Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1188

સામ
૨૨૨૩
સાગાન
સાફ વિ. [અર.] ચખું, સ્વચ્છ, (૨) (લા) સ્પષ્ટ, સાબાશી જ “શાબાશ.” ખુલ્લું, ઉધાડું. (૩) નિપૂટ. (૪) સપાટ. [ કરવું સાબિત વિ. [અર.] સિદ્ધ થયેલું, પુરવાર થયેલું, સિદ્ધ (૨..) પાયમાલ કરવું. (૨) મારી નાખવું]
સાબિતી જી. [+ ગુ. “ઈ' ત.ક.] સાબિત હેવાપણું, સાફલ્ય ન. [સં.] સફળતા
[ખુલ્લા દિલથી સિદ્ધતા. (૨) પ્રમાણ, પુરાવો સાફ સાફ ક.વિ. એ સાફ,”-ઢિભં] તન સાફ. (૨) સાબુ-બ) પું. [અર. સાબન ] ખારો કે સોઠા-બાઇ-કાર્બની સાફસૂફ વિ. જિઓ “સાફ,”-દ્વિભવ.] ઓ “સા.” (૨) સાથ તેલ મેળવી તેયાર કરવામાં આવતે શરીર કપડાં
ઝી. વાળ-ડ, સફાઈ. (૩) કામ-કાજનું સુઘડપણું વગેરેને મેલ કાઢવાનો પદાર્થ. [ઘાલ, ૦ દે, સાફસૂફી સકી. [+]. ઈ ત.] જાઓ “સાફસૂફ ૦ ઉગા (ઉ.પ્ર.) કપડાંમાં સાબુ ચળવો કે ઘસો. (૨,૩).
સગપળિયા (પ્ર) ઉપરથી અષ્ટ દેખાવ કરનાર સાફી . [અર., છાણવાનું લુગડું] (લા.) ચલમ કે માણસ, દંભી, ડોળી (૨) બહારથી ઊજળાં કપડાં ચંગની ધુમાડી સાફ અને ઠંડી થઈ માંમાં આવે એ પહેરીને ફરનાર ગરીબ માણસ, (૩) વધુ પ્રમાણમાં સાબુ માટે રખાતે કપડાનો નાનો ટુકડે. (૨) ઠાકોરજીનું વાપરનાર માણસ] મુખ સાફ કરવાનું કપડું. (૩) મસેતું. [૦ મારવી (રૂ.પ્ર.). સાસુ(ભૂ)-ચોખા મુંબ.૧, [ + ચોખા.”], સાસુપતરાજી કરવી].
(બ)દાણા મુંબ.વ. [+ એ “દાણે.] સાગુ નામના સાફીર વિ. જિઓ “સાફ + ગુ. “ઈ' તે પ્ર.] જેમાં વળતર ઝાડના થડના ગરમાંથી બનાવેલા એક પ્રકારના દધિયા કે વટાવી દેવાં ન પડે તેવું (ભાવ મુક્ય વગેરે)
દાણ, સાગુ-ચેખા, સાસુ-દાણા, સાફ છું. [હિં, મરા. સાફા.] સફાઈવાળે આગલા ભાગમાં સાબુ(-ભૂ-દાન ન., -ની જી. [+ ફા. “દાન”+ ગુ. ‘ઈ’
એક બાજ આડે પહોળે પહો બાંગ્ય લાગે તે ટે. સ્વાર્થે ત.ક.], સાબુ(બુ)-પેટી સી. [+જએ ‘પેટી....] [[ બંધાવ (બધાવવો) (રૂ.પ્ર.) પેચ કદર કરવી] સાબુ રાખવાની ડબી કે પેટી સાબ-એવું વિ. વિ. + જુએ “બેશું.'] ભેળું, નિકપટી. સાબૂત વિ. [અર. સાબિત] અખંડ, સલામત, તદ્દન (૨) ભેળસેળવાળું
આબાદ. [રહેવું (-:૬) (રૂ.પ્ર.) મક્કમ રહેવું, દઢતા સાબદાઈ સી. જિઓ “સાબદુ' + ગુ. “આઈ' ત. રાખવી]
[અકબંધ હોવાપણું સાબ૬ થવાપણું, સજજતા, તૈયારી
સાબૂતી સકી, [+ગુ. ‘ઈ’ ત.ક.] દઢતા, મક્કમપણું. (૨) સાબદું વિ. સજજ, તૈયાર
સાબેલું ન, લો છું. કા. શાહબાલા] વરાહા કે સવારી સાબર ન. [સં. રાડ, મું.] શાખાદાર સિંગડાવાળું હર- -સરઘસમાં ઘોડા ઉપર બેસાડવામાં આવેલું નાનું મોટું ણાની જાતનું જરા મેટું એક જંગલી પશુ
તે તે બાળક
[બ્રહ્મોકિયું નહિ તેવું સાબર ડી. [સં. ઋજ દ્વારા) સાબરકાંઠામાંથી પસાર સાભાગેતરું વિ. બ્રાહ્મણને ખાવા કામ ન લાગે તેવું, થઈ ખંભાતના અખાતમાં પઢતી મેવાડની પહાડીમાંથી સાભાર વિ. [સ. સ + માં-માર] આભાર સાથનું, ઉપકારના વહી આવતી એક નદી, સાબરમત. (સંજ્ઞા.)
સ્વીકાર સાથેનું. (૨) કિં.વિ, આભાર સાથે, ઉપકારના સાબરકાંઠા ૬. જિઓ “સાબર"+ “કાંઠે.'] સાબરમતી સ્વીકાર સાથે નદીના બેઉ કાંઠાઓનો વિશાળ ઉત્તર ગુજરાત પ્રદેશ. સાભિનય વિ. [સં. સ + અમિ-નવું] અભિનય-હાવભાવ સાથે (સંજ્ઞા.)
કરવામાં આવતું કે કરેલું. (૨) કે.વિ. અભિનય સાથે સાબર-મતો મી. [. ભરાવવી ધા૨] જેઓ સાબર,' સાભિપ્રાય વિ. [સં. સ + મમિત્રા અભિપ્રાયવાળું. (૨) સાબરશિ(-શર્ટ-સિં-સ)ગ, ગડ - ન. [ઇએ “સા- હેતુવાળું, કારણવાળું. (૩) . ઝિ, હેતપૂર્વક બર" + ગુ. “શિત-શી, સિ, સી) + ગુ. “ઉસ્વાર્થે ત... સાભિમાન વિ. [સં. સ + અમિ-મન અભિમાન સાથનું, + ડ' વાર્થે ત.ક.] સાબરનું રાગડું (જની ભસ્મ કરી ગર્વવાળું. (૨) કિ.વિ. અભિમાનપૂર્વક, ગર્વ સાથે દવા કરવા વપરાય છે.)
સાભિલાષ વિ. સિં. સ + અમિ-] અભિલાષ ધરાવત, સાબરિત-ળિ) પું. હા-છ-હા કરનાર માણસ. (૨) અમ- કામના કરનારું
[જ “સાબર, દાવાદ બાજ ધ વેચનાર ઘાંચી [પશુની માદા સાભ્રમતી સ્ત્રી. સિં. શ્વઝ-વશી ઉપરથી સંસ્કૃતાભાસી] સાબરી બી. [. શરિઝ પ્રા. સંવેદના સાબર સામ ન. સિં.] સમઝાવટ, (૨) સમાધાનીપૂર્વક સમઝાવીસાબવવું સ.. [જ સાબુ,”-ના.ધા.] સાબુ બનાવવો ને કામ કાઢી લેવાની ક્રિયા, રાજનીતિના ચાર ઉપાયસાબવણી આપી. [જઓ “સાબવવું' + ગુ. ‘અણી' કપ્રિ.] મા એક. (૩) સ્તુતિ-ગાન, (૪) સામવેદતો પ્રત્યેક સાબુ બનાવવાની ક્રિયા
મંત્ર. (૫) . [સ. ન.] સામવેદ. (સંજ્ઞા.) સાબળિયા ઓ “સાબરિયે.”
સામ () . સાંબેલામાં નાખવામાં આવતી નીચેની સાબાન ૬. [અર.] હિજરી વર્ષના એ નામનો આઠમે લોખંડની કુંડલી કે વીંટે, સાંબ
[સામગ્રી.' મહિને. (સંજ્ઞા.)
સામગરી જી. [સં. સામગ્રી, અ. તદ્ભવ) એ સાબાનર છું. [ફા, સાયબાન ] જ એ “સાયબાન.” (૨) તંબુ સામ-ગાન ન. સિં.] સામવેદના મંત્ર સંગીતના સ્વરમાં સાબાશ જુઓ “શાબાશ.'
ગાવા એ