Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 914

ટક-બીલસ
છંદ અને થોડું થોડું હોય એમ
નિષ્ણાતતા]. છૂટકબીલસ સ્ત્રી. લાટીની એ નામની એક રમત ૮-છતાક વિ. જિઓ છ ૮ દ્વારા] (લા) કુટુંબકબીલા છૂટકે . [જ “ટવું' + ગુ. કો' કે. પ્ર.] જુઓ વિનાનું, નડંગધડંગ. (૨) ફિકર વિનાનું “છુટકાર.'
છૂટું છવાયું વિ. જિઓ “ હું + છવાયું + ગુ. “યું , છૂટકેણિયું વિ. જિઓ ૮ + “પણ” + ગુ. ઈયું' ત. ક] તદ્દન અલગ અલગ થઈ રહેલું, વેરણ-છેરણ. (૨) પ્ર.] કાટખૂણાથી ઓછા અંશના ખૂણાવાળું
રહયુંખડવું, કોઈક જ, “આઈ લેટેડ' છૂટ-ચાલ () સ્ત્રી. [જ છુટું + “ચાલ.'] ઘોડાની છૂત-અછૂત, છતાછત સી. [હિં] સ્પર્શાસ્પર્શ, આભડછેટ એક ખાસ પ્રકારની ઉતાવળા ચાલ
છપવું અ. ક્રિ. જ છુપાવું' (આ ધાતુ પેલું' જેવા છૂટ-છાટ શ્રી. [જ એ “ટ” દ્વારા.] કહેવામાં વર્તનમાં એકાદ પ્રયોગમાં જોવા મળે છે)
[ગુપ્ત રીતે વ્યવહારમાં લીધેલી વધુ સ્ટ, મર્યાદાથી આગળ વધવું એ, છૂપાપ કિ. વિ. [જએ “પવું,—દ્વિભવ.] “પી રીતે કસેશન.” (૨) મુકાણ, ઘટાડેલી રકમ
ઇપી-પોલીસ સ્ટી. [ઓ ' + ગુ. “ઈ' પ્રત્યય. છૂટ-દઢ-કુટ (-) શ્રી. [૪ ૮ + “દડો' + “કૂટવું.'] + અં.] ગુપ્ત બાતમી મળવનાર સિપાઈ, “ડિટેટિવ' (લા.) એ નામની એક દેશી રમત (દડાની)
છો-પલાસ-વિભાગ . [ + સં] ગુપ્તચર–વિભાગ, છૂટ-દડી સ્ત્રી, - . [જ “છુટું + “દડી'-દડો.”], ‘ક્રિમિનલ ઈનવેસ્ટિગેશન ડિપાર્ટમેન્ટ,” “સી. આઈ. ડી.' છૂટપીટ (-) . જિઓ + “પીટવું.”] (લા.) છવું વિ. જિઓ “છપનું” + ગુ. “ઉ” ક. પ્ર.] છુપાયેલું, એ નામની રમત (દડાની)
ગુપ્ત, છાનું. [૦ રહેવું (-૨વું) (રૂ. પ્ર.) ઢંકાઈ રહેવું. ૦ છૂટવું અ. ક્રિ. [સ. ઘનું કર્મણિ, બુટ - > પ્રા. શું] રાખવું (ઉ.પ્ર.) ખાનગી રાખવું] છૂટું પડવું, અલગ થવું. (૨) બંધન-મુક્ત થવું. (૩) ટી છ-મંતર (-મન્તર) ન. જિઓ + સં મત્ર અ. મળવી. (૪) નોકરીમાંથી મુક્તિ મળવી. (૫) વટવું. તૈભવ.] (લા) મંત્ર, જંતરમંતર પ્રગ. [ કરવું છૂટી પઢવું (રૂ. પ્ર.) બરબાદ જવું. નકામું થવું] છુટાણું (રૂ. પ્ર.) નજરબંધીથી ગમ કરી દેવું. ૦ થઈ જવું, ૦ થવું ભાવે, ક્રિ. છેવું છે., સ. કિ. છાવવું પુનઃપ્રે., સ. ક્રિ. (રૂ. પ્ર.) અદશ્ય થવું. (૨) નાસી જવું] છૂટી પું, બ. વ. જિઓ “છ ટું.'] (લા.) પરચુરણ, ચીલર રિકા જુઓ પુરિકા. છૂટા-છેડાયું, બ.વ. જિઓ ટું' + ‘છેડે.'] (છેડાછેડી છલ ન. એ નામનું એક ઝાડ બંધાઈ પતિ-પત્ની થયેલા, એ છેડા છુટા કરી નાખવા) છલકવું અ. જિ. [રવા.] “છલ છલ' એવો અવાજ કરો. લગ્નસંબંધમાંથી મુક્તિ, તલાક, છેડે-ટકે, “ડાઇસે. (૨) ગુદામાંથી વિષ્ઠા કરવી. (૩) ધીમે ધીમે પેશાબ [ આપવા, ૦ કરવા (ઉ. પ્ર.) પતિ તરફથી લગ્નસંબંધ રદ કરવો. () વીર્ય કાઢવું. છલકાવવું છે., સ. કિ. કરે. લેવા (રૂ. પ્ર.) પત્ની તરફથી લગ્ન સંબંધ ૨૬ સદો પુ. નાનાં વાગોળનારાં પ્રાણીઓના જઠરમાં એક કરવા.
[છટકબારી.' ખાટો પાચક રસ ટા-બારી સી. [જ “છ ૮ + બારી.'] જુએ કે પુ. લીંબુનો રસ
નામની એક ભાઈ ટી-હાથ કું., બ.વ. જિએ “છ ૮ + “હાથ.”] (લા.) જં-છુ)છ (-છથી સ્ત્રી. દિ. પ્રા. દૃ ] કડવાં બીની એ ગંજીફાની એક જાતની રમત (જેમાં ચારે જણની સ્વતંત્રતા છડી સી. જિઓ “ઇડે' + ગુ. ઈ,' શ્રીપ્રત્યય.] એ રહે છે, બલ્બને પક્ષ નહિ.
એ નામને છછડાના પ્રકારને એક છોડ છૂટી શ્રી. જિઓ ટવું + ગુ. “ઈ' ક. પ્ર.] રોકાણ ન છૂછો એ નામના એક છોડ રહેવું એ, છુટકારે. (૨) ૨જા, પરવાનગી. (૩) આરામ- છંછણું ન. પુરુષના લિંગના ફૂલ ઉપરની ટોપી નો દિવસ, અગત, અણુ , પાખી. (૪) નવરાશ, ફુરસદ જીંછાટ છું. [જ એ છે ' + ગુ. “આટ' ક. પ્ર.] (લા.) (ચારે માટે “બુદ્દી')
ચાલાકી, હરિયારી
[જાદ-વિદ્યા છૂટીદડી સ્ત્રી. [ ઓ છ ૮ + “દડી'] જુએ છટદડી.” છંછાં ન., બ.વ. [જ છું' + “છ”] (લા.) જંતર-મંતર, છૂટું વિ. દિ. પ્રા. ઈમ-] અલગ થયેલું, મુક્ત, મોકળું. | છંછું ન. વણાટ વગેરેમાં ઊપડી આવે ત્યાં ત્યાંને નાના (ર) સાંધા કે બંધનમાંથી છુટેલું. (૩) ઝલતું, લબડતું. (૪) ના ફો, હું ફેલાઈને પડેલું, વિસ્તરેલું. (૫) જથ્થાબંધ નહિ તેવું, છુંદણી સી. જિઓ “દવું + ગુ. “અણી” ક. પ્ર.] છંદવાટક, (૬) ન. પરચુરણ, ચીલર. (માટે “જુદું.' ની ક્રિયા, છંદણ. (૨) છંદવાની રીત. (૩) દીને પાડેલી ભાત -ટી ચાલ (૯૧) (૨. પ્ર.) નિરંકુશત. -ટી મૂડી (ઉ. પ્ર.) છુંદણુ ન. [જુએ “દવું' + ગુ. ‘અણું' કે. પ્ર.] છંદવાની વેપારમાં ન રોકાયેલી પંજી, “ફલેટિગ સમ.” ૦મારવું ક્રિયા. (૨) દીને પાડેલી ભાત, ત્રાજવું (સ્ત્રી-પુરુષના (3. પ્ર.) હાથથી કાંઈક ફેંકી મારવું. ૦ મૂકવું (રૂ. પ્ર.) શારીર પર ચીને કરાય છે.) જેમ કરે તેમ કરવા દેવું. દુપદે (રૂ. પ્ર.) મકળાશથી છંદ૬ સ. ક્રિ. [સં. શુ - >પ્રા. શું] ચપટું થઈ જાય (૨) ભય વિના. - હાથે (રૂ. પ્ર.) ઉદારતાથી. -રો દર એમ કચડવું, વંદા જેવું કરવું. (ર) (શરીરની સપાટી ઉપર) (ઉ. પ્ર.) સ્વછંદતા, સ્વતંત્રતા, નિરંકુશપણું. - હાથ ત્રાજવું ત્રોફવું, છંદણું કરવું. છંદવું કર્મણિ, કિં. અંદાવવું છે, (૨. પ્ર.) ઉદારતા. (૨) ચિત્ર દોરવાની કે હથિયાર વાપરવાની સ.ક્રિ.