Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 132

-ભવન
૧૧૬૭
Eભj
દૂધ-ભવન ન. જિઓ “દૂધ+ સં.] જ દુગ્ધાલય.” રાજમાર્ગ, ‘હાઈ-વે' દુધભાઈ પું. જિઓ “દૂધ' + “ભાઈ.”] જુઓ દૂધ-બહેન'- દૂધાધારી વિ, જિઓ “દૂધ' + સં. માથારી છું. ] જ એ પ્રકારની બહેનને એ ભાઈ કે એ પ્રકારના ભાઈને “દુધાધારી.”
[‘દૂધાહારી.” એ ભાઈ
[જએ “દૂધ-કેળું.' દૂધાહારી વિ., પૃ. [જએ “દૂધ' + સં. માહાંરી, પું] જુઓ દુધ-ય-કળું (કાળુ) ન. જિઓ “દૂધ' + બેય-કાળું.'] દુધિયા પું, બ. વ. જિઓ “દૂધ'+ ગુ. ઈયું. ત. પ્ર.] દૂધ-મલ(-૯૧) પું. જિએ “દૂધ' + મલ(-ફલ).] માત્ર દૂધ બાળકને દૂધના રંગના પહેલા ઊગેલા દાંત. (૨) દૂધના પી કરેલ મલ. (૨) માત્ર દૂધ પી ઊછરેલો બાળક. રંગના ઊજળા પથ્થર (૩) (લા) રૂડે રૂપાળો પુષ્ટ અને મજબૂત કરે - દુધિયું વિ. જિઓ “દૂધ' + ગુ. ઈયું ત..] દૂધના જેવા દુધ-મલણી સ્ત્રી. [+ગુ “ણું” સ્વાર્થે ત.. + 'ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] રંગનું. (૨) ન. તેલમાં પાપડિ ખારો અને થોડું પાણી દૂધમલ પ્રકારની સ્ત્રી
[દૂધમલ પ્રકારનું નાખી બનાવાતું પ્રવાહી (દાળ વગેરે તરત ચડી જાય માટે દૂધમલિયું વિ. જિઓ “દૂધમલ' + ગુ. “ઇયું” સ્વાર્થે ત., નખાતું). (૩) મીઠી જાતનું તુંબડું, દૂધી. ચિા કરંજી, નવા દૂધમલ જુએ “દૂધમાલ.'
ઘઉં, યા જાર (જુવાર), -થા દાણા, યા દાંત, ન્યા દૂધ-મા સ્ત્રી, જિઓ “દૂધ'+ “મા.'] ધાવણ ધવડાવી ઉછેર- પથર, ચા વિષ, - કાચ, યે થાર, અય વછનાગ, નારી માતા-ધાવ
| વજ, યો હેમકંદ (-ક૬) (રૂ.પ્ર.) વછનાગ વગેરે દૂધ-માગું છું. [+સં.] આકાશગંગા, “મિકી વે
તે તે વસ્તુ] દલસુખ, -નું વિ. [જઓ “દૂધ'+ સં. મુa + ગુ. “ઉ” દૂધિય પું. જિઓ “દૂધિયું.'] ધોળા રંગની છાલનું એક
સ્વાર્થે તે.પ્ર.] માતાને હજી ધાવતું જ હોય તેવું (બાળક) જંગલી ઝા (બળતણમાં વપરાતું) દૂધ-મગર . [જ એ “દૂધ' + “ગર.'](લા.) દૂધમાં ઘઉંને દુધી ઢી. [સં. સુષિ/>પ્રા. યુદ્ધિબા] મીઠી જાતનું તંબડું, લેટ નાખી બાફી કરાતું એક ખાઘ, (સ.)
દૂધિયું, દૂધલું (ગેળ તેમજ લાંબી બેઉ જાત સામાન્ય). દુધ-વાજના શ્રી. [ સં.] દૂધ મળવા-મેળવવાની ગેઠવણ, [ને હલ (રૂ.પ્ર) .“દૂધી-પાક.”] મિક-સપ્લાઈ સ્કીમ
દૂધી-પાક યું. [+ સં.] કેળા-પાક જેમ બનાવાતે દૂધીને પાક દૂધર-વેલ (-ફય) સ્ત્રી. એ “ચમાર-દૂધલી.'
ને પું. (સં. દ્રોન ન., -ળ, -ની સ્ત્રી. -લાકડાનું વાસણ દુધરેજ પું. [+ સં] (લા.) એક જાતનું બુલબુલ પક્ષી. કે ધડેએના ઉપરથી વજ.] ખાખરાના પાનને બનાવેલ (૨) મટી કેણવાળા એક સાપની એ નામની જાત પડિ. (પુષ્ટિ.) દૂધલ છું. જિઓ “દૂધ” દ્વારા.] એ નામનો એક છોડ દૂ૫ટ વિ. જિઓ ' + સં.) બેવડું, બેગણું, બમણું દૂધલડું ન. જિઓ “દૂધડું' + ગુ. ‘લ મધ્યગ.] દૂધ. (પદ્યમાં.) દુબક ન. જંગલી ઘેટું દહલી સ્ત્રી, જિઓ દૂધ + ગુ. ‘લું' સ્વાર્થે ત.પ્ર. + “ઈ' દુબકવું અ.જિ. દષ્ટિ ચુકવી નાસી જવું. (૨) સ.ફ્રિ. સં.
રીપ્રત્યય] લા.) દૂધ જેવા રસ આપતો એક વેલ તાડવું. દુબકવું ભાવે, કર્મણિ, ક્રિ. દુબકાવવું . સ ક્રિ. દૂધલું ન. જિઓ “દૂધલી.'] મીઠી જાતને તુંબડું, દૂધિયું, દૂધી દૂબકે પુંએક જાતનું ઇમારતી લાકડું દૂધલો છું. જિઓ “દૂધલી.”] કડાનું ઝાડ, ઇંદ્રજવ દુબળ(-ળ)ણ (-શ્ય) સ્ત્રી. [જ આ ‘દૂબળા’ + ગુ. અ-એ)” દ-૧રણું વિ. જિઓ “દૂધ+ સં. વળ, અ. તદ્દભવ + સ્ત્રી પ્રત્યય.] દક્ષિણ ગુજરાતના દૂબળા નામથી જાણીતી ગુ. ‘ઉંત.ક.] દૂધિયા રંગનું
ભીલ-જાતિની સ્ત્રી, (સંજ્ઞા.)
[વાસ કે લત્તો દુધ-વહેંચણી (-વે ચણી) . [+ જુએ “વહેંચણી.”] દૂધ દુબળ-વાડે મું. [જએ “દૂબળું' + “વાડે.'] ગરીબ લોકોને ફાળે પડતું આપવાની ક્રિયા, “મિક-ડિસ્ટ્રિબ્યુશન' દૂબળાઈ ઢી. [જ ‘દૂબળું' + ગુ. “આઈ' ત...] દૂબદૂધ-વ4 (-વનં) વિ. જિઓ “દૂધ' + સં. વત >પ્રા. વંત + ળાપણું, નબળાઈ. (૨) (લા.) ધનહીનપણું, ગરીબાઈ ગુ. “હું” સ્વાર્થે ત.પ્ર.] દૂધવાળું, દૂધ ધરાવતું
દૂબળું વિ. [સ. ટુર્જરુ- ટુજબ- નબળું, શક્તિહીન, દુધ-વાડી સ્ત્રી. [જ “દૂધ' + “વાડી.'] દૂધ માટે ઢોર રાખી કમર. (૨) પાતળા શરીરવાળું. (૩) (લા.) નિધન, ગરીબ એની સાથે કરાતી ખેતીવાડી, ડેઇરી-ફાર્મ
દૂબળું-પાતળું વિ. [+જએ પાતળું.”] નબળું અને સુકલકડી દુધ-વાળી લિ., સ્ત્રી, જિઓ “દુધવાળે' + ગુ. ‘ઈ’ દૂબળેણ -શ્યો જુઓ ‘દૂબળણ.” પ્રત્યય.] દૂધ વેચવા આવનારી સ્ત્રી
દુબળા વિ, પું. જિએ ‘દૂબળું.”] (લા.) દક્ષિણ ગુજરાતની એ -વાળે વિ., મું. [જએ “દૂધ' + ગુ. “વાળું છે. પ્ર.] દૂધ નામની એક ભીલ કેમ અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા.) વેચવા આવનારો આદમી
[વેલ દુભક પું. [સ. સુમિક્ષ> પ્રા. કુમવ8-] દુકાળ, કાળ દુધ-વિદારી સ્ત્રી. જિઓ “દુધ + સં] ક્ષીરવિદારી નામને દુશ્મણ ન. જિઓ “દૂભવું”+ ગુ. “અણ” કુ.પ્ર.], Pય સ્ત્રી, દુધ-વે . જિઓ “દૂધ' + “વેર.'] દૂધના ઉત્પન્ન ઉપર [+ગુ. “અણ” મ., સ્ત્રી.] દુભાવું એ, મનદુઃખ થયું એ, લેવાતો કરી
વેલ નારાજી, નાખુશી દૂધ-શાલિ સી. [જ “ધ” +., પૃ.] (લા.) એ નામની દૂભવવું જુઓ “દૂભવું'માં, દુધ-શાળ,-ળા સ્ત્રી. [જઓ “દૂધ સં. રાહ] આ દુગ્ધાલય.' દુભવું અ. જિ. પ્રા. ફૂમ-] દુઃખિત થવું, મનદુઃખ પામવું. દસર સ્ત્રી. જિઓ “દુધ + સં] દૂધના જેવો ઉજળે દુભાવું ભાવે, ક્રિ. દૂભવવું છે., સક્રિ.