Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 891

ચોળાચોળ
૮૪૬
ચૌલુકય
ગિ, ચોળાફળી, ચોળ. (૨) તાંદળજાની ભાજી ચાંગર (ગે) પું, પક્ષીઓને ચારો, ચણ ચોળાચોળ (ચોળાચોળ્ય), -ળી સ્ત્રી, જિઓ “ચોળ*,- ચોં ચલાં (ચાંચલ) ન., બ. ૧. [રવા.] નખરાં, ચેડાં, ચાળા. દ્વિર્ભાવ + ગુ. “ઈ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જુએ “ચોળ-પળ.” (૨) (લા.) મકરી, હાંસી ચોળાફળી (ચોળા) સ્ત્રી. [જ “ચોળ' + “ફળી.'] ચોળાની ચોચલું(ચચલું) વિ. [રવા.] ચંખડું. (૨) ઉછાંછળું, તોફાની શિંગ, ચોળાઈ, ચોળી
ચોં ચો (એચ) પું. [૨વા] મજાક, મકરી. (૨) આનંદ, ચોળા-ભૂસ(શ) (ચોળા-ભૂસ્ય,ય) વિ. સી. [જ ગમ્મત. (૩) લાંડ, પ્રેમ
ચોળવું' + “ભંસવું '] (લા.) આચરકુચર ખાનારી સ્ત્રી ચટ (ઍટ) શ્રી. જિઓ “ચોંટવું.'] અથડાવાની ચેટી પડે ચોળાવવું, ચોળવું (ચળા) એ “ચોળવુંમાં.
એ રીતની પ્રબળ અસર (શારીરિક તેમજ માનસિક), ચોટ ચળિયા (ળિયા) પું, બ. વ. ગળાની દીવાલને બેઉ ચોંટવું (ચોંટવું) જુએ “ચોટવું.” (ભ. કુ માં કર્તરિ પ્રગ). બાજુના સેજ, કાકડા
ચોંટાવું (ચ) કર્મણિ, જિ. ચોંટાડવું (ચ) D., સ. મિ. ચોળિયું (ચે ળિયુંન. [જુએ “ચોળ' + ગુ. ‘ઈયું' ત. પ્ર.] ચોટિયાટS (ચોટિયા) સ. જિ. ખૂબ ચૂંટી ખણવી ચોળાના જેવા વધુ વેરા રાતા રંગનું પાણકેરું
ચોંટિયા (ચટ) જુએ “ચોટિયે.” [વા લાડુ (રૂ.પ્ર.) ચોળિયું (ચૅળિયું) વિ. ચાર વાંસ ધનફટના માપનું માઠેયાં તાળીને કરેલા ઘઉંના લાડું]. ચાળિય() ન. કુવાના થાળામાં રાસડી ઘસાતી ચાલે તે ચેટિયા (ચેટિયો) ૬. ચીટલો, ચંટિયે પથ્થર. (૨) પથ્થરના સિમેન્ટ કંક્રીટ પ્રકારને ગારે તૈયાર ચોંટી (ટી) સી. ચટલી, નાને ચંટિયે, ચીમટી કરવા વપરાતી આખીપાંખી કાંકરી
ચડે (ડ) મું. (અને માથાનો) કલગી, તેરે. (૨) ચોળી (ચૅળી) સી. [સ, વોબિL >પ્રા. વોરા ] સીએનું અંબેડે. (૩) કમેના છોડવાઓને ઘેરો. (૪) કાચો છાતીનું બારણાવાળું વસ્ત્ર, ચોલી, પિલકું. (૨) ઢીંચણના કુ, ઓરિયો સાંધાની ઢાંકણી
ચોંડી (ડી) સી, છેતરપીંડી, દગલબાજી ચોળી (ચૅળી) શ્રી. જિઓ “ચાળો’ + ગુ. ‘ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય) ૫ (પ) સ્ત્રી, [જ એ “ચાંપવું.'] ખંત, ઉત્સાહ, ઉમંગ, ચોળાફળી. (૨) નાની જાતને ચોળા
ઊલટ, (૨) દેખરેખ, સંભાળ. (૩) બારીક તપાસ. (૪) ચોળી-અંક (ચોળી-ખણ્ડ) છું. જિઓ “ચોળા" + સં.] ઉતાવળ, ઝડપી કિનારીવાળા -મળિયવાળા ચોલી થાય એવડે કાપડને કકડે ચપલું (પવું) જુએ ચોપવું. ચોપાવું (પાનું) કર્મણિ, ચોળીપંથ (ચોળી-૫૫) . [ઓ “ચોળી' + “પંથ.'), કે. ચોંપાવવું (ચંપાવવું) પ્રે., સ, જિ. ચોળી-માર્ગ કું. [ + સં.) એક શાકત સંપ્રદાય, વામ- ચોંપાવવું, ચોપાવું (ચેપ) જુઓ ‘ચોંપવું'માં. માર્ગ, કાંચળિયે પંથ, ભગતને પંથ
ચૌટું ન. સિં, વસુવર્ભ>પ્રા. ૨૩-મટ્ટમ-] ચાર કે ચારથી ચોળી-ટલે (ચૅળા) . [જએ “ચોળવું – હેકુ. + એાછાવત્તા રસ્તા મળતા હોય તેવું સ્થળ, ચકલે, ચોક, રેટ,'] દૂધ કે દાળમાં ચોળી નાખેલે રેટલ
(૨) (લા.) બજારવાળે મહેલો ચોળ (ચળું) વિ. [જ એ “ચોળવું' + ગુ. ‘ઉ' ઉ. પ્ર.] ચૌદ વિ. [સં. તર્રા > પ્રા. ૨૩] દસ અને ચાર. [ ચો(લા.) ચોળી ચીકણું કરનારું – ચબાવલું. દોઢડા,
કડીનું રાજ્ય (ચૅકડી-) (રૂ. પ્ર.) લાંબે સમય ચાલે તેવું ચોળ (ચળ) . [સ વ44-> પ્રા. ૧૩૪ ] એ વિશાળ સુખી રાજ્ય. ૦ ભુવન એક થવાં (૨. પ્ર.) ભારે ચોળ' (એક દાણે).
પ્રલય થ, અકરાકેર થવો]. ચોળ-પચોળ (ચળ-પચંળ) જિઓ ‘ચોળ," – ચોદ વિ. [+]. “મું ત. પ્ર.] ચૌદની સંખ્યાએ પહોંચેલું. હિં ભંવ.) એ “ચોળ-પળ.’(૨) ભય, બીક. (૩) સંભ્રમ, [ રતન (૨. પ્ર.) માર, પ્રહાર]. ભ્રાંતિ
ચૌદસ(-શ) (-સ્ટ, -) સ્ત્રી[સ. વતુર્વરી >પ્રા. વરલી. ચોક (ચકય) સી, જિઓ “ચો કવું.” “ચોક' કમ્પિક રૂપ] હિંદુ મહિનાના પખવાડિયાની ૧૪ મી તિથિ. (સંજ્ઞા) ચોકવું એ, ચમકવું એ, નવાઈ પામવું એ. (૨) પ્રાસંકે. ચોદસિ(-શિ)યું વિ. [ + ગુ. “ઈયું” તે. પ્ર.] (લા.) નકામી [૦ ખાવી (રૂ. પ્ર.) ચમકી જવું]
પંચાત કરનારું, પંચાતિ , દઢડાહ્યું, ખટપટિયું ચોંકવું (ચોક) અ. ક્રિ (સં. મા-> પ્રા. વમh-> ચોક વિ જિઓ “ચૌદ+]. ‘એક’] આશરે ચૌદની સંખ્યાનું
અપ. રવૈવા, “ચોકવું' વૈકહિપ રૂ૫] ચમકવું, નવાઈ પામવું. ચોતેરસે વિ.[સં વતુર્વરશોત્તર શત ન. પ્રા. ૧૩૬નુત્તરસમ-3 (૨) ઘાસ ખાવે. (૩) (લા.) ચેતી જવું. ચેકાવવું (ચે) એક ચૌદ (કના ઘડિયામાં). છે, સ. ક્રિ.
ચોર-કર્મ, ચૌર્ય . (સં.] ચોરી ચાંગ (રોગ) મું. બાજરી ઘઉં કે ચોખાને ઉકાળી એમાંથી ચાર્યવૃત્તિ સ્ત્રી. [સં] ચોરી કરવાની દાનત બનાવવામાં આવતું એક જાતનો દારૂ
ચૌલ, કર્મ ન, સંસ્કાર (સરકાર) [] હિંદુઓમાં ગકી (ચેંગક) સી. શતરંજને મળતી એક રમત ખાસ કરી જમ્યા પછી એકાદ વર્ષ બાદ પુત્રના માથાના ચોંગે (ચૌગો) છું. તેલ મીઠું કાગળ કે અન્ય પદાર્થો વાળ ઉતરાવવાના સંસ્કાર, બાળમેવાળા ઉતરાવવાની રાખવાનું વાંસનું કે ધાતુના પતરાનું ભૂંગળું (૨) વરવાહક ક્રિયા, ચૂડા-કર્મ યંત્રનું ભૂંગળું. (૩) નાળચું, ગળણી
ચૌલુકથ વિ. સિ. ગુરુ દ્વારા મનાયેલે સં. શબ્દ, હકીકતે