Page Text
________________
૧૨૨૭
ધમ-વાન
આસન જમાવી માગવા બેસવું. ૦ તાપવી (રૂ. પ્ર.) પવિત્ર ધૂપ-દશમી જી. [સં.] ભાદરવા સુદિ દસમની તિથિ (એ કાર્ય કરવા બેસવું. ૦ દેજી (પ્ર.) ભૂતનો વળગાડ કાઢ. દિવસે ઇષ્ટદેવ સમક્ષ ધૂપ કરવાનો પ્રસંગ ગણાતે હોઈ ).
ધખાવી (રૂ. પ્ર.) નિશ્ચયપૂર્વક કાર્ય આરંભ કરે. (સંજ્ઞા.) [ત. પ્ર.) ધ પિયું, ધપ કરવાનું પાત્ર ૦ ધરેડીને, ધરૂફને (. પ્ર.) હડબડાવીને, કંઢેળીને. ધૂપ-દાન ન, -ની સ્ત્રી. [સં. + ફ. પ્રત્યયક ગુ. “ઈ' ૦પાણીના સંગ (રૂ. પ્ર.) મિત્રતા. ૦૫ાણીનો સંબતી ધૂપ-ધા૫ છું. [સં. ધૂપ, તિભવ] ધૂપ કરવાની ક્રિયા ગાઢ મિત્ર. સંસ્કાર (-સંસ્કાર) (રૂ.પ્ર.) ગાઢ મિત્રતા] ધૂપ-ધારણું ન. સિં. ધૂપ + જ “ધારવું' + ગુ. “અણું ધૂણે છું. [સં. ધૂમ દ્વારા ગુ.] વેરાગી બાવાઓનો અગ્નિકુંડ કવાચક કુ. પ્ર.] જ “પિયું” ધૂપ-દાન, -ની.' ધૂત-પાપ વિ. [૪] જેનાં પાપ ધોવાઈ ગયાં છે તેવું, નિષ્પાપ ધૂપ-ધૂસર વિ. [] ધૂપની અસર થવાથી રાખેડી રંગનું ધૂતવું સ. ક્રિ. [સં વર્ત-> પ્રા. પુત્ત દ્વારા ના.ધા.] છેતરવું થયેલું, ધૂપના પટવાળું
કળવું, ગવું. ધુતાલું કર્મણિ, ક્રિ. ધુતાવવું છે., સદ્ધિ. ધૂપ-પાત્ર ને. [સં.] જુઓ પિયું.” ધૂતી સ્ત્રી. એ નામનું એક પક્ષી
ધૂપરે ! (સં. ધૂપ દ્વારા] જુઓ ધુપેલ.” [ખુશ ધતું વિ. [સ. પૂર્ત->પ્ર. પુત્તર-] ધૂર્ત, ધુતારું, ઠગ ધૂપ-વાસ (ચ) સ્ત્રી. [સં. ધૂપ + જુઓ “વાસ] ધૂપની ધૂત્કાર છું. [સં.] જ “ધુતકાર.'
ધૂપવું સ. ક્રિ. સિં. ધૂપ-તત્સમ] ધૂપના ધુમાડા ઉપર ધરી ધૂકારવું સ. ક્રિ. [સં. પૂજાર, -ના. ધા.] જ “ધુતકારવું.' રાખવું, ધૂપ દેવા. ધુપાવું કર્મણિ, ક્રિ. ધુપાવવું છે. સ.ક્રિ.
ધૂત્કારવું કર્મણિ, ક્રિ. ધૂત્કારાવવું છે, સ.કિ. ધૂપસળી સ્ત્રી. [સં. ધૂપ + જ “સળી.”] અગરબત્તી ધૂકારાવવું ધૂતકારાવું જ “ધુત્કારવું'માં.
“પાયિત, ધૂપિત વિ. [8] જેને ધૂપનો ધુમાડે આપવામાં ધૂધલી પું. ઘઉં
આજે હોય તેવું, ધંપની સુગંધવાળું [પાત્ર, ધપદાન ધૂધ . [રવા.] ધંધ-બંધ ચાલત પ્રવાહ
પિયું ન. સિં. ધૂપ + ગુ. ‘ઇયું' ત. પ્ર.] ધૂપ કરવાનું ધ, ક્રિ. વિ. [રવા. ધ ધ એવા અવાજથી. (૨) પું. પૂબ ક્રિ. વિ. [રવા.] “બે એવા અવાજથી
આગના ભડકાને અવાજ. (૩) (લા.) નગારું ઢોલ વગેરે ધબકવેર . જિઓ “ કો' + રે.'] (લા.) ઉપરથી વાઘ. (૪) સંગીતનું કઈ પણ વાજિંત્ર
વધારાને નખાયેલે કર ધૂળ-ધુ)ન સ્ત્રી. [સં. દવાન, પૂર્વપદમાં વ>૩ (સંપ્રસારણ) ધૂ-ધૂ)બકે . [રવા.] જ “ધુબકે.” [માર (.પ્ર.) થયે] સુરને ગુંજારવ . (૨) દરના મધુર અવાજનું કાનમાં પાણીમાં કે ઉપરથી જમીન ઉપર કૂદી પડવું] ધમી રહેવું એ. (૩) ઇષ્ટદેવને લગતા એક શબ્દ કે વાકથનું ધૂમ' પૃ. [સં.] ધુમાડા મોઢેથી આવર્તનશ્ય રટણ. (૪) (લા.) એકાંગી કે એક- ધૂમ (૫) . ઘણાં માણસેની આવા. (૨) (લા) તરફી માનસિક લાગણી, મનમાં એકતરફી જસ્સાદાર તેફાન, ધાંધલ, મસ્તી.(૩) વિ.(લા.) પુષ્કળ, ખૂબ[૦ મચવી તરંગ. (૫) વિ. મનપસંદ. (૬) શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ. [૦ આવવી, (રૂ. પ્ર.) આનંદ થવો. ૦ મચાવવી (રૂ. પ્ર.) આનંદ કરો ૦ ચઢ()વી, (રૂ. પ્ર.) મનમાં તરંગ આવવો. ૦માં ૦ કમાણી (ઉ. પ્ર) પુષ્કળ પેદાશ ૦ ધડાકા (૨. પ્ર.) ધામઆવવું, ૦માં હોવું (૨. પ્ર.) તરંગે ચડવું. ૦ લગાવવી ધૂમ, ગાનતાનવાળે સમારેહ. ૦ધામી (રૂ. પ્ર.) ઝડપ (ઉ.પ્ર.) ઈષ્ટદેવના–તેના તે શબ્દ કે વાકયનું પુનરાવર્તન મેઢે અને જેશભરી હિલચાલ] કર્યા કરવું. ૯ લાગવી (રૂ. પ્ર.) રઢ લાગવી]
ધૂમક-ધયા સી. [જઓ ધૂમર' + ગુ. “ક' સ્વાર્થે ત. પ્ર. (-ધુ)ન-મંડલ(ળ) (ભડલ, -ળ) ન, લી(-) સ્ત્રી. દ્વારા.] નાચ-કૂદ. (૨) ઉત્પાત, ઉપદ્રવ [+સં.] ઇષ્ટદેવની ધૂન લગાવવાને ચાલતું મંડળ
ધૂમકેતન પું, ધૂમકેતુ (સં.] અગ્નિ. (૨) પંછડિયે તારે ધૂહ-ધુ)ની વિ. જિઓ ધન-ધુ)ન' + ગુ. ‘ઈ' ત...] (લા) ધૂમ-ગંધ (ગીધ) મું. સિં.), (-કય) સી. [ગુ. માં સ્ત્રી.] મનમાં તરંગે આવે તે પ્રમાણે વર્તનારું
ધુમાડાની વાસ ધૂ નું વિ. જાડું, સ્થળ
ધૂમ જુએ “થુંબડ(૨).”
રિંગનું પૂ૫ ૫. સિં.1 સળગાવેલા સુગંધિત પદાર્થમાંથી નીકળતો ધૂમડું વિ. [સં. ધૂમ + ગુ. “' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ધુમાડાના સુગંધી ધુમાડે, (૨) ધપને માટે વપરાતો તે તે ગુગળ ધૂમપથ પું. [સં.] ધુમાડો જવાને માર્ગ, આકાશ. (૨) વગેરે પદાર્થ. [૦ દે (૨. પ્ર.) પદાર્થને ઉપયોગમાં ન આવે ધુમાડિયું. (૩) જુએ “ધમ-માર્ગ.” [ધુમાડે પીવો એ એમ સાચવી રાખવા]
ધૂમ-પાન ન, સિ.] બીડી હોકે ચંગી ચલમ વગેરેને ધૂપ-છાંય, વ શ્રી. [સં. + જ એ “છાંય.’] તડકો ને છાંયડે. ધુમ-મય વિ. [સં.] ધુમાડાથી ભરેલું. (૨) એ નામની એક રમત. (૩) (લા.) દશાના વારા-ફેરા. ધૂમ-માર્ગ ૫. [સં.] યજ્ઞયાગાદિથી મળતી ધમરૂપી સ્વર્ગ (૪) ન. ગંગા-જમની પ્રકારનું એક કાપડ
વગેરે ગતિ. (૨) પિતૃયાન (દક્ષિણાયનો સમય) ધૂપ ન. [સં. + ગુ. ‘હું સ્વાર્થે કુ. પ્ર.] જએ બધુપેલ. ધૂમર (-૨) સી. [દે. પ્રા. ૫મી ) ઝાકળ, એસ, ઠાર ધૂપડે છું એ નામનું એક ઝાડ
ધમ-રાશિ છું. [સં.] ધુમાડાને સમ હ, ધુમાડાના ગેટેગોટા પણ ી. સીએની ગુદ્રિયને એક રોગ, પ્રદર ધૂમ-વર્ણ વિ. સિં.3, -વિ. [+ગુ. “ઉં' ત...] ધુમાડાના “પણું ન. [જ એ પડ્યું + ગુ. “અણું' ત. પ્ર.] ધુપેલ તેલ રંગનું, મડું કરવાનું વસાણું
ધૂમ-વાન વિ. [સં. વાન્ !.] ધુમાડાવાળું
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |