Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 177

ધર્મવાદી
૧૨૧૨
ધર્મ-સંપ્રદાય
પ્રાધાન્યવાળી ચર્ચા
નગરીમાં રાજા જનક વિદેહીને સમકાલીન એક પવિત્રાત્મા ધર્મવાદી વિ. [સં.1 ધર્મવાદ કરનાર
ખાટકી. (સંજ્ઞા.) ધર્મ વાન વિ. [ + સં. °વાન છું.] એ ધર્મ-વંત.” ધર્મ-વ્યાપ્તિ સ્ત્રી, સિ.] જાતિવાચક પs ઉપર ચોક્કસ પ્રકારનાં ધમ-વાસના સ્ત્રી. ધર્મ-મેળવવાની લગની
લક્ષણેનું અનુભવાતું વ્યાપકપણું, “કેનિટેશન” (રા.વિ.), ધર્મ-વિચાર છું. [સં.] જ “ધર્મમીમાંસા.”
ડિટેશન” (રા.વિ.). (તર્ક.) ધર્મવિચારણાસભા સ્ત્રી. [સં.1 નિષ્પક્ષ ફેંસલે આપતું ધર્મશાલ(ળ) સ્ત્રી. [સં.] કશું પણ ભાડું લીધા વિના સ્થાન, ન્યાયની અદાલત
યાત્રીઓ તેમજ પ્રવાસીઓને રહેવા-ઊતરવાનું સ્થાન, ધર્મ-વિચિકિત્સા શ્રી. [સં.1 ધર્મમાં કયાંય દેષ જેવું છે સરાઈ, મુસાફર-ખાનું કે નહિ એની તપાસ, “કંજયુઈસ્ટ્રી'
ધમ-શાસન ન. (સં.1 “ધર્મ-તંત્ર.” ધર્મ-વિદ વિ. [સં. °ra] જુએ “ધર્મ-જ્ઞ.'
ધર્મશાસ્ત્ર ન. [] જેમાં ધમનું સ્વરૂપ એના સિદ્ધાંત ધર્મ વિઘા શ્રી. [સે 1 ધમ-શાસ્ત્ર સામે બળવો સાથે નિરૂપાયું હોય અને અથવા જેમાં દરેક પ્રકારના ધમ વિદ્રોહ છે. [] જ “ધર્મદ્રોહ.' (૨) ધર્મની સામાજિક ધર્મોને પરિચય આપવામાં આવે હોય તેવો ઘમ-વિદ્રોહી વિ. [સં છું. ધર્મવિદ્રોહ કરનાર
ગ્રંથ, ધર્મ-પુસ્તક. (૨) તે તે સમૃતિ-ગ્રંથ કે ધર્મ-ત્ર. (3) ધર્મ-વિધિ છું. [સં.] જુઓ “ધર્મ-કર્મ.' (૨) ધાર્મિક વિધિ ધર્મવિદ્યા, “
ડિજી ' (દ.ભા.) ધ-વિધ્વંસક (-વિશ્વસક) વિ. [ ] ધર્મને નાશ કરનાર, ધર્મશાસ્ત્રી વિ છું. [સ ૬. ધર્મ-શાસ્ત્રને જ્ઞાતા વિદ્વાન ધર્મનાશક
ધર્મ-શાળા જ “ધર્મ-શાલા.' ધર્મ વિનિશ્ચય ૫. [સં.1 જ એ “ધર્મ-નિશ્ચય.”
ધમ શિક્ષણ ન., ધર્મ-શિક્ષા શ્રી [સ.] ધર્મ વિશેની ધર્મ-વિપ્લવ છું. [સં] અધર્મને ફેલાવો
કેળવણી, ધાર્મિક તાલીમ ધર્મ વિર્ભાશ (-વિભ્રંશ) . [સં] જુઓ “ધર્મ-નાશ.' ધમ-શીલ વેિ સિં] ધર્મના આચરણની આદતવાળું ધર્મ-વિમુખ વિ. [સં] ધર્મ તરફથી મેટું ફેરવી નાખનારું, ધમ શીલતા સ્ત્રી. [૫] ધર્મશીલ હેવાપણું [વિનાનું અધમાં
ધર્મ-અન્ય વિ. [સ.] ધર્મના કોઈ પણ પ્રકારના સંસ્કાર ધર્મવિમુખતા ઝી. [સં.] ધર્મ-વિમુખ હોવાપણું ધર્મશતા સ્ત્રી . [8] ધર્મશુન્ય હેવાપણું ધર્મ-વિરુદ્ધ વિ. [સં.1 ધાર્મિક સિદ્ધાંત અને પ્રણાલીઓને ઘમરોધક વિ. [૩] ધર્મનાં તત્તને તારવી કાઢનાર પ્રતિકૂળ, પાખંડી
ધર્મ-શાધન ન. [{.] ધર્મનાં તાની તારવણી. (૯) ધર્મ વિરુદ્ધતા સ્ત્રી. [સં.1, ધમ-વિરોધ છું. [સં] ધામિક ધર્મમાં અગ્રાહ્ય તત્તને જુદા પાડી શુદ્ધ ધમે ૨ પ્રણાલીઓ તરફનું વિરોધી વલણ
કરવાની ક્રિયા ધર્મવિધિ ! સં. [.] ધાર્મિક સંસ્કાર, “સેમેન્ટ ધમ-શ્રદ્ધા સ્ત્રી. [સં.] જુએ “ધર્મ-નિષ્ઠા.'
ધર્મ-શાસ્ત્ર, ‘
થિલે' (ઉ.કે.) ધર્મસભા સ્રી, સ 1 જયાં ધર્મનાં વિભિન્ન સિદ્ધાંતો અને ધમ-વિવાહ પં. સિં.1 ધર્મશાસ્ત્રોમાં પવિત્ર વિવાહ કહ્યો છે હો વિશે ચર્ચા– ચારણ થાય તેવું મંડળ કે સ્થાન
તે પ્રકારને દેવ વિવાહ. (૨) કાયદેસરનાં લગ્ન ધર્મ-સમાજ છું. [સં.) ધાર્મિક વૃત્તિને લેક સમૂહ ધર્મ-વિવેચન ન. [સં.] એ “ધર્મ-નિરૂપણ' (૨) ધર્મ- ધર્મ-સમીક્ષણ ન. [સં.] ધર્મનાં સિદ્ધાંતો અને રહાનું અધર્મને વિવેક રાખી કરેલી ચર્ચા-વિચારણા
નિરીક્ષણ-અવલોકન
તિરફ ઉદારભાવે જેનાર ધર્મવીર પં. [સં.) ધર્મનિષ્ઠા અને સદ ગુણોથી પૂર્ણ ધર્મ-સહિષ્ણુ વિ. સિં] અન્ય ધર્મ કે ધર્મોના સિદ્ધાંત નાયકથી દીપ વીરરસ, “માય ' (કાવ્ય.)
ધર્મ-સહિષ્ણુતા સ્ત્રી. [સં.] ધર્મસહિષ્ણુ હોવાપણું ધર્મવીર્ય ન. [સં.] નૈતિક હિંમત, મિરલ કરેઈજ' (દ બા.) ધર્મસંકટ (એસટ) ન. [૪] બંને બાજુ કામ કરતાં ધમ-વૃત્તિ સ્ત્રી. [સં] ધાર્મિક વલણ, સારાસાર-બુદ્ધિ, ઘર્મને ભંગ ઊભો થાય એવી પરિસ્થિતિ, ડિલેમા' (ન. ‘શિયન્સ' (દ.ભા.)
[જવાન હોય છતાં) .). (૨) જેમાં ધર્મ-અધર્મની સઝ ન પડે તેવી આફત ધર્મ-વૃદ્ધ વિ. સં.1 ઉત્તમતમ રીતે ધર્મ પાળનાર (ભલે ધર્મ-સંગઠન (-સ3ઠન) ન. [ + જ એ “સંગઠન.'] ધર્મને ધર્મવેત્તા વિ સિં૫] જુઓ “ધર્મ-જ્ઞ.”
અનુયાયીઓનું ધર્મના રક્ષણના વિષયમાં સંપીલું વર્તન ધર્મ-ચિશ્ય ન. સિં] ધર્મનું ખાસ તફાવત બતાવતું તત્વ, ધર્મ-સંગ્રહ (-સગ્રહ) ૫. [સં.) ધર્મને વળગી રહેવાનું કાર્ય
ખાસ રીતરિવાજોથી ધાર્મિક રીતરિવાજોનું જુદું પડતું તવ ધર્મ-સંગ્રામ (સંગ્રામ) ૫ (સં.1 જ “ધર્મ-યુદ્ધ.ધમવૈવાય ન. [સં.] ભિન્ન ભિન્ન ધર્મમાં જોવા મળતું ‘કુઈડ (ના.દા. ભિન્ન ભિન્ન પરિવર્તન (અને છતાં ધર્મ તે જળવા જ ધર્મ-સંઘ (સ) પું, જુઓ “ધર્મ-સમાજ.” (૨) ઘર્મહોય). (૨) લક્ષણ-ગત ભેદ
સંસ્થા, “ચર્ચ.' (૩) ધર્મ-રાજ્ય [“ધર્મ-સંગઠન.” ધર્મ-યતિક્રમ મું. સ.] ધમનું ઉલ્લંઘન, અધમ કૃત્ય ધર્મસંઘદન (સંદન) ન. [ +. જએ “સંઘન.'] જાઓ ધર્મ-જ્યવસ્થાપક વિ. [૪] ધર્મ સચવાઈ રહે એનું ધ્યાન ધર્મ-સંચય (સર-ચય) ૫. સિ.] જુએ ધર્મ-સંગ્રહ.' રાખનાર
ધર્મ-સંપ્રદાય (-સમ્પ્રદાય) શું સિં] પરંપરાથી ચા આવતે ધર્મયાધ ! સિ.1 પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે મિથિલા વિશિષ્ટ ધર્મને તે તે એક ફિરકો, પંથ