Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 225

નવલ
૧૨૬૦
ન(-નિ)વા જવું
નવલ વિ. સિં] નવું. (૨) આશ્ચર્યકારક. (૨) સ્ત્રી. (ગુજ.) નવશેકું વિ. સિં. નવ-% + ગુ. “ઉ” ત.ક.] થોડું થોડું જુએ “નવલકથા-વેલ' (બ. ક. ઠા.)
ગરમ હોય તેવું, સહેજસાજ નું, કોકરવણું નવલકથા સ્ત્રી. [એ. નેવેલના સાદર સં. નવ સ્વી- નવશે ન. સ્નાન, નાહવું એ. (પારસી.) કારાયા + સં] ઇતિહાસનાં પાત્રોવાળી કે લેકેક પાત્રો- નવ-શ્રાદ્ધ ન. [સં] અવસાનના દિવસથી ત્રીજે પાંચમે સાતમે વાળી ઈતિહાસમૂલક યા કેવળ કાપનિક સમાજચિત્ર અને અગિયારમે એમ એક દિવસે થતું શ્રાદ્ધ રજૂ કરનારી વિસ્તૃત વાર્તા, ઉપન્યાસ, નાવેલ' (ગો. મા) નવસ ન. [દે.પ્રા. નામ- મઝા] માનતા, બાધા, નીમ નવલકથાકાર, નવલ-કાર વિ. [સં ] નવલકથા લખનાર નવસમૂહ-વાદ પું. [સં] નવસમાજ-૧૦, ‘નિ-કલેકટિવિઝમ' નવલકથાવલિ,લી સ્ત્રી, સિં] જાઓ “નવલ-માલા(-ળા).” નવ-સમૃદ્ધ વિ. [સં] નજીકના સમયમાં સમૃદ્ધિ પામેલું, નવ-લખ વિ. સં. નવ(૯) + સં. ઋક્ષ > પ્રા. ઋaa] નવ તાજેતરમાં આબાદ થયેલું [(૨) પં. નવસેરો હાર લાખ. (૨) (લા ) અસંખ્ય, ગણનાતીન. (૩) અમસ્ય, નવસ(-સે) વિ. [જ એ “નવ' + “સ(-સે)૨.'] નવસેરતું. કિંમતી
[(ઉમદા) લક્ષણ ધરાવનારું નવસ(-સે)રું વિ. જિઓ “નવ-૪-(-સે)ર”+ ગુ. ‘ઉં સ્વાર્થે નવલખણું વિ. [સં. નવ(૯) + ક્ષviઝ>પ્રા. વળઝ-1 નવ ત.પ્ર.) એ ‘નવર્સર(૧).’
કરનારું નવલખે વિ. જિઓ “નવ-લખ' + ગુ. ‘ઉ' ત. પ્ર.] જએ નવ-સજેક વિ. નિ.) નવું ઉત્પન્ન કરનાર, (૨) નવું સર્જન નવલખ(૨૩).”
નવસર્જન ન. [સં] જ “નવ-વિધાન'–“નવ-નિર્માણ.” નવલખે વિ., પૃ. [જ એ “નવલખું.'] નવ લાખ કે એનાથી નવસલું વિ. નવું, તાજુ, વધુ નાણાં ખર્ચ કરી બંધાવેલું તે તે સ્થાપત્ય. (ધૂમલીનું નવ-સંગમ (સમ) પું. [૪] નો મેળાપ સિંચાર શિવ-મંદિર વગેરે એ નામે જાણીતાં છે.) (સંજ્ઞા.). નવ-સંજીવન (સ.જીવન) ન. [સં.] નવી ઉત્પત્તિ, નવો જીવનવલ-તા શ્રી. [સં] નવીન હોવાપણું, નવીનતા
નવ-સંધાન (-સન્ધાન) ન. સિં.] ઉખેડીને નવેસરથી કરવું નવલનિચેાર વિ, પૃ. [સં. નવસ્ત્ર-નિરો] નવાં વસ્ત્ર પહેર્યા એ, જીર્ણોદ્ધાર, કાયાપલટ, “વર-હોલિગ છે તેવો પુરુષ
[કથાવલી નવ-સંસ્કરણ (સંસ્કરણ) ન[સ,] નવ-સંસ્કાર આપવાની નવલ-માલા(-ળા) સ્ત્રી. સિં] નવલકથાઓની શંખલા, નવલ- ક્રિયા, ‘રિ-એરિયન્ટેશન’ નવલ-વાદી વિ. [સ, ] જુઓ “નવમતવાદી,’ નવ-સંસ્કૃતિ (સરકૃતિ) સી. [સં] નવી સંસ્કૃતિ નવલશા પું. (સં. નવ8 + જ “શાહ.'] (લા.) ઉડાઉ, નવસાર'પું. [કા. નસાહર 1 ધાતુ ગાળવામાં કામ લાગતો છેલબટાઉ, [૦ છનેતર, હીરજી (રૂ.પ્ર.) શેઠાઈ ને ડાળ એક તીક્ષણ વાસવાળા ક્ષાર ઘાલનાર].
નવ-સેર,રું જ “નવસર(૧)’–‘નવ-સેરું.' નવલિકા સ્ત્રી, ર્સિ, પિલ સિં નવ-નવેલ' શબ્દની પડજે નવ-સે (ઍ) વિ. [સ, નર્ચ + રાતન ન., બ.વ> પ્રા. °માર
સં. ૨T ત.ક. લગાડી ઊભો કરેલો શબ્દ અંતિધક કે >અપ્ર. સમાજ . “સઇ.], સે વિ. [સં. રાતંગ કા¢પનિક ટૂંકી વાર્તા, “ૉર્ટ સ્ટોરી' (બ.ક.ઠ.)
પ્રા, રા >અપ સ૩ ન., એ.વ.] નવ સેંકડા જેટલું નવલિકા-કાર વિ. [સ) કંકી વાર્તા લખનાર
ન-વસ્ત્ર વિ. [સે, ન + વત્ર + ગુ. ‘ઉં' ત.પ્ર.] વસ્ત્રવિહોણું, નવલી સ્ત્રી, એ નામની એક વિલ
નામું-પગું
[જનું રૂ૫] નવ હાથના માપનું નવવું વિ. [સ. 71 + ગુ, “ઉત પ્ર.] નવલ(૧-૨).” નવ-હન્દુ-થું) વિ. [ઇએ “નવ' + ટુરત*.>પ્રા. રામ-, નવલેજ ૫. જએ નવું' -પં. ૩૫ + “જી.' જ નવલથા.” નવાઈ સી. [જ “નવું' + 5. “આઈ' તે.પ્ર.] નવું હવાનવલહિયાળ વિ. જશે ‘નવ'િ + ગુ. આળ' ત.પ્ર.), પણું, નવીનતા. (ર) તરતની પેદા થયેલી ચીજ. (૩) નવલોહિયું વિ. [જ એ “નવ + “લેડી'+]. “યું'ત પ્ર.] આશ્વર્ય, વિસ્મય. [ કરવી (રૂ.પ્ર.) કાંઈક નવું જ કરી જેના શરીરમાં નવું ઊકળતું લોહી છે તેવું ઉત્સાહી. (૨) નાખવું. ૦ થઈ (૩ પ્ર.) કાંઈક નવું જ બનવું કે જે અપર્વ (લા.) ઉછાંછળું
હેય. ૦ હેવી (.પ્ર) અનુભવનું હોવું. ૦લાગવી (૩.પ્ર.) નવ-વધૂ શ્રી. [સં] નવી પરણેલી સ્ત્રી
આશ્ચર્ય થયું. નવી નવાઈનું (રૂ. પ્ર.) જાણે કે નવું જ નવવિધાન ન(સં.) એ “નવ-નિર્માણ.” (૨) નો ઉલેખ ઊપજ્યું હોય એમ. (કટાક્ષમાં.)] નવ-વિવાહિત વિ [સં] નવું પરણેલું [નવ પરિણીતા નવાગત વિ. [સં. નવ + IT-1] નવું આવેલું. (૨) નવી નવવિવાહિતા ૧., સી. [સં] નવી પરણેલી સ્ત્રી, નવ-વધ, ભરતી કરવામાં આવી હોય તેવું (સેનિક) નવ વૈધ ન. સં] તાજ જ વિધવા થવાપણું
નવાગંતુક (નવાગતુક) વિ. [સં. નવ + માં-તુ] જુએ નવ-શસ્ય ન. [સે.] નવું ઊગેલું ઘાસ, ન લીલા
નવાગત(૧).' નવ.શાહ મું. [કા.) વરરાજા
નવાજણ સ્ત્રી. [જઓ “નવાજવું+ ગુ. “અ” કુ.પ્ર.], -શુક નવ-શિક્ષણ ન. [૪] અચીન યુગને અનુરૂપ કેળવણી સ્ત્રી, [+ ગુ. “ક” ક. પ્ર.] નવા જ ૬ એ. (૨) વખાણવું એ નવ-શિક્ષિત વિ. સિં] તાજ કેળવાયેલું, ‘નિ-લિટરેઈટ. ના-નિવાજવું સ. કિ. [ફા, “નવોજ ' તસમ] મહેરબાની (૨) હાલની પદ્ધતિએ કેળવાયેલું
કરવી. (૨) વધાવવું, માન આપવું. (૩) ભેટ સોગાદ આપી નવ-શિખાઉ વિ. જિ એ નવ" + “શિખાઉ.'] તાજેતરમાં ન્યાલ કરવું. ન(નિ)નાજાવું કર્મણિ, ક્રિ. ન(-નિ)-વાજાવવું ભણવા બેઠું હોય તેવું, તદ્દન શિખાઉ
છે., સ. કિ.