Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 215

નામ
૧૨૫૦
નબી
ન-પાતર વિ. [સં. ન + પાત્ર ન., અર્વા. તદભવ] કુપાત્ર, સ્ત્રી. [અર. + ફા.], છ સ્ત્રી. નોકરી, ચાકરી, સેવા કપાતર, નાલાયક
નફરાન છું. [અર. + ફા. આન બ.વ.પ્ર.] નોકર-ચાકર ન-પાય વિ. ઈસ. + જ એ “પા ”+ ગુ. “ઉં? ત. પ્ર.] પાયા નફરી સ્ત્રી, [જ “નફર' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] જ એ વિનાનું. (૨) એ “નપણું (૨-૩).
નફરાઈ.' નપાવટ જિએ નપટ.”] વિ. તદ્દન હલકા પ્રકારનું, ખરાબ. નફરીન જ નફરતી’
(૨) લુચ્ચું, બદમાશ. (૩) નફફટ, નિર્લજજ, બેશરમ નફસ' છું. [અર. નફ સ] શ્વાસેવાસ, દમ નપાવટતા સી. [ + સં., ત. પ્ર.] નપાવટ હોવાપણું નસ* સી. [અર, નર્સ ] મનની ઇચ્છા ના-નાપાસ વિ. સિ. ન + એ.] નિષ્ફળ, અનુત્તીર્ણ, (પરીક્ષા નરસાની જ ઓ “નફસ,*], નફસી વિ. જિઓ “નફસ' કે કટિમાં પસાર નહિ થયેલું. (૨) પસંદ ન પડેલું, ના- + ગુ. “ઈ'ત, પ્ર.] વિ. મનની પ્રબળ ઇચ્છાવાળું. (૨) વિષયપસંદ. (૩) નામંજુર થયેલું. [૦ થવું (રૂ. પ્ર.) પાર ન પડવું] વાસના થી ભરેલું, વિષયી, કામાંધ [તેવું, લાભદાયક ના-ના)પાસિયુંવિ. [ + ગુ. “યું' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] વારંવાર નફા-કારક વિ. [જ એ “ન' + સે જારવ ન આપે હર પરીક્ષામાં નાપાસ થનારું
નફા-ખેર વિ. [ઓ “નફો'+ફા. પ્રત્યય] વેપારમાં વધારે ન-પીરી વિ., સી. [સ. ૧ + જુઓ “પિયર' + ગુ. “ઉ” ત. પડો નફો કરવાની વૃત્તિવાળું [દાનત, નફાખેર વૃત્તિ + “ઈ" સ્ત્રી પ્રત્યય.] જેને માવતર નથી તેવી સ્ત્રી, માબાપ નફાખેરી સ્ત્રી. [+ ગુ. “ઈ' ત.ક.] વધુ પડતો ન કરવાની મરી ગયાં હોય તેવી સ્ત્રી. (આ ગાળ છે.)
નફા-દાર વિ. જિઓ “નકો' + ફા. પ્રત્યય.] જઓ “નફાકારક.” નપુંસક (પુસક) વિ, પૃ. [સં.] જેનામાં પ્રજનન-શક્તિ નફિકરાઈ સ્ત્રી. [ ઓ “ન-ફિકરું + ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.] ન હોય તે પુરુષ, હીજડે, લીબ, નામ, પાવે. (૨) નફિકરાપણું, નફકરાઈ, બેફિકરાઈ, નિશ્ચિત હોવાની ટેવ નાન્યતર જાતિનું, નાન્યતર લિંગનું. (ભા.)
ન-ફિક વિ. [સં. ૧ + જ “ફિકર +ગુ. “ઉં” ત પ્ર] નપુંસકતા (નપુસક-તા) સ્ત્રી, -ત્વ ન., -ભાવ છું. [સં.) તદ્દન ફિકર વિનાનું, નફકરું, બેફિકરું, તદ્દન નિશ્ચિત નપુંસકપણું
નરેટ જુઓ “નફટ.
પ્રિકારનું વાજિંત્ર નપુંસકલિંગ (નપુસકલિ3) ન. [8] નાન્યતર જાતિ.(વ્યા.) નરી સ્ત્રી. [અર. “નફરી.'-ફરિયાદ, બુમરાણ (લા.) એક નપુંસકલિંગી (નપુસકલિકગી) વિ. સિં૫.] નપુંસક લિંગનું, ન પું. [અર. નઅ] લાભ, હાંસલ, કમાણી, મળતર, નાન્યતર જાતિનું. (ચા.)
ફાયદે. [કા , ૦ ખા, ૦ મેળવ,૦લે (રૂ.પ્ર.) નત વિ. [સં.+ન+જ “પૂત.'] પુત્ર વિનાનું, અ-પુત્ર નફો કરવા, મળતર કરવું] નખેતર જુઓ “નપાવટ.”
નફો-(-તોટે . [+જ “ટે (-તો)ટે.”], નફો-નુકસાન નપાત વિ. r = + જ પાત' + ગુ. “G” ત.પ્ર.1 પિત ન. [+ જ નુકસાન.'] વિપાર-રોજગારમાં હાંસલ અને
વિનાનું, ન-વર્તુ, નાગું [રાખે તેવું. (૩) દુરાગ્રહી ખોટાં લાભ-હાનિ, પ્રોફિટ એન્ડ લોસ' નવલું વિ. મોઢે ચડાવેલું, ખાટા લાડવા. (૨) માન ન નટ જુએ “નફટ.' નપ્તા યું. [૪] દીકરાને દીકરે, પૌત્ર, પિતરો. (૨) નફફટાઈ જ “નફટાઈ.” દીકરીને દીકરે, દોહિત્ર, દેહિંતરે
નફર જ “નફર.' નષ્ફટ એ “નફ-કુફે).'
ન-બત્તર, ન-બદતર વિ. [સં. 7 + જુએ “બદતર.] જેના નટાઈ જુઓ “નફા-ફકીટાઈ:
કરતાં કંઈ બીજું ખરાબ નથી તેવું, અત્યંત ખરાબ નખર જુઓ “નફર.”
ન-બ૬ વિ. [સં. ૧ + જએ દિ' + ગુ. “G” ક. પ્ર. ] નપ્રકૃતિ સી. [સં.] પ્રકૃતિ નથી તેવું મૂલ ત. (સાંખ્ય.) કોઈને બેદે નહિ-ગાંઠે નહિ તેવું, નિરંકુશ, ઉદ્ધત, ઉ ખલ નફકરાઈ ઓ “ન-ફિકરાઈ.'
નબવી વિ. [અર.] મહમ્મદ પૈગંબરને લગતું, નબીને લગતું નફકરું જ “ન-ફિકરું.’
નબહેતર (-:તર) વિ. સં. ૧ + જ એ “બહેતર.] ખરાબ નફ(ખ, ફફ)વિ. નિર્લજજ, બેશરમ, બે-અદબ
નબળાઈ સ્ત્રી. [જ નબળું' + ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.] ન(-, ફોટાઈ સ્ત્રી. [+ ગુ. “આઈ' ત.પ્ર] નફટપણું નિર્બળપણું, (શરીરનું) નબળાપણું, કમજોરી. ૨) માનસિક -તેલ ન. [એ. તેથી + જ “તેલ.”] મેલ કાપવાના ધર્મ- નબળાપણું વાળું સાબુ બનાવવામાં ઉપયોગી એક તેલ, નખ-તેલ, મેથા નબળું વિ. [સ. નિન->પ્રા. નિવૃ૪-] બળ વિનાનું, ઑઇલ
શક્તિ વિનાનું કે ઓછી શક્તિવાળું, કમર. (૨) માનસિક નફતૈલિન પું. [અં. નેશ્યલિન ] ડામરમાંથી બનાવવામાં રીતે તદન ઢીલું. (૩) (લા.) ભેગ અથવા મિશ્રણવાળું,
આવતો એક સફેદ ઘન પાસાદાર પદાર્થ. (પ.વિ) હલકા પ્રકારનું નફા-ખુ, ફકીર . [અર.] કરોને સમૂહ. (૨) નોકર, ન-બંધી (બધી), ધું (-ધું) વિ. સં. 1 + 4 + ગુ. ચાકર
[અંધું, ઉરચું. (૨) બેશરમ ‘ઈ’–‘ઉ' ત...] બંધન વિનાનું, નિરંકુશ નફર ખંધું (ખબ્ધ) વિ. [+ એ “ખવું.”] નફટ અને ન-બાપુ વિ. [સં. ૧ + જુઓ “બાપ”+ ગુ. ‘ઉં' ત.પ્ર.] બાપ નફરત શ્રી. [અર.] ધિક્કાર, તિરસ્કાર, હયાત
વિનાનું, પિતા ગુજરી ગયો હોય તેવું નકરાઈ જી. [જ “નફર' + ગુ. “આઈ' ત...], -ગી નબી પું. [અર.] ઈશ્વરી દૂત, પેગંબર. (૨) મહમ્મદ પૈગંબર
''
નફકરું
,
નર્લજજ, બેશરમ,
કઢપણું