Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 134

દુષણ
૧૧૬૯
દતમ
દુષણ ન. [સં] દોષ, ખામી. (૨) અપ-લક્ષણ
દગ-મીન જુઓ “દમીન.” દૂષણયુક્ત વિ. [સં.] દૂષણવાળું, દૂષિત
દગ-મુકિત એ “દમુદ્રિત.” દુષણ-હીન છે. [સં] દૂષણ વિનાનું, નિર્દોષ
દમયંત્ર (-ચ-) જીઓ “દવ્યંત્ર.” દૂષિત વિ. [સં] દોષથી ભરેલું. (૨) બગડી ગયેલું, ગંદુ દગ-રુચિ જ “શ્રુચિ.”
થઈ ગયેલું. (૩) ભ્રષ્ટ થઈ ગયેલું. (૪) કલંકિત, લાંછનવાળું દગંચલ(ળ) (દગ-ચલ,-ળ) ન. [સં. દુર + મગ્ન, જુઓ દુષિતતા સ્ત્રી. [સં] દૂષિત હોવાપણું
દગ.'] આખોરૂપી વસ્ત્ર. (૨) (લા.) આંખને ખૂણે. (૩) (૬)ગાઈ જઓ “દેગાઈ '
આંખના પલકારે
| [આવેલું ગણિત (૬)શું જુએ “દાંગું.”
ગણિત ન. [સ., એ “કંક.] દકતુરાની રીતે સાધવામાં દંટી ઓ “ટી.”
દગત શ્રી. [સ, જુઓ “દક.'] આંખની ગતિ. (૨) દસમા ટો જુઓ “ટે.”
લગ્નની નતાશની કોટિ-જ્યા. (જ.) [દષ્ટિગોચર દૂર . છોડમાં થતો એક રોગ
ગેચર વિ. [સ. પું, એ “દક.”] આંખને પ્રત્યક્ષ, દરિયે જ “ડો.”
દગ્ગલ(-) પૃ. [સ, જુઓ “દક.] ખગોળશાસ્ત્રમાં વર્ણવેલ દુડી-૨ જુઓ ડી.-૨,
એક ગળ. (ખગોળ.) | [આંસુ, રંગું દૂહું જ .”
[ફાંદ, ફાંદ દજલ(-ધી) ન. [ સં., જઓ “દક.”] આંખનું પાણી, (૬)દ (-ઘ) સ્ત્રી. [સં. તરઢ આગળ નીકળતું મેટું પેટ, દરજ્યા સ્ત્રી. [સ, જુઓ “દક.”] દેનામાન શોધવા શંકુદૂ(૬)દલ(ળ)વિ. [સં. સુf-] દંદવાળું, ફાંદવાળું, દંદા છાયામાં વપરાતી ક્ષેત્રસ્થ છાયા. (જ.) [થતી ભૂલ Kદલી સ્ત્રી, વાસણ ઉપર રતિચિત્રો કાઢવાની લાકડાની દુષ [, ઓ “દક.'] આંખને દે, જોવામાં પછી
[‘દલ.” (૨) જાઓ “દુંદાળો.” દગ્ન(-૩ન)તિ સ્ત્રી. [ સં. ઓ “દક.'] ગ્રહણ-દર્શનમાં દૂ(૬)દાલ(ળ) વિ. [ જુએ “દ'શુ. “આલ, -ળ.'] જ ઉપયોગી રૂપે દર્શાવેલી દપ્રચારની એક નતિ. (જ.)
(૬)દાળા ! જિઓ “દંદ'ગુ, “આછું' ત.પ્ર.](લા.)ગણેશ દબાણ ન. [સં., S., એ “દક.'] અખ-રૂપી બાણ દ-ગ) સ્ત્રી. સિં, દુશ નું ૫. વિ., એ. ૧. દુલા - 1 આંખ, દમ(- મં)હલ(ળ) (દમ(-૦મ)-ડલ, -ળ) ન. [સ, જુઓ
નેત્ર (સ. સમાસરૂપે ગુ.માં “દક-પ્રત્યક્ષ” “દગ-ગોચર = “દક.'] એ “દુર્ગાલ.' દશે ચર’ વગેરે સંધિથી થાય છે નીચેના શબ્દ) દરમી(-કમી)ન ન. સિં, પું, એ “દક”] આંખરૂપી માછલું (૨) વિષય, “સબજેકટ' (મ.ન.)
દમુ-ક મુદ્રિત વિ. [સ, જુઓ “દક.”]-મીંચેલી આંખવાળું દ-કાચ પું. [સ., એ “દક.'] બંને બાજુથી બાહ્યગાળ યંત્ર (દગ્યત્વ) ન. [સ., એ “દક.'] કઈ પણ આકાશીય પારદર્શક કાચ, અગિ કાચ, પાસાદાર કાચ, ક્રિસ્ટેલિન પદાર્થના દિગંશ અને ઉન્નતાંશ માપવાનું યંત્ર લેસ' (ન.મૂ.શા.)
* શિ . ( .) (લંબન (દશ્લેખન) ન. [સ, જુઓ “દક.'] કાઈ પણ આકાદ ણ . [સ, જિઓ “દક.”] રાશિને ત્રીજે દશાંશરૂપ શીય પદાર્થના નતાશ અથવા ઉનાતાંશમાં લંબનને લીધે દક્ષેત્ર ન. [, “દક.”] નજર પહોંચી શકે તેટલો પડતો ફરક.(જ.) (૨) ગ્રહણ-દર્શનમાં મેગ્ય ક્ષેત્રસ્થ એક વિસ્તાર
ભુજ-જયા. (જ.) લંબ. (જ.) દક્ષેપ છું. [સ, ઓ “દક.”] દસમા લગ્નના નતાશની દવલય ન. [સં, એ “દક.”] જ એ “ગેલ.”
તુલ્ય વિ. [ સં., જઓ “દક.'] આકાશીય પદાર્થોના વિલાસિની વિ, સ્ત્રી, (સ. જુઓ “દક.'] આંખને માહ આકાશમાં દેખાતા સ્થાન સાથે બરાબર મેળ ખાતું. (જ.) પમાડનારી સ્ત્રી કપટ . સિં., એ “દક.'] પ્રકાશનું તેજ નિયમમાં દવષ ન. [સ, જુઓ “દક.'] અખોમાંનું ઝેર, ષ, ખાર રખાય એ માટે યોજાયેલે વીંટીના આકારને આંખમાં દરવૃત્ત છે. [સં. જુઓ “દક.] ક્ષિતિજ પડદો
[શકે તેટલો વિસ્તાર, દક-ક્ષેત્ર ૯૯ નતિ જ “દનતિ.” -પથ પું. [સ, જુઓ દક.”] દષ્ટિ જ્યાં સુધી પહોંચી ૬ મંડલ(-ળ) (રમણ્ડલ -ળ) જાઓ “દમૅડલ.”
પાત છું. [જુએ “દક.”] નજર પડવી એ, અવલોકન દક-મીન જ “દમીન' ક-પ્રચાર પું, [સ, જુઓ “દક.'] દષ્ટિને પ્રસાર-ફેલા દ મુકિત જુઓ ‘મુદ્રિત.' પ્રત્યય ૫. [સં., જએ “દક.] ગણિત દ્વારા આવતું ૬૮ વિ. [સં.] મજબૂત, અશિથિલ. (૨) ગાઢ. (૩) બળઆકાશીય પદાર્થોનું સ્થાન આકાશમાંના એઓના સ્થાન વાન, બળિયું, શક્તિવાળું. (૪) ટકાઉ, (૫) સ્થિર. સાથે મળી રહેવાથી સિદ્ધ થતી ગણિતની સત્યતા [(કે હ.) (૬) (લા.) અટળ દર-ફલક ન. [સ, જુઓ “દક.'] આંખમાંનું રતન, રેટિના દતકમાં વિ. [સં., પૃ.] ધીરજથી અને સ્થિરતાથી કામ કરનાર
સૂત્ર ન. [સં., જુઓ “દક.] ભૂપુષ્ઠ ઉપરથી સૂર્યગર્ભને ઢગત્રિક વિ. [સં] મજબ ત અંગે–અવયવાળું, મજબૂત મધ્યબિંદુ સુધી થતી સીધી લીટી,દિશા જાણવાની લીટી.(જ.) શરીરવાળું દબ જ “દક.”
દ-ગ્રંથિ (-2) વિ. [સં.] મજબૂત ગાંઠવાળું લગ-દોષ જ ઓ “દોષ.”
ચિત્ત વિ. [સં.] મજબુત હૃદયવાળું દબાણ એ “શ્માણ.”
દઢતમ વિ. [] ખૂબ જ દઢ