Page Text
________________
જડપણ
૯૦૫
જાત
,
સ
વસવાયાંના વર્ગનું
[‘જાડ૫. જાડેજું વિ. જિઓ “જાડું' + ગુ. એરું' ત...] વધું જાડું જાપણ ન. [ઓ ‘ ’ + ગુ. ‘પણ ત. પ્ર.] જુઓ જાહથ ન. [૪.] જડતા. (૨) આળસ, ‘ડલનેસ' (જે. દી.) જાહ-પાંગળ વિ. જુઓ ‘ડું' + “પાંગળું.'] (લા) મેટા જાથ-જનક વિ. [સં] બુદ્ધિની જ હતા જમાવે તેવું કણ કે દાણાવાળું
જાણ વિ. [જ એ “જાણવું,'-કર્તાવાચક.] જ્ઞાતા, જાણકાર, જાગવું, -નું વિ. જિઓ “જાડું' + એ પુદ્ગ->પ્રા. માહિતગાર. [કાકે (૩.પ્ર.) દેઢડાધો] વોઝ-] (લા.) જુએ “જાડ-પાંગળ.” (૨) જના જમાનાના જાણ (-૩) સ્ત્રી. જિઓ “જાણવું'—-ક્રિયાવાચક.] જાણવું રીતરિવાજ સાંચવી રહેલું, સાદાઈવાળું
એ, જ્ઞાન, ખ્યાલ. (૨) માહિતી. [ કરવી (રૂ.પ્ર.) ખબર જાહપતું વિ. [જ “જાડું' + પિત' + ગુ. “ઉ” ત.ક.] આપવી]
આપવી].
[ધરાવનારું, “લેજિયેબલ’ જાડા પિતનું, જાડા વણતરવાળું, ઘટ્ટ વણાટનું
જાણકાર વિ. [સં. શાન>પ્રા. નાળ + સં. ૧૨] માહિતી જા(હા)-બળિયું વિ. જિઓ ‘જા" + “બળિયું.'] સાહ- જાણકારી સ્ત્રી. [+ ગુ. “ઈ' ત.પ્ર.] જાણકારપણું, માહિતી, સિક રીતે બળ કરનારું. (૨) (લા.) બોલવામાં બીજાને “કેમ્પિટન્સી' થકવે તેવું. (૩) બહુ બોલકણું
જાણતલ વિ. વિ. [જ “જાણવું' દ્વારા.] માહિતી રાખનારું જાહ-ભાયું વિ. [જ “જાડું' + “ભાઈ ' ગુ. ‘ઉં' ત...] જણ-પણ ન. [જુઓ ‘જાણ + ગુ. “પણ” ત...] જાણકારી, ઘણા ભાઈ એવાળું, બહોળા કુટુંબવાળું
માહિતગારી. (૨) આવડત જાબે (ડ) ૫. સિહાસનો એક ભાગ, પીઠ. (શિપ.) જાણ(ન)-પિછાણ(ન) (જાણ્ય-પિછાણ્ય) સ્ત્રી. [જ “જાણ" જાહાઈ સ્ત્રી. જિઓ ‘જા ડું' + ગુ. “આઈ' ત.પ્ર.) એ + “પિછાણ'; હિં જાન-પિછાન; સમાનાર્થી શબ્દોની દ્વિરુક્તિ.] ડપ.”
[નીચેની ભમરી ઓળખ, ઓળખાણ [અંદરની છુપી માહિતી જાણનારું જા-ગેમ (-મ્ય) સ્ત્રી. [જ “જાડું' દ્વારા.) ઘેડાની ગરદન જાણભેદુ વિ જિઓ “જણ' + સં. મે+ ગુ. ‘ઉ તા.પ્ર.] જાડા-બળિયું જુઓ “જાડ-બળિયું.'
જાણવી વિ. [જ જાણવું' દ્વારા] જાણ રાખનાર, માહિતગાર જાહા-મેટું જ એ “જાડું-મેટું.” [ઓ ‘જાડ૫.” જાણવું સ. ક્રિ. [સ, શા->નાના> પ્રા. નાગ પ્રા. તત્સમ જટાશ (થ) સ્ત્રી. [ઇએ ‘જાડું"+ ગુ. ‘આશ” ત...] ખ્યાલ મેળવો. (૨) સમઝવું. (૩) પિછાણવું, ઓળખવું. (૪) જાડિયું વિ. જિઓ ‘જાડું' + ગુ. “ઇડ્યું' વાર્થ છે. પ્ર.] (લા.) કદર કરવી, ઈનામ આપવું [જાણી-જોઈને, જાણી(તિરકારમાં) જાડું
બૂઝીને (રૂ.પ્ર) ઇરાદાપૂર્વક, ‘ડેલિબરેલી.] જણાવું જાડી સ્ત્રી. જિઓ “જાડું+ગુ. “ઈ” સ્ત્રી પ્રત્યય.] જડબાને કર્મણિ, જિ. જણાવવું છે., સ.કિ. ભાગ, દાંતની બેવડ. [ 0 ફાવી (રૂ. પ્ર.) બોલવું, વચન જાણીતું વિ. જિઓ ‘જાણવું' + ગુ. “ઈતું' કર્મણિ, કૃમિ.] ઉચ્ચારવું
જેના વિષયમાં જાણકારી હોય તેવું, ઓળખીતું (૨) નામીચું, જાડુ વિ. [સં. Ha>પ્રા. નg નો “જાડ' + ગુ. “ઉં' પંકાયેલું. (૩) (લા.) અનુભવી [થોડું ઘણું જાણનારું ત..] મંદ બુદ્ધિનું, જડ. (૨) (લા.) શરીરે વધુ પડતું જાણું-વાણું વિ. જિઓ ‘જાણ,"-દ્વિર્ભાવ + ગુ. “ઉં' કુ.પ્ર.] જાડાઈવાળું. (૪) ૨ગી હોય તેવું, ઘાટું. (૫) કુમાશ જાણે (કે) કિ.વિ. [સં. જ્ઞાનપ્રા . વતે. કા., પ.પુ, વિનાનું, ઘાટા પિતતું. ડી ચામડીનું (ઉ.પ્ર.) કઠણ દિલનું, એ.વ, ઉપેક્ષાનો અર્થ આપનાર શબ્દ, + ] માને લાગણી વિનાનું. -ડો રૂપરેખા (ઉ.પ્ર.) સામાન્ય રૂપરેખા, કે, ધારે છે, શું ન હોય!
બ્રોડ આઉટ-લાઇન.” ૦ અનાજ (રૂ.પ્ર.) બરછટ અનાજ, જાણે-અજાણે કિ.વિ. [જુએ ‘જાણ'+ “અ-ાણ + ગુ. સા. ૦ ખ૬ (રૂ.પ્ર.) ઠાંસીને વણેલું. ૦ ધખ-ખ) (રૂ.પ્ર) વિ, પ્ર. “એ' બેઉને,] જાણમાં કે અજાણમાં, જાણ્યે-અજાણ્ય જાડું ને મજબત. ૧ ધીંગ, ૦ ૫ ડું (રૂ.પ્ર.)ખબ જાડું. ૦૫ાત (હકીકતે તો જાયે-અજ' ઉરિત થાય છે. “ચ” ન (રૂ.પ્ર.) જેવું તેવું. ૦ બમલ (રૂ.પ્ર) એ “જાડું ધીંગ.' લખવાથી “જાણે-અજાણે કેટલાક લેખક લખે છે, જે
મોટું (-મેટું) (રૂ.પ્ર.) જેવું તેવું, સાધારણ ૦ ૨૪, રેટ ઉપર બતાવ્યા પ્રમાણે આવી શકે.) (ઉ.પ્ર.) રગડા જેવું ઘાટું]
જાણે કે જુએ “જાણે.” જાડું ન જડબાને ભાગ, મહું. [જાં મળી જવાં (રૂ.પ્ર.) જાણ્યું વિ. વિ. [ઓ “જાણવું' + ગુ. “યું” ભ. કુ] જાણેલું. બોલવાની તાકાત ન લેવી. (૨) શરીરનું દબળું થઈ જવું. [સ્થામાં (રૂ.પ્ર.) ખ્યાલ છે ત્યાંસુધી. -શ્યા મેળે (રૂ.પ્ર) ૦ ફાટવું (રૂ.પ્ર.) બેલી શકાવું]
જાણવામાં આવતાં. ૦ થીયું (રૂ.પ્ર.) સહેજ સાજ સાંભળજાડેજે ૫. [‘જાડો'-કચ્છના ‘સમા” વંશના એક રાજાનું નામ વામાં આવેલું] + કછી “જે છે. વિ. ના અનુગ] જાડાના વંશને પુરુષ જાણયે અજયે ક્રિ. વિ. [જ “જાણું+ “અજાણ્યું કે (કચ્છ મોરબી જામનગર ધ્રોળ ગાંડળ રાજવંશ અને ગુ. એ સા. વિ., એ.વ, મ. બેઉને.] જ જાણે-અજાણે.” ફટાયા). (સંજ્ઞા.)
જાત વિ. [સં.] જનમેલું જાડેજાણુ સ્ત્રી. જિઓ “જાડે' + ગુ. “આણી' સ્ત્રી પ્રત્યય.]. જાતર (ન્ય) સ્ત્રી. સિં નતિ] જાતિ, જ્ઞાતિ, વર્ણ. (૨) જાડેજા વંશમાં પરણીને આવેલી સ્ત્રી
વંશ, કુળ, (૩) પંડ. [૦ ઉપર જવું તે-ઉપરથ-) (રૂ.પ્ર) કુલનું જાડેજી સ્ત્રી. [જ એ “જડે' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રીપ્રત્યય.] જાડેજા હલકાપણું બતાવવું. ૦ખેવી (રૂ.પ્ર) શરીરને કામથી ઘસી વંશની પુત્રી. (૨) જાડેજાઓની કરછી બેલી. (સંજ્ઞા.). નાખવું (૨) મરણ પામવું. ૦ ચારવી (ઉ.પ્ર.) કામ કરવામાં
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |