Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 133

૬મરી
દૂમરી શ્રી. એ નામનું એક પક્ષી
ક્રૂમવું સ. ક્રિ. [૪. પ્રા. લૂમ-] દુઃખ દેવું, પીડા કરવી, (૨) લાગણી દુખવવી. દુમાવું કર્મણિ, ક્રિ. દુમાવવું છે.,સ. ક્રિ મા પું. [અનુ.] જએ ‘મે.’ ક્રૂયમ વિ. [...] જુએ ‘દુધમ.’
O
દૂર ક્રિ.વિ. [સં.] છેછે, આધે, વેગળે. [॰ કરવું (૩.પ્ર.) હાંકી કાઢવું. (૨) ખરતરફ કરવું. થવું (રૂ.પ્ર.) તાબદ થયું. ૰થી (રૂ. પ્ર.) સ્પર્શે ન થાય એમ. ॰નું (રૂ.પ્ર.) દૂરના સગપણનું, ૰બેસવું (-બેસવું) (રૂ.પ્ર.) સ્ત્રીએ રજસ્વલા થયું. ॰ રહેવું (-૨:લું) (૩.પ્ર.) કામકાજમાં ભાગ ન લેવા, ૭ ભાગવું (રૂ.પ્ર.) ખચતા રહેવું] દૂર-અંદેશ (-અદેશ) વિ. [ા. ‘દૂર્’+ ‘અન્દેશ્ ’] ભવિષ્ય ના ખ્યાલ કરી વિચારનાર, દૂરદેશ. સ્વાર્થ (રૂ. પ્ર.)
૧૧૬૮
ઍલાઇટન્ટ ઇંગેાઇઝમ' (બ.ક.ઠા.) દૂર-અંદેશા (-અદેશી) સ્ત્રી. [+ ફા. ‘ઈ ’તા.], -રો। પું. [+ ગુ. એ’ત. પ્ર.] ભવિષ્યના ખ્યાલ રાખનારી સમગ્ર, દીર્ઘદ્રષ્ટિ, દૂરંદેશી, અગમચેતી
દૂર-ગત વિ. [સં.] છેડે જઈને રહેલું દૂરગામિ-તત્તા સ્ત્રી., -~ ન. [સં.] દૂરગામી હાવાપણું દૂરગામિની વિ., . [સં.] દૂરગામી સ્ક્રી
દૂરગામી વિ. [સં.,પું.] દૂર જનારું. (૨) (લા.) જેમાં ભવિષ્યના ખ્યાલ છે તેવું
દૂર-તમ વિ. [સં.] ઘણે દૂર રહેલું, ખૂબ આધેનું
દૂર-તર વિ. [સ.] વધુ દૂરનું
દૂરતઃ ક્રિ. વિ. [સં.] દૂરથી, છેટેથી, આઘેથી, વેગળેથી દૂર-તા સ્ત્રી,, -ત્ર ન. [સં.] દૂર હેાવાપણું', કેટાપણુ દૂર-દર્શક વિ. [સં.] દૂરની વસ્તુ બતાવનારું દૂરદર્શક યંત્ર (યન્ત્ર) ન. [સં.] જએ ‘દુખીન.' દૂર-દર્શન ન. [સં.] દૂરથી જોવું એ. (ર) (લા.) ભવિષ્યને
વિચાર
દૂર-દર્શિત વિ. [સં.] દૂરથી દેખાડવામાં આવેલું દૂરદર્શિ-તા સ્ત્રી. [સં.] દૂરદર્શી-પણું, દૂરંદેશી, Àાર-સાઈટ,’ ‘સેગેસિટી’ [(લા.) ભવિષ્યના વિચાર કરનારું દૂર-દર્શી વિ. [સં.,પું.] લાંબે સુધી નજર પહેોંચાડનારું. (૨) દૂર-દષ્ટિ સ્ત્રી. [સં.] જએ ‘દૂરદર્શિ-તા.’ દૂર-પાતુક વિ. સં.] ચક્રાકાર યંત્રથી દૂર લઈ જનારું, ‘સેન્દ્રિયુગલ' (ચૈત્ર) (મ. સ.) દૂરબીન ન. [।.] દૂરદૂરના પદાર્થ જોવાનું યંત્ર, દૂરદર્શક યંત્ર દૂરબીની સ્ત્રી. [+ ગુ. ‘ઈ' ત.પ્ર.] દૂર સુધી જોવાપણું દૂરવર્તી વિ. [સં., પું.] છેટે રહેલું, દૂરનું [જના દૂર-વાહક વિ. [સં.], ક્રૂર-વાલી વિ. [સ,] દૂર સુધી લઈ દૂરવાહક યંત્ર, દૂરવાહી યંત્ર (-યન્ત્ર) ન. [સં.] ‘ટેલિકાન’ દૂર-વીક્ષણ ન, [×.] દૂર સુધી જોવું એ, દૂરદર્શન દૂરવીક્ષણુ યંત્ર (ચત્ર) ન. [સં.] જએ ‘દૂરબીન’ દૂર-વેધી વિ. [સં., પું.] દૂરના પદાર્થને વીધી નાખનારું દૂર-શ્રણ ન. [સં.] દૂર સુધી સંભળાયું એ દૂરશ્રવણ-યંત્ર, દૂરશ્ન તિ-યંત્ર (યન્ત્ર) ન. [સં.] રેઢિયે’ દરશ્રાવક વિ. સં.] દૂર સુધી સંભળાવનારું
Jain Education International2010_04
દૂષક
દૂરશ્રાવક્ર યંત્ર (-ચત્ર) ન. [સં.] ‘ટેલિકાન.’(૨) ‘રેડિયા’ દૂરશ્રુતિ-ચત્ર (યન્ત્ર) ન. [સં.] ‘ટ્રુમૅલિકેશન’
દૂર-સંવહન (-સ-વહન) ન. [સં.] ‘ટેલિપથી' (પા.ગો.) દૂર-સંસ્થ (-સસ્થ), ક્રૂર-સ્થ, દૂર-સ્થિત વિ. [સં.] દૂર સ્થિતિ કરીને રહેલું દૂરદેશ (ક્રૂર-દેશ) જ દૂરંદેશી (દુરન્દેશી) સ્ત્રી., શા હું. જુઓ ‘દૂર-અંદેશી,-શે.’ દૂરાકૃષ્ટ વિ. [સં. વ્ + આ-he] મારી મચડીને સાધેલું, અવાભાવિક, અસહજ, ફારÀચ્ડ' (દ.ખા.)
દૂર-અંદેશ.’
દૂરાનીત વિ. [સં. વૈંત્ર + આ-નીત] ‘મારી મચડીને સાધેલું, દૃષ્કૃષ્ટ, ‘કાર-સેચ્ડ' (જ. એ. સંજાણા.) દૂરાનુદર્શી વિ. [સં. દૂર્ + અનુ-વર્શી, પું. જુએ ‘દૂર-દર્શી.’ દૂરનુવર્તી વિ. [સં. ટૂર + અનુ-વ†, પું.] દૂર સુધી પાછળ પાછળ જનારું
દૂરાન્વય પું. [સં. દૂર + અન્વ] શ્લોક કે વાકયમાં એકબીજા સાથે સંબંધ ધરાવનારાં પાનું સ્વાભાવિક સ્થાનને બદલે દુર હોવાપણું–એક દોષ. (કાવ્ય.) દૂરાન્વયી વિ. [સં., પું.] દુરાન્વયવાળું દૂરાન્વિત વિ. સં. ટૂર + અન્વિત્ત] મારી મચડીને સાધેલું, દ્વાકુષ્ટ, ‘ફાર-કેમ્પ' (દ. ખા.) [ લા.) તિરસ્કૃત દૂરાપાસ્ત વિ. [સં. ટૂર+અવાસ્ત] દૂર ફેંકી દીધેલું. (૨) દૂરિત ન. [સં.] પાપ, ‘ઇવિલ’
દૂરી-કરણ ન. [{.] દુર ન હોય તેવાને દૂર કરવું એ દૂરી-કૃત વિ. [સં.] દૂર ન હોય તેવાને દૂર કરવામાં આવેલું, ખસેડી નાખેલું, વેગળે ધકેલી મૂકેલું દૂરી-ભવન ન. [સં.] દૂર ન હોય તેનું દૂર થવું એ દૂરી-ભૂત વિ. [સં.] દૂર ન હોય તે દૂર થયેલું. (૨) કાઈ ગયેલું, હાંકી કાઢવામાં આવેલું દૂધરા, ગોકડ દુર્ગા સ્ત્રી. [સં.] એ નામનું એક પવિત્ર ગણાયેલું ઘાસ, દૂર્વા-ઢાંઢ ન, [સં., પું.] ધ્રોકડની સળી
દૂર્ગાષ્ટમી શ્રી. [+ સં. અષ્ટમી] ભાદરવા સુદિ આઠમ, ધરઆમ. (સંજ્ઞા.) [ધરાની કણી સળી દૂર્વાંકુર (વ્હક્કુર) પું. [+ સં. મદ્ર] ધરાના કાંટા, ફૂલકી શ્રી. [રવા.] ઘેાડાની ખદ ખદ પ્રકારની ચાલ ફૂલખવું સ. ક્રિ. [સં. દુલ્હેક્ષ-> પ્રા. યુનલ, ના. ધા..] (લા.) ના કહેવી, અનાદર કરવા, દૂખાવું કર્મણિ,. ક્રિ. દુલખાવવું પ્રે., સ. ક્રિ. [એક જીવાત દલખી સ્રી. જવાર તમાકુ ઘઉં વગેરેને નુકસાન કરતી ટૂલા પું. એ સરના હાર [ઘરેણું ક્રૂ-લરી . [હિં.] એ લટ કે સેરનું સ્ત્રીએની ડોકનું એક દૂર્ણ વિ. [ત્રજ, ‘ફૂલહૈ।’-વરરાજા] (લા.) ઉદાર દિલનું, દુલ્લું દૂષણ (ણ્ય) સ્ક્રી. [જ‘દૂકું’+ ગુ. ‘અણ' રૃ.પ્ર.] દૂલવવું એ, માનસિક દુ:ખ આપવું એ, દુહવણ
દૂઉં સ. ક્રિ. સં. યુવાવય > પ્રા. જૂન-] દૂભવવું. દુાલું કર્મણિ, ક્રિ.
દૂધે જ ‘દૂએ.’ (ર) ક્ષણ, ‘મેમેન્ટ' (કિ.ષ.) દૂષક વિ. [સં.] દોષ આપનારું, લંક ચડાવનારું, છિદ્ર શેાધનારું. (૨) ભ્રષ્ટ કરનારું, અપવિત્ર કરન