Page Text
________________
ન-મળું
૧૨૫૩
નયરું
ત...] મહેરબાની ન કરે તેવું, દયા વિનાનું ચિખું નમૂલિયું વિ. સં. ન + જુઓ “પ્લ' + ગુ. “ણું” ત...] ન-મ વિ. સં. નિર્ન સ્ટા->નિમાર-] મળ વિનાનું, નિર્મળ, જુઓ “ન-મૂલતી.” (૨) (લા.) કિંમત વિનાનું, માલ વગરનું, ન-માઇતરું વિ. સિં. ૧ + જુએ “માવતર’ + ગુ. ‘ઉં' ત...] તન મામલી જેનાં માવતર (મા-બાપ) મરી ગયાં હોય તેવું
ન-મૂલું વિ. [સં. 7 + જુઓ “મૂલ' + ગુ. “ઉં' ત. પ્ર.] ન(-નિ)માજ -૪ શ્રી. [અર. નમાઝ] બંદગી (ઇસ્લામ ધર્મ કિંમત વિનાનું, મામૂલી, હલકા પ્રકારનું પ્રમાણેની દિવસમાં પાંચ વારની). [-ગુજારવી, ૦ ૫ઢવી નમળિયું વિ. [સં, ન + જુઓ “મૂળ' + ગુ. “યું' ત, પ્ર.] (૩.પ્ર.) બંદગીનો વિધિ કરો]
મૂળ વિનાનું, જેના મૂળને પત્તો ન લાગે તેવું ન(-ન)માજી,-ઝી વિ. [+ ગુ. “ઈ' ત...] નમાજ પઢનાર. નમળી સ્ત્રી. [ ઓ “ન-મૂળું' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] જેનું (૨) નમાજમાં પહેરવા માટેનું (તે તે વસ્ત્ર)
મૂળ ઓળખાય નહિ તેવી ગાંઠ. (વહાણ) નમાવું જુઓ “નમનું માં.
નમંછિયું જુએ ‘ન-મૂછિયું.' નમાણે જ “નિમણું.”
નમેણિયું (નમેણિયું) જુએ “નવેણિયું.” – દિયું.” ન-માબાપુ વિ. [સં. 7 + જુઓ “મા-બાપ' + ગુ. “ઉ” ત...] ન-મેરણ (-મેકરણ્ય) સ્ત્રી. [જ એ “મેરું' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રીમાબાપ મરી ગયાં હોય તેવું, મબાપ વિનાનું
પ્રત્યય.] દયા-માયા વિનાની સ્ત્રી, નમેરી સ્ત્રી, લાગણી ન-માયું વિ. [સં. ન + જુએ “મા” + ગુ. “ઉં' ત.પ્ર.] જેની વિનાની સ્ત્રી
તિ. પ્ર.] નમેરાપણું મા મરી ગઈ હોય તેવું, મા વિનાનું
ન-મેરાઈ -મેરાઈ) સ્ત્રી. જિઓ “ન-મેરું' + ગુ. “આઈ' નમાર , બ.વ. [સ, નવા>અપ. નૌઢાર) જ “નીવાર.' નમાર-મં ક વિ. સિં, ન + જુએ “મારવું+ “મંડ' + ગુ. પ્ર.] જુઓ “ન-મહેસું.' [ “નમસ્કાર-મંત્ર (૩).” (ન.)
ઉં' ત. પ્ર. (જેના માથા ઉપર કઈ મારનાર હોય તેવું] નમોઝાર ૫. [સં નવા પ્રા. નમોવાર, પ્રા. તત્સમ] (લા.) કામધંધા વિનાનું. (૨) પરિવાર વિનાનું, નડંગધડંગ નમો-નમઃ ક્રિ. વિ. [સં. નમન્ + નમ:, સંધિથી] નમસ્કારના નમાવું વિ. [સં. ૧ + જુએ “માલ” + ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર.] ઉગાર (વારંવાર નમસ્કાર)
માલ વિનાનું, નિર્માચ. (૨) બળ વિનાનું, કમ-જેર નમો-નારાયણ ક્રિ. વિ. [સં, નમન્ + નારાથનાપુ, સંધિથી] નમાવવું, નમાવું જુએ ‘નમવું'માં..
સંન્યાસીઓને ઉદ્દેશીને કહેવામાં આવતો ઉગાર નમિત વિ. [સં] નમેલું. (૨) વાંકું વળી ગયેલું. (૩) દુઃખ- ન-મેરડું વિ, ગજ વિનાનું. ભરેલું. (૪) ન. નમન, નમસકાર
નર-મંડું જુઓ “ન-માર-મંડું.' નમિનાથ વિ. સં.] જૈન ધર્મના ૨૪ તીર્થકમાંના ૨૧ મા ન-મેલું વિ. [સ. + જુઓ “મિલ'ગુ. “ઉ” ત. પ્ર.] તીર્થં કર. (સંજ્ઞા.) (જન.)
જ “ન-મૂલું.'
[એ બેલ નમિયાણ વિ. જિઓ “નમવું' દ્વારા.] નીચાણવાળું, ઢાળવાળું. નમો-વાક !. [સં.) નમસ્કાર, વચન, ‘હું નમન કરું છું” [૦ જયા (રૂ. પ્ર.) ખાડે, ગેબો]
નમોસરું (ઍસરું) [સં, + મુa> પ્રા. મુન્દ દ્વારા] દેખાવ નમૂ (મું)છિયું વિ. [સં. + જુઓ “મૂ-મું)છ'+ ગુ. “ઈયું” વગરનું, કદરૂપું.] (૨) ઉદાસ, ચિંતાગ્રસ્ત
ત. પ્ર.] મૂળ વિનાનું. (૨) (લા.) બાયલું, હીજડું નમ્યું વિ. [જ એ “નમવું + . “હું” ભૂ ક] નમેલું. (૨) નમૂરિયું વિ. સિં. ૧ + જુઓ ‘મૂડી' + ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર.] ન. નમન, નમસ્કાર, નિમિત. [૦ આપવું (રૂ. પ્ર.) આગ્રહ મહી વિનાનું, નિર્ધન
ન રાખો . (૨) હાર કબૂલ કરવી) નમૂદ,દી વિ. ઉધાર નહિં તેવું, રોકડું
નમ્ર વિ. સિં] નમનતાઈવાળું, શાંત સરળ વિનયી પ્રકૃતિનું, સાલસ નમૂનાઈ વિ. જિઓ “નમુને' + ગુ. “આઈ' ત. પ્ર] નમ્ર-તમ વિ. [સં.] ખૂબ નમ્ર
નમૂનાને લગતું, નમૂનાનું “સેમ્પલ....(૨) ટિપિકલ. (૩)મેડેલ” નમ્રતા સ્ત્રી. [સં] નમ્રપણું. (૨) વિનય, વિવેક, (૩) સાલસાઈ નમનાકાર વિ. [જ “નમુનો' + સં.] કર્મો બનાવનાર, નમ્રતા-પૂર્વક કિ, વિ. [સં] પુરી નમ્રતાથી, વિવેક-પુરસર
પેટન-મેઈક' રૂપ, આદર્શરૂપ, દાખલા લેવા જવું નમ્રભાવી વિ. [, .] નમ્રતાના સ્વભાવવાળું નમના(-)દાર વિ. [ઓ “નમો ' + ફા. પ્રત્યય.] નમના- નય પું. [સ.] ન્યાય, નીતિ, પેલિસી' (ગે.મા.). (૨) પદાર્થને નમૂના-તપાસ સ્ત્રી, જિએ ‘ન' + “તપાસ.'] નમૂનાઓની સમઝવાની દષ્ટિ. (૩) સદ્વર્તન. (૪) સન્માર્ગ. (૫) દાર્શનિક ખેજ, ‘સેમ્પલ સર્વે
સિદ્ધાંત. (૬) જે સેળ પદાર્થોના જ્ઞાનથી મેક્ષ મેળવાય નમૂના-જના સ્ત્રી. જિઓ “નમો' + સં.] નમૂનેદાર કાર્ય તેમાંના એક. (તર્ક) (૭) પદાર્થોમાંના ધર્મોમાંના એકને પ્રણાલી, આદર્શ જ ના, મોડેલ-સ્કીમ'
મુખ્ય અને બીજાને ગૌણ માની કરવામાં આવતા વિચાર, નમૂને . [ફા. નમૂહ'] અનુકરણરૂપ પદાર્થ, પ્રતિકૃતિ, (જૈન) (૮) રાજનીતિ, ‘પોલિટિકસ' (મ. ન.)
આદર્શ, “ટાઇપ,' “મેડેલ.' (૨) વાનગી. (૩) એઠું, બીબું, નય-કેવિદ કું. સિં] નીતિશાસ્ત્રી. (૨) રાજનીતિજ્ઞ ઘાટ, ફરમ. (૪) દૃષ્ટાંત, દાખલ, ઉદાહરણ
નયચક્ષુ વિ. સિ. નીલ્સર બ.વી.] નીતિ પ્રમાણે ચાલનાર નમૂને નિશાની સ્ત્રી. [+ જ “નિશાની.'] પુરાવાને કે નયજ્ઞ વિ. [સં.] ઓ “નય-કોવિદ.”
સમર્થન માટે કાગળ [કિંમત ન થાય તેવું, કિમતી નય અને ડું) . વિલાઓમાં ફૂલ ખરી જવા પછીનું આરંભનું ન-મૂલતી વિ. [સ. ન જ “મૂલ' દ્વારા.] અમૂલ્ય, જેની કાચું ફળ, નયું, ને
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |