Page Text
________________
૯૦૩
જાગરણિયું જંપ (૪૫) મું. [ જંપવું.'] જંપી રહેવાની સ્થિતિ, હિતેચ્છુ
નિદ્રાને આરામ. (૨) (લા.) શાંતિ, નિરાંત. [ ૧ળ જાઈઝાહવું વિ. જિઓ “જાઈ + “ઝાડવું.”](લા.) હિતેચ્છ, | (રૂ. પ્ર.) ધાંધલ વિનાની શાંતિ થવો].
હિતેષી, ભલું ઇચ્છનાર
[નાત-ભાઈ' જં૫(જમ્પ) છે. [.] કુદકે, ઠેકડે
જાઈ-ભાઈ પં. જિઓ જાઈ8 + “ભાઈ.'] જાત-ભાઈ, જં૫-વારે (જમ્પ-) ૫. જિઓ સં૫" + “વાર.”] જંપ જાઉં (જંઉં-સંધિસ્વરાત્મક ઉચ્ચારણ) જિ. [‘જવું’નું વર્ત. કા. વારા મળેલા સમય (૨) જ જંપ(૧)(૨).”
અને વિધ્યર્થ., પ.પુ., એ. ૧.] ગતિ કરું, જઉં જંપવું (જમ્પવું) અ. ક્રિ. નિદ્રા આવી જાય એ રીતે આરામ જાઓ (જાવ) ક્રિ. [જવું'નું વર્ત. કા, આજ્ઞા., વિધ્ય, લેવો. (૨) નિરાંત રાખવી. (૩) મંગા બેસી રહેવું. જંપાવું બી, ૫, બ. વ. અને આજ્ઞા, ત્રી. પુબંને વચન] ગતિ કરો (જમ્પાવું) ભાવે, ક્રિ. જંપાવવું (જમ્પાવવું) પ્રે., સ. ક્રિ જાક છું. [સૌ.] બળને ધકકો. (૨) વજનનું દબાણ. (૩) જંપણ (જખ્ખાણ) ન. પાલખી
(લા.) વ્યવહારને બેજે. (૪) ખર્ચને બજે. (૫) ઘસારો જંપાવવું, જંપાવું (જમ્પા) જુઓ “જંપવું'માં.
જાકટ વિ. ખળભળી ગયેલું, તદન જનું થઈ ગયેલું જંબુ-બૂ), (જમ્મુ-બુ)ક ન. [સં., પૃ.] શિયાળ, કેલું જાક-ઝી(-ભી,-સી)ક(-લું) વિ. [ઓ “જાકડીનો દ્વિર્ભાવ.] જંબુ-બૂ)ખંડ (જમ્મુ-બુ) ખણ્ડ), જંબુ-બૂ)-૫ (જખુ ખખડી પડેલું, ઢીલું થઈ ગયેલું. (૨) નબળા બાંધાનું --) પં. સિં] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે મેરુ પર્વતની જાકડી સી. જુઓ “જાકડો' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] ગાડાની ફરતે આવેલા પથ્વીના સાત ભૂ-ભાગોમાં એક (જેમાં આગલી બેઠક પાછળની પાટિયાની કે દોરડાંની કરેલી આડચ. ભરતખંડ સમાઈ જાય છે.) (સંજ્ઞા.)
(૨) ખાતરણી જંબુ-બ) દ્વીપીય (જમ્મુ-કબુ-) વિ. [] જંબુદ્વીપને લગતું જાકડે મું. મેટી જોકડી જંબુ-બૂ)-ફલ(ળ) (જમ્મુ-,-બુ) ન. સિં.] જંબુ, રાવણાં, જાક-૧)બ વિ. [અર. ‘થાકુ–માણસનું નામ] (લા) ઠગારું, રામણાં
લુચ્ચું. (૨) દુષ્ટ, નીચ. [ ને ધંધા (રૂ. પ્ર.) દરેક પ્રકારની જંબુસરી (જબુસરી) વિ. [‘જંબુસર' વડોદરા જિલ્લાનું એક અપ્રામાણિક રીતભાત, જાકુબી] મોટું ગામ + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] જંબુસરને લગતું
જાકળિયે, જાકળા છું. કદી કે શાક કરવાનું માટીનું કામ, જંબૂક (જમ્બુક) જુએ “જંબુક.'
પાટ. (૨) જેટલા રેલી રાખવાનું માટીનું વાસણ જંબૂ-ખંઢ (જ-ખ) જુએ “જિંબુ-ખંડ.”
જાકાર, -રો . [જ “જા’ + સં૧૪-૪-> પ્રા. જામ-]. જંબુદ્વીપ (જમ્બો જ ‘જંબુદ્વીપ.”
ચા જા” એ બોલ (ધિકાર કે તિરસ્કારથી) જંબૂ-બીપીય (જ) જુએ “જંબુદ્વીપીય.'
જાકીટ સ્ત્રી. [ અં. જે કે ] બાંય વિનાને કબજે, વાસટ, જંબૂ-ફલ(ળ) ( બુ) એ “જંબુ-ફલ.”
અંડી (બાંય વિનાની અને બુતાનવાળા). જંબર (જબર) ન. [ફા] મધમાખી. (૨) તીર. (૩) ખીલા જાકુબ જ એ જાકબ.'
[જાબના ધંધા ખેંચવાનું ઓજાર. (૪) નાની તોપ
જાકૂબી સ્ત્રી, જિએ “જાબ' + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] જાકબપણું, જંબૂર-ચી (જમ્બર-) . ફિ.] તપ કેડનાર સૈનિક, પચી જાખી વિ. કેઈથી છેતરાય નહિ તેવું. (૨) કપટી. (૩) બેડોળ જંબુરિ (જાર) પુ. નાનો છોકરો
જાગ' પૃ. સિં. થાન, અર્વા. તદ ભવ] યજ્ઞ. (૨) (લા.) જંબૂરી (જામ્બરી) શ્રી. એ નામની કાંટાવાળી એક વનસ્પતિ માતા-દેવીનું ઘટસ્થાપન વગેરે કરી કરવામાં આવતું અનુષ્ઠાન. જંબૂરા (જબરો) પૃ. [ફા. જંબુરહ '] ઊંટ ઉપર લઈ જઈ [૦ તેવા, બેસાઢવા (બેસાડવા)(રૂ. પ્ર.) રાંદલનું અનુકાન શકાય તેવી એક વાતની તપ, જંજીર
કરવું. ૦ માંડવા (રૂ. પ્ર.) માતાનું અનુષ્ઠાન કરવું. ૭ વાવવા જંબે અંબે (જએ એ કે, પ્ર. [સ. ચ4- દ્વિભવ, (રૂ.પ્ર.) માતાના પૂજન નિમિત્તે જવારા કરવા–ઘઉં જવ મ' . માં નથી, પણ અન્ય આકારાંત સ્ત્રી. નામેના વગેરે કંડામાં બેવાં]
[કરવામાં આવતું) સાદપે] “જય અંબે' એ ઉદગાર
જાગ . [જ “જાગવું.'] જાગરણ (દિવાસા વગેરેમાં અંબેરી (જમ્બેરી) ન. એક પ્રકારનું ખટ-મીઠું ફળ જાગ (ગ્ય) સ્ત્રી, જેઓ “જગા.” બેરી (જબરી) મું. બાળવાર, સ્કાઉટ
જાગઢિયે જ “જાગરિ.” જંભારી જભારી . અને(૨) સ્ત્રી. નાનાં પાંદડાંની એક જાગતું ન. એ નામનો એક રોગ જાતની વનસ્પતિ, તુલસીના છોડ
જાગણ સ્ત્રી. જિઓ “જાગવું' + ગુ. “અણ” કુ. 5.] જાગવું જા ક્રિ. [જવું'નું વર્ત. કા., અને આજ્ઞા., બી. પું, એ. ૧] એ, જાગરણ, જાગ. (૨) (લા.) જ્ઞાનની અવસ્થા ગતિ કર, ગતિ કરે
જાગતલ વિ. [ઓ “જાગવું” દ્વારા.] જાગતું, જાગ્યા કરતું જા-આવ (-ભ્ય) સ્ત્રી. [એ જવું' + “આવવું.] જવું અને જાગતિક વિ. સં.] જગતને લગતું, દુન્યવી આવવું, અવર-જવર, આવ-જા
ફિલલ જાગમ પં. છેડે (કસાહિત્યમાં.) જઈ શ્રી. સિં. નાતો) મેગરાના જેવા સુગંધવાળી એક જાગ-પંપ (-ભડ૫) ૫. જિએ “જાગ" + સં.] માતાના નાઈ- વિ., સ્ત્રી, (સં. નાત-> પ્રા. નાગ->ગુ. જાયું જાગને નિમિત્તે કરવામાં આવેલો માંડવો
+ ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય] જણેલી. (૨) પુત્રી, દીકરી જાગરણ ન. સિં] જાગવું એ, જાગ. (૨) ઉજાગરે જાઈ વિ. [સં. દવાથી > પ્રા -ના સગું. (૨) (લા) જાગરણિયું વિ. [+ ગુ. “ઇયું ત. પ્ર.] જાગરણ કરનારું
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |