રી. [ + žા.] નવાબની પુત્રી નવાબ-નંદ પું. [+žા. હું ]નવાબને! પુત્ર. (ર) પુત્ર, (ર) (લા.) બહુ શેખીન માણસ નવાબ-શાહી સ્રી. [ + ક્।. ‘શાહ' + ગુ. 'ત. પ્ર.] નવાખની સત્તા. (૨) (લા.) આપખુદી નવાબી સ્રી. [અર. નવાબી] નવાબને દરજ્જો નવાબીરે વિ. જિએ‘નવાબ' + ગુ. ‘ઈ' ત. પ્ર.] નવાબને લગતું, નવાબનું
નવાર॰ પું., ખ. વ. [સં. નૌવાર] ખેઢયા વિનાની જમીનમાં વાળ્યા વિના થતું એક ખડધાન્ય
નવાર3 સી. [ફા. નિવાર્ ], ૰પાટી સ્રી. [+ જ ‘પાટી.’] પલંગમાં ભરાતી સૂતરની પાટી
નવારવું (નઃવારનું) જએ નવાડનુંર’-નાહવું’માં. નવારસ વિ. [અર. લાવારિસ્], -સિયું, વિ. [ + ગુ. ‘યું' ત. પ્ર.], “સુ, સું વિ. [ + ગુ. ‘* – ‘*' ત.પ્ર.] બિન-વારસ, વારસ વિનાનું, નિર્દેશિયું નવારી સ્ત્રી. જુએ 'તવરી.' [કાળિયા નવાલી શ્રી. [જુએ ‘નવાલા’ + ગુ. ‘ઈ ' સ્રીપ્રત્યય.] નાના નવાલા હું. [અર. નવાલદ્] કાળિયા, ગ્રાસ ન-વાવરું વિ. [સં. 7+ જએક્ ‘વાવરકું’+ ગુ. ‘*' રૃ. પ્ર.] (લા.) રાતનું ભેાજન નથી કર્યું તેવું, વાળુ કર્યાં વિનાનું નવાવું (ન:વાવું) જુએ ‘નાહવું’માં. ન(-ને) (-જ્યા)શી જુએ ‘નવાસી.’ ન(-ને)ત્રા(-જ્યા)શી-મું જુએ. ‘નવાસી-મું.’ નવાસક્તિ વિ. [સં, નવ + અા-સવિત] નવા પદાર્થોં તરફથી લગની ન(-ને)વા(-યા)સી (-શી)વિ.[સં. યાશીતિ> પ્રા. નવાસી]
Jain Education International_2010_04
નવાંગ^ (નવા) વિ. [સં. નવ + અTM] નવાં અંગોવાળું નવાંગર (નવા) વિ. [સં. નવ + અTM] નવ અંગેાવાળું.
(૨) ન., બ. વ. સંઠે પીપર મરી હરડાં બહેડાં આંખળાં ગજપીપર ચિત્રક અને વાવડીંગ એ નવ ઔષધેાપયેાગી નવા(-વા)ણુ,-હ્યું વિ. [સં. નયનવૃતિ સી. > પ્રા, નવળવí ] ન્યાના સમૂહ [ખીલેલાં અંગે વાળી રમણી નેવુ ઉપર નવની સંખ્યાનું સંખ્યાએ પહોંચેલુંનવાંગી નવા(-વા)હ્યું-(-હ્યું)નું વિ. [+ ગુ. ‘મું’ ત, પ્ર.] નવાણુની
નવાન્ત ન. [સં. નવ + અન] નવું પાકેલું અનાજ નવાબ પું, [અર. નળાખ્ ] સૂક્ષ્મા, ‘ગર્વનર.' (૨) નાના રાજ્યના મુસ્લિમ રાજવી
(નવાઙગી) વિ., સ્ત્રી. [સં.] નવીન અંગેાવાળી— નવાંગી (નવાગી) . [સં.] જૈન ધર્મનાં મૂળ સ્ત્રામાંના નવ સૂત્રગ્રયાના સમૂહ, (જેન.) [સંપૂર્ણ અંગેાવાળું નવાંશું (નવાફ ગું) વિ. [જુએ ‘નવાંગરૈ' + ગુ. ‘ઉ’’ ત. પ્ર.] ન-વાધ વિ. [સં. ૧ + જુએ વાંધે!' + ગુ. '' ત. પ્ર.] વાંધા વિનાનું. (૨) (લા.) કેવળ, તન, બિલકુલ. (૩) સ્પષ્ટ, ખુલ્લું નવાંખર (નવામ્બર)ન. [સં નવ + અશ્ર્વર] નવું વસ્ત્ર, નવું કપડું નવાંબુ (નવામ્બુ) ન. [સં. નવ + અન્તુ] નવું પાણી, પાલર પાણી નવી વિ., શ્રી. [જુએ ‘નવું’+ગુ ‘ઈ' પ્રત્યય.] એક ઉપર અથવા પૂર્વની પત્ની ગુજરી જતાં પરણી કે ઘરધી લાવેલી
પત્ની
નવીશ(-સ)
એંશી અને નવ, ૮૯ નવાસી3 શ્રી. [જુએ ‘નવાસે। + ગુ. ‘ઈ ' શ્રીપ્રત્યય.] દીકરીની દીકરી, દૌહિત્રી ન(-ને)વા(-યા)સી(-શી) નું વિ. [જુએ ‘ન(ને)વા(-ચા)સી ૧ +ગુ. ‘મું.' ત. પ્ર.] ૮૯ ની સંખ્યાએ પહોંચેલું નવાસે હું, [કા. નવાસહ દીકરીના દીકરા, દોહિત્ર નવસ્ર વિ. [સં. નવ + અક્ષ) નવ ખૂણાઓવાળું નવાહ વિ. [સં.] નવ દિવસનું, નવ દિવસમાં પૂરું થતું (રામાચણ'નું પારાયણ ‘નવાહ' હોય છે.)
નવાં ન., ખ. વ. [જુએ ‘નવુંૐ'] ‘૯’ના ઘડિયા કે પાડી નવાંકુર (નવાઙકુર) પું. [સં. નવ + અક્રૂર] નવે ફણગા,
નવા કાંટા
નવી-રણુ ન. [સં.] જૂનાને નવું કરવાની ક્રિયા. (૨) સમ રામણી, જીŕદ્વાર. (૩) (લા.) ઉત્સાહ અને અંગની ચલનશક્તિને નવું રૂપ આપવાના કાર્યરૂપને આનંદ, ‘રિક્રિયેશન’ (બ. ક. ઠા ), ‘રિન્યુઅલ'
નવી-જૂની વિ., સ્ત્રી. [જુએ નવું + ‘જૂનું'+ગુ. ‘ઈ ’ સ્ત્રીપ્રત્યય, બેઉને.] (લા.) જાણવા જેવા સમાચાર. (૨) નવી ઊથલ-પાથલ
નવીન વિ. [સં.] નવું, અપૂર્વ. (૨) વિચિત્ર નવીન-તમ વિ. [સં.] તદ્દન નવું, અભિનવ, નવ-તમ નવીનતર વિ. [સં.] બે નવાંની તુલનામાં વધારે નવું, નવ-તર નવીન-તા શ્રી. [સં.] નવાપણું. (૨) (લા.) વિચિત્રતા નવીનતા-પૂજક વિ. [સં.] જે કાંઈ નવું થતું આવતું હોય—નવા ફેરફાર થતા હોય તેના તરફ આદર ધરાવનાર નવીની-કરણુ ન. [સં.] નવું ન હેાય તેને નવું સ્વરૂપ આપવું એ, ‘નેવેશન,’‘રિન્યુઅલ’
નવીનેાપાદક-તા સ્ત્રી. [સં. નવીન + ઉપાર્જ-તા] મૌલિક હોવાપણું, ‘એરિજિનાલિટી' (છે. ખા.) -નવીશ(-સ) વિ. [ફા. ‘નિવિ−’ અનુગ કે પ્રત્ય] લખનાર (એ હંમેશાં સમાસને અંતે લખનાર'ના અર્થમાં; જેમકે