Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 95

અદ્વૈત-સિદ્ધાંત
૫૦
અધ-પડિયાળું
અધ-ગાંઠિયું વિ. [જુઓ “અધ' + “ગાંડિવું.'] અડધું ગાડું
અડધું ડાહ્યું, કતર-ઝેડ અધ-ગે લિ. [ ઓ “અધ' + ોરું.”] તદ્દન ગૌર વર્ણનું નહિ તેવું–અડધું ગોરું, “યુરેઝિયન’ પ્રકારનું અધ-ઘડી સ્ત્રી. [‘જુઓ “અધ' + ઘડી.] અડધી ઘડી-૧૨ મિનિટનો સમય. (૨) (લા.) થોડો સમય. (૩) ક્રિ.વિ. જરા વાર, થોડી વાર
[એવું, અધ-ગાં અધ-ઘેલું-ઘેલું) વિ. [જુઓ “અધ' + ઘેલું.]નહિડાહ્યું-નહિ ઘેલું અધ-ચઢવું-ઢવું) વિ. [જુએ “અધ' + ચડ(-4)નું + ગુ. “યું”
ભ..] અડધું ઊંચે ગયેલું. (૨) અધ-પક, અધ-કાચું અધ-છેઘ વિ. જિઓ “અધર્મ + “છેદવું' + ગુ. ‘યું” ભૂ.ક.]
અડધું છેદેલું, અડધું કાપેલું અધ-જાહેર વિ. [જઓ “અધ' + ‘જાહેર.”] અડધું જાહેર થયેલું, પૂરેપૂરી પ્રસિદ્ધિ પામ્યું ન હોય તેવું
[ન થવું અધકનું અ. ક્રિ. [+ જુઓ ‘ધડકવું'.] ન ડરવું, ભયભીત અધડૂ()કું વિ. [જુઓ “અદૂર-)કડું.'] ઉભડક બેઠેલું. (૨) (લા.) ડગુમગુ. (૩) નિરાધાર. (૪) દોઢડાહ્યું અ-ધણિયાતું વિ. [+ જુઓ “ધણિયાતું.”] ધણી વિનાનું, (૨) અનાથ. (૩) (લા) રખડતું, રઝળતું અધ-તસુ સ્ત્રી. [જુઓ “અધ' + ‘તસુ.'] અડધી તસુનું માપ.
અદ્વૈત-સિદ્ધાંત (સિદ્ધાન્ત) . [૪] એ “અદ્વૈતવાદ'. અતાગ્નિ . [+ સં. મ]િ અદ્વૈતરૂપી અગ્નિ, અદ્વૈતજ્ઞાન અદ્વૈતાનંદ (ન) . [+ સં. માન જડચેતનાત્મક સમગ્ર સૃષ્ટિ કારણરૂપ બ્રહ્માથી એકાત્મક અભિન્ન છે એ પ્રકારના જ્ઞાનથી મળતો આનંદ, બ્રહ્માનંદ. (વેદાંત.) અદ્વૈતામૃત ન. [+ સં. અમૃત] અદ્વૈતજ્ઞાનરૂપી અમૃત અ-દ્વૈત વિ. [સ, j] અદ્વૈત-મતવાદી [પદમાં] અડધું અધ- વિ. [સં. અર્ધ>પ્રા. આ મેટે ભાગે સમાસના પૂર્વઅધ-અપવાસી વિ. [+ જુએ “અપવાસી.'] અડધું ભૂખ્યું અધ-ઉઘાડું વિ. [+ જુએ “ઉઘાડું.”] અડધું ખુલ્લું. (૨) અડધું નાણું
[ઊંધથી ભરેલું અધ-ઉજાગર વિ. [+ જુઓ “ઉજાગરે'+ ગુ, ઉં' ત.પ્ર.] અડધું અધ-ઊકર્યું છે. [+ જુઓ “ઊકલવું' + ગુ. “યું.' ભ, ક]
અડધું ઊકલેલું. (૨) પૂરું નહિ સમઝાયેલું અધ-ઊર્વે કિ.વિ. [સં. અધH + ગર્વમ] જમીનની સપાટીથી
લઈ ઊંચે કથાય આકાશ સુધી અધકચરું વિ. [જુએ, “અધ' + “કાચું દ્વારા.] અડધું કાચું. (૨) અધૂરું. (૩) અધ-સસતું અધ-કદિયું વિ. [જુઓ ‘અધ' + “કદા' + ગુ. ઈયું ત...]
અડધા કદનું. (૨) (લા.) દુર્બળ [અડધું કરડેલું અધ-કરવું વિ. જિઓ “અધ’ + “કરડવું’ + ગુ. “યું ભૂ.ક.]. અધકારું વિ. જિઓ “અધ' +-કાચું'.] અડધું કાચું, અધ- કચરું, અર્ધપક. (૨) પૂરું નહિ રંધાયેલ અધ-ક્ષણ સ્ત્રી. [જુએ “અધ' + સં., ૫.] અડધી ક્ષણ, અધ-
ક્ષણ, અધપળ, બહુ જ થોડો સમય અધખાયું વિ. [જુઓ અધ + સં. લાઈવર->પ્રા. શશ-]. અડધું ખાધેલું
[અડધું ખીલેલું અધ-ખીયું વિ. [જુએ “અધ' + “ખીલવું' + ગુ. “હું” ભૂ.ક.] અધખુલ્લું, અધ-ખૂલું વિ. [+ જુઓ અધ”+ખુલ્લું'-ખલું'.], અધખૂલ્યું વિ. [+ “ખૂલવું' + ગુ. “યું' ભૂ.ક] અડધું ખલેલું, અડધું ઊઘડેલું-ઉઘાડું અધખરે વિ. જિઓ “અધ' + “ખરું.'] અડધું ભાંગેલું કે કુટેલું (વાસણ). (૨) (લા.) અડધું ભરેલું લાગે એવી રીતે જેને માર મારવામાં આવે છે તેવું અધ-ખેલ્યુ વિ. [જુઓ “અધ' + ખોલવું' + ગુ. હું ભૂ. 5.1
અડધું ખોલવામાં–ઉધાડવામાં આવેલું અધ-ગજ . [જુઓ “અધ” “ગજ.'] અડધા ગજનું માપ અધ-ગજિયું વિ, ન. [+ગુ. ઈયું ત...] અડધા ગજની
લંબાઈનું પથ્થરનું બેલું અષા વિ. [+ગુ. “ઈ” ત...] અડધા ગજની લંબાઈનું (૨) અડધા ગજના પના(કે પહોળાઈ)નું અગાઉ . [ઓ “અધ' + “ગાઉ.'] અડધો કેસ, એક
માઈલ, દોઢ કિલોમીટર આશરેનું અંતર અધ-ગારિયું ન. [જુઓ “અધ' + “ગાર' +ગુ. ઈયું” ત...]
અડધા ગારા અને અડધા છાણનું બનાવેલું લીંપણ અધારિયું વિ. થોડુંઘણું ગરમ, નવસેકું, આંગળી-સેતું અધગાળ પું. [જુએ “અધ' + “ગાળ' (સમય કે સ્થળને અંતરાલ)] વચગાળાનું સ્થાન, વચ્ચેનો ભાગ
અધ-દેખતું વિ. [જુએ “અધ' + દેખવું' + ગુ. ‘તું વર્ત. ]
અડધી નજર પડે છે તેવું, અડધું આંધળું, પૂરું ન જોઈ શકનારું અધધ, ૦% કે.પ્ર. [૨વા.] આશ્ચર્ય અને અચાનક આવી પડેલો ભય બતાવનારે ઉદ્દગાર અ-ધન વિ. [સં.] ધન વિનાનું, નિર્ધન, અકિંચન, ગરીબ અધનતા સ્ત્રી. [સં.] નિર્ધનતા, કંગાલિયત, ગરીબાઈ અધ-નાણું વિ. [જુએ અધ” + “નામું.'] અડધું નાણું, અડધું ઉઘાડું, અંગ ઉપર પરાં વસ્ત્ર ન હોય તેવું, ગુહ્ય અંગે પૂરાં ઢંકાયાં ન હોય તેવું અનિતા સ્ત્રી. [સં.] નિર્ધનતા અધની વિ. સં. ૫.] ધન વિનાનું, નિર્ધન. (૨) ગરીબ, રંક અ-ધન્ય વિ. [સં.] ધન્ય નહિ તેવું, કમનસીબ, કમભાગી,
અભાગિયું અધન્યતા સ્ત્રી. [સં.] કમનસીબી, કમભાગીપણું અધ-પક વિ. [જુઓ “અધ' + સં. પવવ>પ્રા. વ4] અડધું પાકેલું (ફળ) (૨). અડધું રંધાયેલું [ગાંડું, અડધું ઘેલું અધ-પગલું વિ. [જુએ “અધ' + પાગલ” + ગુ. “G” ત.પ્ર.] અધ-૫ગલું વિ. [જુએ “અધ' + પગલું.'] (લા.) નજીકનું, અધ:પચાર વિ. [જઓ “અધદ્વારા] અડધું પડધું, લગભગ અડધું અધ-૫ચું વિ. [જુઓ “અધ' + ‘પચવું + ગુ. “G” કુ.પ્ર.], –યું [+“ગુ.” “હું” ભ. ક] અડધું પાકેલું, અડધું રંધાયેલું,
અધકચરું, અધપક અધ-પઢાળિયું ન. [જુઓ “અધ' + ‘પડાળ’ + ગુ. “થયુંત..]
એક જ બાજુ ઢાળ – નેવાંવાળા છાપરાનું ઘર, એકઢાળિયું ઘર અધ-પડિયાળું વિ. [ર્સ, જુઓ અધ' + પડ' (સં. પુટ>પ્રા. પુ) + ગુ. “ઈયું” કે “આળું ત..] અડધું માંચેલું, અદપડિયાળું (આંખ)