Page Text
________________
નવસંદા
૧૨૬૨
નશીલું
અખબાર-નવીસ” “ખુશ-નવીસ” “ફડનવીસ' વગેરે) નને લગતું. (૨) (લા) નર્વેમાં પહેરવાનું વસ્ત્ર). (બંને નવીસંદો (નવસો ) પૃ. [ફા. નિવિશ-દ0 લહિ
નવેણિયું' પણ) નવું વિ. સિં. નવં > પ્રા. નવગ-નવીન, તાજું. (૨) નઢિયે (નૉટ) વિ., પૃ. [ઓ “નઢિયું.'] નરેંદ્રમાં વિચિત્ર. (૩) મહાવરા વિનાનું. (૪) રેજ જોવામાં ન રહેતે કે પિરસણિયે, મણિશો આવતું હોય તેવું (જનું પણ). [વી આંખે જેવું (રૂ. પ્ર.) નવંદુ (નવેન્દુ) . [સં. નવ + ] ના બીજને ચંદ્રમા, વર્તમાન સમઝથી જેવું. -વી ગેડી ના દ(૦૧) (રૂ. પ્ર.) સુદિ બીજને ચંદ્ર, નવો ચાંદ
[(સંજ્ઞા.) બધું નવેસરથી. ૨ જનું (રૂ. પ્ર.) ઉથલ-પાથલ, ૦ થવું (રૂ.પ્ર.) નવેબર (નવેમ્બર) . [અં.] અંગ્રેજી વર્ષ ૧૧ મે મહિને. ભાંગી પડવું. ૦ નકોર, ૦ નેક (રૂ. પ્ર.) ધોયું નથી હોતું નવૈયા સ્ત્રી. [જ એ “નવું' દ્વારા.] નવાઈ તેવું. ૦રું (રૂ. પ્ર.) અજાણ્ય, અપરિચિત. ૦ લોહી ન જાઓ “નવો.'
[એડવું એ (ઉ.પ્ર.) ઉચ્ચ પ્રકારને જુસે, જવાનીનું તાજું ઊછળતું ન ન. જિઓ “નવું' દ્વારા.] પડતર ખેતર નવેસરથી વર્તન. ૦સવું (રૂ. પ્ર.) તરતનું તાજું. (૨) અપરિચિત, નવોઢા વિ, સૂઢી. [સં. નવ + ઢા] નવી પરણે લાવેલી સ્ત્રી, અજણ્યું.- અવતારે (રૂ. પ્ર.) આફતમાંથી બચેલાં હોય નવ-પરિણુતા, નવ-વધુ એમ. - કેરિયે દીવા (રૂ.પ્ર.) નવા ગામમાં કે નવા લીધેલા નાસ્થિત વિ. [સં. નવ + ૩થત]નવું ઊભું થયેલું, “રિસર્જન્ટ મકાનમાં રહેવા જવું છે. જે નામે (રૂ. પ્ર.) નવેસરથી નવોદક ન. [સં. નવ + ૩૪] વરસાદનું નવું પાણી. (૨) (જનું જતું કરી). - જન્મ (રૂ. પ્ર.) મંદવાડમાંથી સાન ખેદીને કાઢેલું તાજું પાણી થવું એ. – જીવ (રૂ.પ્ર) ઉચ્ચ પ્રકારનો તાજો જસે. નાદિત વિ. [સં. નવ + રૂઢિ] નવું ઊગેલું. (૨) (લા.) - દિવસ (રૂ. પ્ર.) ચડતી, અસ્પૃદય. - નિશાળિયે નવું વિકસેલું-નવું લખતું થયેલું-નવી રચના કરવાનો આરંભ (રૂ. પ્ર.) સમઝ પાકી નથી તેવું].
કર્યો છે તેવું નવું ન. [સં. નવા->પ્રા. નવેમ-] “હું' ને સમૂહ. (૨) નવ્ય વિ. સિં] નવું, નવીન, નુતન હું” ને ઘડિયે કે પાડે
નયતા સ્ત્રી. [.] નવીનપણું નવેણુ (નવેશ્ય) સ્ત્રી. જિઓ “નાહવું” દ્વારા.] જુઓ “નવેં” ન(-)વ્યાશી, સી જુઓ “નવાસી.” નવેણિયું (નઃ વેણિયું) વિ, ના [જ “
નણ' + ગુ, ઇયું' (ને)ળ્યાશી(-સી-મું જ “નવાસી-મું.” ત. પ્ર.] “નવેદિયું.”
[‘નવેઢિયે.” નવાણું,-હ્યું એ નવાણું.' નણિ (ન:વેણિયે, વિ, પૃ. [જ એ “ણિયું.' એ નવાણુ-હ્યું-મું જુએ “નવાણુ-મું.' નવેતર ક્રિ. વિ. જિઓ “ન' દ્વારા.] હમણાંથી ન . [સં. નવ-> પ્રા. નવમ-.] “'ને આંક કે નધિયું વિ. જિઓ બનવું' કાર.] બીજી જ્ઞાતિનું સંખ્યાને ખ્યાલ આપતું ગંજીફાનું પાનું નવેનવું વિ. જિઓ “નવું,'–દ્વિભવ.] તદ્દન નવું, સાવ તરતનું નશ-કેવળું વિ.સં. નિશ્ચિત-વઝ->પ્રા. નિઝમ-છેવા -] નવેમ્બર જાઓ “નવેબર.”
[અત્યારનું નક્કી ચાખું, ખે-ચેખું, ભેળ વિનાનું નહેરુ વિ. સં. તને તાવ->પ્રા. નવ-વાબ] વધુ નવું, તદન ન-શરમું વિ. [સ. ૧ + જ એ “શરમ' + ગુ. “ઉ' ત. પ્ર.] નવેલી વિ. સીજિઓ “નવેલું' + ગુ. ‘ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] શરમ વિનાનું, બેશરમ, નિર્લજજ
(લા.) નવી પર આવેલી સૂકી, નવોઢા, નવ-વધુ નશાકારક વિ. જિઓ “નશે' + સં.૧iાર] નાશ કરનારું, કેફી નવેલું વિ. જિઓ “નવું" + ગુ. “એવું' સ્વાર્થે ત...] નવું, નશM-સા)-ખાનું ન. જિઓ “નશે'+ ખાનું.'] (લા) ઠાઠડી તાજ, તરતનું
[નહિયું (નનામી) રાખવાનું સ્થાન. (પારસી.) નવેલો . જિઓ “નવેલું.'] (લા.) નખના મૂળને ભાગ, નશા-ખેર વિ. જિઓ “નશો' + ફા. પ્રત્યય] ન કરનારું નવેસર, ૦થી કિ. વિ. જિઓ “નવું' દ્વારા + ગુ. થી પાં. (ભાગ ગાંજે દારૂ વગેરે ચીજોના વ્યસનવાળું)
વિ. ને અનુગ] ફરીથી શરૂ કરીને, નવે મંડાણે [ભાગ નશાબેરી સ્ત્રી. [+ગુ. ‘ઈ' ત...] નશર પણું, વ્યસન નહ(-હૈ) સ્ત્રી. દંટી. (૨) પડાની ના, નારખો. (૩) વચલો નશા(-શેપણું ન., બ.વ. [ જુઓ “નશો' + પાણી.”] નળિયું જિઓ “નવેળું' + ગુ. થયું ત.ક.] જુઓ “નવેળું.' ભાગ દારૂ વગેરે પીણું. નળી સ્ત્રી. જિઓ “નવેળું' + ગુ. “ઈ' પ્રત્યય.] કેઈ નશાબંધી (-બ-ધી) સ્ત્રી. જિઓ “નશે'+ “બંધી.'] કઈ પણ બે મકાનની પછીત કે પડખાંની વચ્ચેની સાંકડી ખુલી પણ પ્રકારને ન કરવાની સરકારી મનાઈ, માદક વસ્તુ ગાળી, છીતરી, પંચાળી, એવી પણ જવાની બીક તિફાવત) એના પ્રચારની સખત બંધી, “પ્રોહિબિશન” (“નશા-ખોર.” નવેલું વિ. જુઓ “વળી.' (આ જરા પહોળું હોય એટલો જ નશા-શે બાજ વિ. [જુઓ “નશો' + ફા. પ્રત્યય.] જુઓ નવેઢ (નઃવેઢય) સ્ત્રી, જિઓ “નાહવું' દ્વારા.] ના ધોયા નશા(-શે)બાજી સ્ત્રી, [+ગુ. ‘ઈ' ત.ક.] ઓ “નશાખોરી.' વિના જેમાં કાંઈ ન કરાય તેવી સ્થિતિ, અપરસ, નણ. નશિયું જ એ ‘નસિયું.’
હિોય તેવું (૨) નાહીને કાઈ ને સ્પર્શ ન કરાય તેવી રીતે પા સેવા નશી વિ. [જ “નશો' + ગુ. 'ઈ' તે પ્ર.] જેણે નશો કર્યો વગેરેમાં રહેવાની સ્થિતિ, પાકી અપરસ. (૩) લા.) જ્યાં નશીન વિ. [૩] “બેઠેલું (જેમકે “ગાદી-નશીન’ ‘તખ્તપાકી નવેઢ વિના ન જવાય તેવું સ્થાન (
રડું વગેરે) નશીન' વગેરે) નર્વેદિયું (નઃવેટિયું) વિ. ઓ “નેટ' + ગુ. “છયું ત...] નશીલું વિ. જિઓ “નશે+ગુ. ઈલું ત... જુઓ “નશી.'
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |