Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1187

સન
૨૨૨૨
સાપ્તાહિક
લીધી હોય તેવી સ્ત્રી, (૩) જૈન ધર્મની વિરક્ત સી, આય, ના લિસોટા (ઉ.4.) નામનું જ. અને ભારે (ઉ.પ્ર.) ગેરણીજી. (જેન.)
ભેળા રાખી ન શકાય એવી પરિસ્થિતિ. (૨) મુબેલીસાન રહી. (સં. રજા > પ્રા. સના] સમઝ, બુદ્ધિ, ભરેલી સ્થિતિ. (૩) ન સચવાય તેવું તેફાની. (૪) ઉમર
અક્કલ. (૨) ઈશારત, ઇશારે, સંકેત. [૦ આવવી, ૦ વટાવી ચુકેલી કન્યા. પે છછુંદર ગળી (રૂ.પ્ર.) ફસાઈ વળવી (રૂ.પ્ર.) સમઝાવું. (૨) બેશુદ્ધિમાંથી ભાનમાં પડવું, ન ગ્રહાય ન જોડાય તેવી સ્થિતિમાં આવવું. આવવું. ૦માં કહેવું કેવું), ૦માં સમઝ-m)વવું પ્રહણ વખતે સા૫ (ઉ.પ્ર) કમને વખતે વિન. દુધ (રૂ.પ્ર.) સંકેતથી કહેવું)
મુિકવું.) પાઈ સાપ ઉછેર (રૂ.પ્ર.) દર્જનને આશ્રય આપ. સાન ન. ગીરે મૂકવું એ, [ભાં મૂકવું (રૂ.પ્ર.) ગીરે સૂતો સાપ જગાવે (રૂ.પ્ર.) હાથે કરીને શત્રુ થી સાન ન. [અર. સિનક ], ડી સ્ત્રી [+ગુ. “ડી' સ્વાર્થે કરો] ત..], સાનકું ન. [+ગુ. ‘ઉ સ્વાર્થ ત.પ્ર.] શોરું, સાપડી સ્ત્રી, જિએ “સપડે' + ગુ. “ઈ' પ્રત્યય.] ચણિયું, રામ-પાત્ર, સાણું
પુસ્તક મુકવાની લાકડાની ફાંસિયા લેડી સાન-ખત ન. જિએ “સાન' + “ખત.] ગીર-સ્તાવેજ સાપ છું. [સં. ૨- >પ્રા. પુત્ર- દ્વારા] પુસ્તક સાન-ગીર છું. જિએ “સાન'+“ગૌર' અવેજના રાખવાની મેરી સાપડી
બદલામાં અપાયેલી ચીજ-વસ્તુ અને એ પ્રક્રિયા સાપ(-૨) (૩) સ્ત્રી સિ. સળિો ->પ્રા. gિ] સાનભાન ન. [જ એ સાન' + સં.] સમઝ-શકિત અને સાપની માદા, (૨) વહાણના એક ભાગનું નામ, (વહાણ) સચેત અવરથા
સાણિયું ન. મકાનમાં બાર-સાખ ઉપરનું લાકડાનું કે સાન-શુદ્ધિ સ્ત્રી. સિં ], સાન-સૂધ (-ચ) સકી. [જએ પથ્થરનું ઢાંકણું કે પડ-પાટિયું જિએ સાપણ.”
સાન'+ “સૂધ.'] સમઝ અને શુદ્ધિ કે ભાન, સૂધબૂધ સાપણી (સાયણ) સમી. [સં. સળિયા>ા. fuળમાં] સાનંદ (સાનન્દ) વિ. [સં. સ + અન] આનંદવાળું, સાપન વિ. [સ.] સપત્નીને લગતું, શોકયને લગતું,
આનંદિત, હરખવાળું. પ્રસન્ન (૨) (દ.વિ. આનંદપૂર્વક, ઓરમાન, એરમાયું. (૨) પં. શત્રુ, દમન ત્નિ(૨). હરખ સાથે, પ્રસન્નતાથી
સાપન્ય કું. [.] એમાયે ભાઈ. (૨) એ “સાપસાનંદાશ્ચર્ય (સાનન્દા) ન. [+ સં. માથ] આનંદ સાથની સાપ-બામણી સ્ત્રી, [એ “સાપ” + “બામણી.'] ગરોળીનવાઈ, પ્રસન્નતા સાથે વ્યક્ત કરાતે અચંબો
ના ધાટની લીસી સુંદર ચિતરામણું ચામડીવાળી સાપન માસી સાની સી. તેલ ભરેલા કચરેલા તલનો ભુક્કો. (૨) તવામાં સા૫-માર વિ... [ઇએ “સાપ' + “મારવું.] સાપને મારી ખાજાં વગેરે તળતાં ખરી પડી નીચે બેઠેલ કો. (૩) ખાના એક પક્ષી વાની, રાખ, ભસ્મ, [૦ વાળી (રૂ.પ્ર.) ચિતા ઠાર્યા સાપરાધ વિ. [સં. + સવ-૪] અપરાધવાળું, અપરાધી, પછીની રાખ નદીમાં કે સમુદ્રમાં નાખવી)
ગુનેગાર, દોષિત
[એક વેલો સાનું ખી. (સં. શું ન.] પહાડ ઉપરનું સપાટ નાનું મેદાન સાપસન (-ન્ય) સી. નાગરવેલનાં પાન જેવાં પાનવાળો સાનુકંપ (-કમ્પ) વિ. [સં. સ + અનુ-૨વા, બ.વી ] અનુ- સાપિણી સ્ત્રી. [સં. સffami>પ્રા. સgિfi] જુઓ કંપાવાળું, દયા, કૃપાળુ, (૨) કિં.વિ, અનુકંપા સાથ, સાપણું.'
[હોવાપણું, સપિડતા દયાળુતાથી, કૃપાળુતાથી
સાપિંથ (સાપરડ) ન. [સં.] સપિંડ હોવાપણું, સગાત્રી સાનુકલ(ળ) વિ. [સ. + મન-] વિ. અનુકૂળતાવાળું, સાપેક્ષ વિ. [સં. ૧ + મઝા, બ.વ.] અપેક્ષાવાળું, ફાવતું આવતું, રુચતું. (૨) અનુકળ થઈ રહેનારું
જરૂરિયાત ધરાવતું. (૨) સંબંધ ધરાવતું. (૩) બીજા સાનુનાસિક વિ. સં. સ + અનુનાસિ] અનુનાસિક ઉપર આધાર રાખતું. (૩) સ્વતંત્ર હસ્તી ન ધરાવનારું, ઉચ્ચારણવાળું (સ્વર), અનુનાસિક. (વ્યા.) ધ : બીજા કોઈ ઉપર આધાર રાખનારું, “રિલેટિવ.” (નેપસાનુનાસિક' સ્વર એમ કહેવાની જરૂર નથી, કેમકે “સાપેક્ષ્ય' શબ્દ સ્વાભાવિક નથી; એ “સાપેક્ષ'નો અર્થ
અનુનાસિક શબ્દ જ વિશેષણ છેજુઓ “અનુનાસિક.”) ન જ આપી શકે) સાનુભ(ભા) વિ. [સં. સ + અનુ-મ4, 7-મેa] અનુભવ સાપેક્ષ(૦ તા)-વાદ મું. (સં.) માપ દિશા ગતિ વગેરેમાં
આપનાર, પ્રત્યક્ષ થાય એ રીતે વ્યવહાર કરનાર. (પુ.) એકબીજાનો આધાર હોય એ પ્રકારનો મત-સિદ્ધાંત સાનુસ્વાર વિ. સિં. + અનુર] અનુસ્વારવાળું (સ્વર.) (આઇન્સ્ટાઇનનો વિકસાવેલ), ‘રિલેટિવિટી થીયરી' (વા).
સાપેક્ષ-સર્વનામ ન. [સં.] સંબંધી સર્વનામ (જે' અને સાય વિ. [સં. સ + અન્યg] વંશપરંપરાથી ચાલ્યું જે' ઉપરથી થતાં સાર્વનામિક વિશેષણ)
આવતું, પરંપરાગત. (૨) અર્થને માટે બીજા શબ્દની સાપેણ (-૩) એ “સાપણ.” સહાય ચાહતું. (૩) મિશ્ર (વાકથ). (વ્યા.)
સાપેલિયું ન. [જ એ “સાપ' દ્વારા “સાપલું' + ગુ. “યું' સા૫ છું. સિં. સર્ષ > પ્રા. ર૬] સરપ, એરુ, ભુજંગ. સ્વાર્થે ત.ક.] સાપનું નાનું પડવું. (૨) અળસિયું [૦ ઉતાર (ઉ.પ્ર.) મંત્ર વગેરેથી સાપના ઝેરની અસર સાપ્તાહિ વિ. [સં.] સાત દિવસેને લગતું, સાત દિવસટાળવી. ૧ કાઢો (રૂ.પ્ર.) કામને વખતે મુકેલી ઊભી નું. (૨) ન. દર અઠવાડિયે બહાર પડતું સામયિક, કરવી, ૦ના ને ઘોના ભણાવવા (ઉ.પ્ર.) ખૂબ સમઝાવવું. અઠવાડિક, “વિકલી'