Page Text
________________
૮૦૦
છુંદા-પાક
છેડે શૃંદાપાક છું. [જ દો' + સં.] (લા) ખૂબ માર છેટું વિ. વેગળું, ઘરનું. (૨) અલગ રહેલું, અળગું. (૩) મારા એ, મેથી-પાક
નઅંતર, પહેલે. [૫ડવું (રૂ. પ્ર.) અણબનાવ થે. શૃંદાવવું, શૃંદાવું જુઓ છંદવુંમાં
૦ ભાંગવું (રૂ. પ્ર.) મતભેદ દૂર કરો] છુંદો . [જ “છંદવું' + ગુ. “એ” ક. પ્ર.] અંદી કચરીને છેટે ક્રિ. વિ. [જુએ “૮” + ગુ. ‘એ' સા. વિ. પ્ર.) દૂર, કરેલો લ દે કે લો, ખીમ. (૨) કાચી કેરીને છીણનું આવે, વેગળે. [૧ થવું, ૦ બેસવું (ઍસવું) (રૂ. પ્ર.) સ્ત્રીનું ગળ્યું-તીખું અથાણું. [૦ કરી ના(-નાં)ખ (રૂ. પ્ર.) મારીને રજસ્વલા-ધર્મમાં આવવું]. કચડી નાખવું].
છે'(-ડય) સ્ત્રી. [જ “છેડવું.'] છેડતી, અટકચાળું, અડપલું. ફ્સ(-શ) (-સ્ય, -) સ્ત્રી એ નામને એક છોડ (શાક) (૨) પજવણી, ખિજવણ. (૩) (લા.) વાઘ ઉપર લેવામાં છે (છે) ક્રિ. [જુએ “” વર્ત. કા., બી. પુ., એ. ૧, આવતો રાગ આલાપ. [૦ કરવી (ર.અ) (સ્ત્રીની મર્યાદાને
અને ત્રી. પુ., એ. ૧. – બ, વ.નું રૂપ. [એ. વ. નું પાલી. ભંગ થાય એમ) અડપલું કરવું] ચરતિ >પ્રા. અબદ-અપ. અ >જ, ગુ. દ૨, ૪૬] છે? (ડ) સ્ત્રી. હળને વચ્ચે રહેતે લાંબો દાંડે તારી કે એની ચા એમની હયાતી છે
(કાવ્ય) છેઠા-રા)-ઉતાર વિ. જિઓ “છેડ”+ “ઉતારવું.”]શંકુ આકારનું છેક મું. [સ.) એ નામનો એક અનુપ્રાસ (ઝડ) શબ્દાલંકાર. છેટ-ખાની (થ) સ્ત્રી. [જઓ “છેડ દ્વારા.) જુએ છેક છું. દિ. પ્રા. છે; “ક” પાછળથી] છેડે, અંત, છેવાતું. “છેડતી.” (૨) ક્રિ. વિ. તન સાવ એકાકી, છેક-ભેસ છે-ખેરું (છેડય-) વિ. [જ “ડેડ' + ફા. ખેર' પ્ર. + છેકછા(છ)-ક (એકથા (છ)થ).[જઓ એક-દ્વિભાવ.] ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર.] છેડતી કરનારું છેકડું' વિ. ગંભીર નહિ તેવું. (૨) મકરું. (૩) તોફાની છેડ-છાડ (છેડ-છાડય) સી. જિઓ “છેડ,'-'
દ્વિર્ભાવ.] છેક સ્ત્રી, જિએ “કવું' + ગુ. અણ” ક. પ્ર. છેકછાક હણી સ્ત્રી. જિઓ “છેડવું' + ગુ. “અણુ” કૃ. પ્ર], છેતી કરવાની ક્રિયા. (૨) છેકછાક કરવાની રીત. (૩) એકવાનું અ. જિઓ “છેડવું” દ્વારા.] છે, અડપલું. (૨) પજવણી. સાધન, “રમ્બર.” (૪) કો-લી-ખસરે કરવાનું સુતારનું મોલેસ્ટેશન' સાધન
[સાધન, છેકણું, “૨મ્બર' છેલિય, છેલો છું. [જઓ “છેડે’+ ગુ. “લ”+ “યું' ત. છેકણું ન. જિઓ છેકવું' + ગુ. “અણું કેપ્ર. છેકવાનું પ્ર] જ “ડે.” (પદ્યમાં.) છેક-ભંસ (છેક-ભંસ્ય) સ્ત્રી. જિઓ “એકવું' + “ભુસવું.] છેવું સ. ક્રિ. [સર૦ હિં, છેડના.] અટકચાળું કરવું. (૨) જઓ છેકછાક.'
ખીજવવું, પજવવું. (૩) (લા.) ઉશ્કેરવું. (૪) આરંભવું. (૫) છેકવું સ. કિં. (લખેલું ચીતરેલું કોઈ સાધનથી) ઉખેડવું, વગાડવું. છેવું કર્મણિ, ક્રિ. છેકાવવું છે, સ. ક્રિ. ભંસવું, કાઢી નાખવું. (૨) છેકે કે લીટે યા ખસરે કરવો. છેડાગાંઠણ, -શું ન. જિઓ છેડે' + “ગાંઠવું' + ગુ. “અણ” છેકાવું કર્મણિ, કિં. છેકાવવું છે,, સ. ક્રિ.
-અણું' ક. પ્ર.] લગ્ન વખતે વરકન્યાની છેડાછેડી બાંધવી છેકાણેક (-કધ), -ની સ્ત્રી. [જુઓ ‘એક’ –દ્વિભવ.] જુઓ એ. (૨) છેડાછેડી બાંધવાનું લૂગડું. (૩) છેડાછેડી બાંધવા છેકછાક.'
માટે નણંદને અપાતી રકમ છેકાનુપ્રાસ ૫. સિં. છેવા + અનુ-ગ્રાસ ચરણમાં અનેક વર્ગોની છેડ-છટ . જિઓ ‘છેડે' + “છૂટવું.] (લા.) અમુક વરસ
આવૃત્તિવાળો અનુપ્રાસ, --શબ્દાલંકાર, જુઓ “છે."(કાવ્ય.) સુધી બંધણુથી ગરાસ વગર વ્યાજે ખાવો એ કાપતિ સ્ત્રી. [સં. છેક + અપ-કુતિ) એ નામનો એક છેડા-છૂટકે પું. જિઓ ‘છેડે'+"છૂટકે.] (લા.) ધ્યા-છેડા, અર્થાલંકાર (‘અપતિ અલંકારને એક પ્રકાર). (કાવ્ય) તલાક. (૨) પ્રસવ, પ્રસૂતિ. (૩) ભાગીદારી થી પડવી છેકાવવું, છેકાવું જુઓ “એકવું’માં.
એ (સમાધાનપૂર્વક) છે કે પૃ. [ઓ “એકવું' + ગુ. “ઓ' કુ. પ્ર.) એકવાની ક્રિયા. છેડાછેઠ (ડ), ડી સ્ત્રી. [જુઓ “છેડવું' --દ્વિર્ભાવ. + (૨) લીટે, આંકે, ખરો. [૦ માર, ૦મૂક (રૂ. પ્ર.) “ઈ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] વારંવાર કરવામાં આવતી છેડતી લીટી મારી રદ કરવું)
છેટા-છેડી સ્ત્રી, જિએ “છેડે” – દ્વિર્ભાવ, + ગુ. “ઈ' સ્ત્રીછેકેક્તિ સ્ત્રી. [સં. છે કે કવિત] ચતુરાઈ ભરેલું વેણ. (કાવ્ય) પ્રત્યય.] વરકન્યા કે પતિપત્નીને માંગલિક પ્રસંગે બંનેના છે-છે-છી-છી સ્ત્રી. [૨વા.] નકામી મહેનત, ભાંજઘડ. (૨) વસ્ત્રના છેડાની બંધાતી ગાંઠ ક્રિ. વિ. (લા.) એમ નહિ એ રીતે
છેઠા-બંધણ, અણુ (-બત્પણ, રણું) ન [સં. વન-- >પ્રા. છેજારે . કડિયે
વન્યા--], છેવા-બાંધણ, અણુ ન. જુઓ ‘ડે’+ છેટા-વા-નું વિ. જિઓ છેટું' + “વા' અંતરવાચક + ગુ. “” “બાંધવું' +ગુ. “અણુ અણું' કુ.પ્ર.) એ “છેડા-ગાંઠણ.' છ.વિ.ના અર્થને અનુગ] દૂરથી આવેલું, આથી આવેલું છેડાવ છું. જિએ “છેડવું' + ગુ. આવ' કુ. પ્ર.] (લા.) છે-છે)ટાવવું જ છે-છે)ટવું'માં.
હુમલે, ચડાઈ છે(-છંટાવું અ. જિ. [જ છેટું,' - ના. ધો.] (લા.) છેઠાવવું, છેવું જુએ “ડવું'માં. ખિન્ન થવું. (૨) રિસાવું. છે-છે ટાવવું પ્રે, સ. ક્રિ. છેટા-હાર . જિઓ “છેડે' + સં.] ડોકનું એક જાતનું ઘરેણું છેતી સ્ત્રી, નાની પિતડી, ફાળિયું, (૨) શણનું પિતિયું. (૩) છેડે . જિઓ “છેક;' ત્યાંના ‘ક’ની જેમ ગુ. “3” સ્વાર્થે પછેડી, ખેસ, દુપટ્ટો
ત. પ્ર.] અંત ભાગ, છેવટ ભાગ. (૨) હદ, સીમાડે.
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |