Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 212

૧ર૪૭.
નણદલી
નામક રાગોને મૂળભૂત રાગ-શુદ્ધ નટ. (સંગીત.) નટાઈ સ્ત્રી. [સં, નટ+ગુ. આઈ' ત...] નટને અભિનય, નટ' પું. અં.] પેચવાળા ખીલાની-સક્રની ચાકી [કલા વેશની ભજવણી નટકલ(-ળા) રહી. [સં] વેશ ભજવણની વિદ્યા, અભિનય- નટી સી. [સં] નાટયમાં અભિનય કરનાર વેશધારી નટ-કલ્યાણ . સિં.] નટ રાગના મિશ્રણવાળ કલ્યાણ
પુરુષ કે સ્ત્રી. (૨) સુત્રધારની સ્ત્રી. (નાટય.) (૩) એક રાગને એક પ્રકાર, (સંગીત.) [એક પ્રકાર, (સંગીત.) જાતની ગોકળગાય નટ-કેદાર . [સં.1 નટ રાગના મિશ્રણવાળે કેદાર રાગને નટેશ્વર પું. [સં. નટ + સ્વર] જ એ “નટ-રાજ.' નટ-કાર્ય ન. સિ.] વેશ ભજવવાનું કાર્ય
નહ-મઠારું વિ. [સં. નg-
H IS->પ્રા. નટ્ટ-મકારા-] નટખટ વિ. [સં. નટ + ટ (લગ્નની ગોઠવણ કરી આપનાર (લા) કામધંધા વિનાનું, નવરું. (૨) નિર્લજજ, બેશરમ
આદમી – જે યુનિબાજ હોય છે.] (લા.) બહેશ. ચાલાક, નકર વિ. [સ, નિ »પ્રા. નિઝું] જાઓ “નઠેર.' ચપળ. (૨) કોઈથી ગાયું ન જાય તેવું. (૩) બધાંને રમાડી નકરાઈ સી. [+ગુ, “આઈ' ત... નઠરપણું, નઠેરપણું જાય તેવું, ખેલાડી. (૪) ટીખળી, ગમતી. (૫) પ્રપંચી, નઠારું વિ. સં. નંદાલ->પ્રા. નકામ-] (લા.) ઊખડી ખટપટી. (૬) દગલબાજ, હરામી, પાછ, બદમાશ ગયેલું, દુષ્ટ, કુરચું, ખરાબ, નરસું નટખટ તા . [સં], નટખટાઈ અકી. [+ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.] નઠિયો વિ, પૃ. [સં. પ્રા. ન-સ્થિત-નાઠિમ-] (લા.) નટખટ સ્ત્રી. [+ગુ. “ઈ' વ. પ્ર.] નટખટ લેવાપણું રખડી પડેલે, ઠેકાણા વિનાને પુરુષ નટખટી વિ. [+ ગુ. “ઈ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જુઓ “નટ-ખટ.' નડેર વિ. [સ. નિકુર->પ્રા.
નિz] નિર્દય, હદયહીન. નટ-ઘર ન. [સં. + જ “ધર.] નાટ્ય ભજવવાનું સ્થળ, (૨) ધષ્ટ, અસહય. બીજાની શિખામણ ન લાગે તેવું નાટકશાળા
નકારતા &ી. [+સં., પ્ર.), નારાઈ સકી. [+ગુ. “આઈ' નટ-ડી સી. [સ. + ગુ. “ડું સ્વાર્થે ત. પ્ર. + ગુ. “ઈ' સી- ત.પ્ર.] નઠોરપણું, નિષ્ફરતા પ્રત્યય) નટનો ધંધો કરનારી સ્ત્રી (કાંઈક તિરસકારમાં) નારિયું વિ. [+ગુ. “ઇયું” સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જુઓ “નડેર.” નટણી જી. [સં. + ગુ. “ણું” સ્વાર્થે ત. પ્ર. + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી- નટ' ન. [૪] નેતર. (૨) બરૂ પ્રત્યય.] નટના ધંધે કરનારી સ્ત્રી, નટી
નહ? (૪) સી, જિઓ “નડવું.”], છતર (૨) સી. નટન ન. [સં.] નટનું કાર્ય, વેશ ભજવણી, અભિનય જિઓ “નડવું' + ગુ. “તર' કપ્રિ.], નતી સ્ત્રી. જિઓ નટ-નગર ૬. [સ.] નગરને બાહોશ નટ. (૨) (લા.) શ્રીકૃષ્ણ “નડતું' + ગુ. “ઈ" પ્રત્યય.] અવરોધ, અડચણ, આડચ, નટ-નારાયણ પુ. સિ.] મધ રાગને એક પેટા પ્રકાર. (સંગીત.) નટ-નારી સ્ત્રી. [સ.] નટી
નહતું ન. જિઓ “નડત.'] વિઘ. (૨) અ-કલયાણ નટ-બિલાવલ છું. [. + એ “બિલાવલ.'] નટ રાગના નવું સકર્માભાસી અ.જિ. [૮. પ્રા. નર પ્રા. તત્સમ]. મિશ્રણવાળો બિલાવલ રાગનો એક પ્રકાર. (સંગીત.) અડચણ કરવી, હરકત કરવી. (ભકિમાં કર્તરિ પ્રયોગ
હું એને નડયો.'] નાણું ભાવે., કિં. (કારણ કે મારાથી વાળો ક્
એને નડાયું.) નટર્ભર છું. [] નટના મિશ્રણવાળે ભેરવ રાગનો એક નહાવવું જ “નાડમાં.
પ્રકાર, આશાવરી. (સંગીત.) એિક પ્રકાર. (સંગીત.) નાવું' જ “નડ” માં. નટ-શેરવી સ્ત્રી. [સં.] નટના મિશ્રણવાળા ભેરવી રાગિણીને નહાવુંજુઓ “નાડ' માં. નટમલહાર (માલાર) છું. [સ. + “મહાર,] નટ નહ(હિંગ ધ(-હિંગ (નહ૮-ડિ)-ધડ(-ડિ) ) વિ. એકલરાગના મિશ્રણવાળે મહાર રાગને એક પ્રકાર. (સંગીત.) દકલ. (૨) સંતાન વિનાનું. [૦ને આતવાર (રૂ.પ્ર.) આગળ નટરાજ છું. [૪] ઉત્તમ નટ. (૨) (લા.) મહાદેવ રુદ્રનું પાછળ કેાઈ નહિ] નટ–નર્તન પ્રકારનું સ્વરૂપ. (સંજ્ઞા.)
[(સંજ્ઞા) નાવ છું. [ જ “નવું + ગુ. “આવ' કૃ. પ્ર. ] નડતર, નટ-વર છું. [] ઉત્તમ નટ, નટ-રાજ. (૨) (લા.) શ્રીકૃષ્ણ અડચણ, હરકત, વિદ્મ નટ-વર્ગ છું. [] નટને ફિરકે કે સમૂહ
નહિંગ-રંગ (નડિ-ધડિ) જુઓ “નડંગધડંગ. નટવાઈ સી. [ગુ. “નટ' + ગુ. “આઈ' ત.ક.] નટને નડેટ કું. નીરવ-તા, શૂન્યકાર, સૂમસામપણું, સુનકાર ધંધે, અભિનય
નડે મું. વણકરનું તાણાવાણે વણવાનું એક સાધન નટવિઘા જી. [સં.] અભિનય-કલા, અભિનય-વિદ્યા નઢિયા પું. ગળાનો ઊપસી આવેલે ભાગ નટવી ચુકી. જિઓ “નટ' +ગુ. “ઈ' પ્રત્યય.] જુઓ નટી. નણદલ -(ક્ય) જી. [સં. નનારા પ્રા. નગંઢા + ગુ. “લ' નટ કું. [હિ. નટરા'] “નટ(૧-૨).' (૨) (લા.) મકર સ્વાર્થે ત...], ડી સી. [+ગુ. ‘ડી’ સ્વાર્થે તપ્ર. ] નટ-સારંગ (સાર) . ] નટના મિશ્રણવાળે સારંગ જુઓ “નણંદ.” (પદ્યમાં.)
[પતિ. (પદ્યમાં.) રાગને એક પ્રકાર. (સંગીત.)
નણદલ-વીર (નણદય-) પૃ. [+{.] નણંદને ભાઈ, ભાભીને નટ-સ્ત્રી જી. [સં.] જુઓ “નટી.”
નણદલી તી. [+ગુ. “ઈ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.], નણદી , નટ-હમીર છું. [સ. + જ “હમીર.'] નટના મિશ્રણવાળો જિઓ “નણંદ + ગુ. “ઈ' સ્વાર્થ ત.પ્ર.] જઓ “નણંદ.” હમીર રાગને એક પ્રકાર. (સંગીત.)
(પઘમાં.) એ “નણંદ.” (પઘમાં.)
Main Education International 2010_04