Page Text
________________
ધીંગાઈ
૧૨૫
ધુમાડો
ધીંગાઈ જ “પિંગાઈ.
ધુન-અંતલ(ળ),-લી(-ળી) (-મંડલ, -ળ,-લી,-ળી) જ “ધૂનધીંગાણું જુઓ ધિગાણું.'
(-મંડલ(ળ), -લી(-ળી).’ ધીંગા-ધાગી એ “ધિગાધિંગી.”
ધુનિ-ની) સ્ત્રી, સિ.] નદી ધીંગામસ્તી જ “પિંગા-મસ્તી.”
ધુનિ સ્ત્રી. [સં. વનિ, પર્વશ્રુતિમાં પ્રા. વ>૩ ધીંગાળ જુઓ ધિંગાળ.'
માત્ર.] જુએ ધૂન.” ધીંગું જ ધિંગું.’
ધુની જ ધનિ.' ધીંગુંબ, ધીંગું-પબ જ ધિરું-પડખું ધિંગુ-પબડું.” ધુની જુઓ ધૂની.” ધીંગુરીશું જુઓ “ધિરિંગું.”
ધુપાવવું, છુપાવું એ ધૂપ'માં. જિઓ પિયું.' ધીગેશ્વર જ ધિંગેશ્વર.”
ધુપેદિયું ન. [જ ધુપડું' + ગુ. “ઈયું’ વાથે ત. પ્ર.] ધીસર ન. બળદને પલટવા માટેનું સાંતી
ધુપેડ . જિઓ ધૂપ' દ્વાર.] ધૂપ રાખવાનું સાધન, ધીંસવું ન. જુઓ ધિંગાણું.'
મોટું ઘપિયું. (૨) એ નામનું જેના ગંદરનો ધૂપ થાય ધુ ન. [રવા.] તબલું, નર છું
તેવું એક ઝાડ
[પદાર્થોવાળું પકવેલું તેલ ધુખરાવવું સ.કે. ઘણી દઈને સુકવવું
ધુપેલ ન. [સં. ધૂપ-તૈ> પ્રા. ધુળેટ્ટભઠ્ઠી કરીને સુગંધી પુજાટ જુએ “પ્રજાટ.
ધુપેલિયું ન. [+ગુ. “ઈયું' ત..] ધુપેલ રાખવાની વાટી. ધ્રુજારી એ “પુજારી.”
(૨) વિ. ધુપલના રંગનું, તપખીરિયું. (૩) (લા.) ધુપેલના ધુજારે જ “ધ્રુજારે.”
જેવું મેલું. (માણસ) ધુ)જાવવું, ધુ(-ધ્ર) જાવું જ “ધજવું' -બ્રજવુંમાં. ધુપેલિયો છું. જિઓ ધુલિયું.'), ધુપેલી વિ., મું. ધુકાવવું સક્રિ. [૨વા.] ધમકાવવું, ઠપકો આપવો જિઓ ધુપેલ' + ગુ. ઈ ' ત.ક.] ધુપેલ બનાવનાર માણસ ધુણાવવું, ધુણાવું એ ધૂણવું'માં.
કે વેપારી યુત ફિ.વિ. [સ. ધુત] ધિક્કારાય એમ, ધુત્કારાય એમ ધુબા છું. [૨વા) “ધબ' એવા અવાજ સાથે પાણીમાં ધુતકાર છું. [સ. પુરપુકારવું એ, ધુત્કાર, તુકાર ધબકે-ધ્રુસકે. [કા મારવા (રૂ..)પાણીમાં ભૂસકા મારવા ધુતકારવું સક્રિ. [સ. પુજાર, –ન. ધા., અ. તદુભ] (૨) લહેર કરવી. -કા હોવા (ઉ.પ્ર.) લહેર હેવી, આનંદ પુકારવું, તરછોડી નાખવું, તુચ્છકારવું, હડધૂત કરવું. દેવો] ધુતકારકું કર્મણિ, ક્રિ. ધુતકરાવવું છે, સ.ક્રિ. ધુબાડે . (અનુ.] ઘણી ધૂળ ઊડવી એ ધુતકારાવવું, ધુતકારાવું જ “ધુતકારવુંમાં.
ધુબા વિ. ધૂળવાળું . [(પાણીમાં ભૂસકો મારતાં) ધુતમ-ધાતા પું, બ.વ. [પારસી.] જંતર-મંતર
ધુબાંગ જિ. વિ. [૨વા ] “ધુબાંગ' અવાજ થાય એમ ધુતાઈ સી. [જ એ “ધ તવું' + ગુ. “આઈ '] ધૂતવાપણું, ધુબેર ન. ડેકનું એક એ નામનું ઘરેણું ધર્તતા, છેતરપીંડી, ઠગાઈ
જિઓ “ધુતારું.” ધુમસિયું વિ. [ઇએ “ધ મસ”+ગુ. “છયુંત.પ્ર.) ધ મસવાળું ધુતાર વિ. જિઓ ધુતારું' + ગુ. ડ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.) ધુમાર (ડ) સી. [જ એ “ધુમાડે' દ્વારા] (લા.) ધામધુમ, ધુતાર(-૨)ણ (-ય) જી. જિઓ ધુતારું' + ગુ. “અ(એણ” ભપકે, ઠા. [ જવું (રૂ.પ્ર.) ભારે ગર્વ કરો ]. સતીપ્રત્યય] ધુતારાની સ્ત્રી, ધુતારી સ્ત્રી
ધુમાડાબંધ (-બન્ધ) ક્રિ. વિ. જિઓ “ધુમાડે' + ફા. ધુતાર-પાટણ ન. જિઓ ધુતારું' + “પાટણ (શહેર) બન્] ગામમાં એક પણ ઘરમાં રાઈ ને ધુમાડો ન ધુતરા ઠગોનું નગર કે ગામ
[ધર્તતા નીકળે- રાઈ ન થાય એ રીતનું ભજન અપાય એમ ધુતારા-ડા પું, બ.વ. જિઓ ધુતારું' + “હા.'] ધૂર્તપણું, ધુમારિયું ન. [જ “ધુમાડો’ + ગુ. ‘ઇયું' ત. પ્ર.) ધુમાડે ધુતારું વિ. [સ. ધીર્યા >પ્રા. ધુત્તરમ-] ધૂર્તતા કર- નીકળવા માટે છાપરામાં કે દીવાલમાં ઊંચે કરેલું બાકોરું નારું, છેતરનારું, વંચક
કે જળિયું
[એક જાત ધુતારણ (-ય) એ ધુતારણ.”
ધુમાયિો છું. [જ “ધુમડ' દ્વારે.] કપાસની એ નામની ધુતાવવું, ધુતાલું જ “ધૂતવુંમાં.
ધુમાડી હતી. જિઓ “ધુમાડો' + ગુ. “ઈ' અપ્રત્યય.] ધુપ(-)કાર છું. [રવા.] “ધ ધ' એવો અવાજ
ધુમાડાની આછી સેર. (૨) ધણી. [૦ ઘાલવી (૨. પ્ર.) બુધ-ધુ)કારી સી. [+], ઈ સ્વાર્થે ત..] “ધૂ ઘૂ (ખાખી બાવાઓએ પડાવ નાખ. ૦ ઘાલીને બેસવું એ અવાજ
(-બેસવું) (રૂ.પ્ર.) આગ્રહપૂર્વક માગવું. દેવી (રૂ. પ્ર) બુધવારી સી. [વા.] ભ્રમ, ત્રાડ
ધુમાડાને સ્પર્શ કરાવો. ૦ના બાચકા ભરવા (રૂ. પ્ર.) દુધીબાજ વિ. [રવા. + . પ્રત્યય સારું અને વખાણવા જ “ધુમાડાના બાચકા ભરવા. ૦લેવો (રૂ.પ્ર.) જેવું. (૨) (લા.) મજબૂત, દઢ, જોરાવર, બલિષ્ઠ
ઘણીને તાપ લે]. ધુકાર જ “Úધકાર.'
ધુમાડે પું. [સં. ધૂમપટ->“મારુમ-] સળગતા પદાર્થમાં ધુકારી એ “Úધકારી.”
ઝાળ ન થતાં રાખેડી સેરે નીકળે છે. [૦ના બાચકા થકી સ્ટી. રિવા.] એ “Úધકારી.”
ભરવા (ઉ.પ્ર.) નિષ્ફળ પ્રયત્ન કરશે. ૦ કરો (રૂ. પ્ર.) ધુન જ “ધૂન.”
પૈસાને દુર્વ્યય કરવા. ૦ કાઢી ના(ન)ખ (રૂ. ૫) Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |