Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 864

ચિંતા-મુક્ત
૮૧૯
ચીચવું
જ પાસે હોય તે ધારેલું આપે–એવી માન્યતા). (૨) રૂઢ નિવાળી જુવાન સ્ત્રી. [૦ સૂરત (ઉ.પ્ર.) સુખી આબાદ. વિચારવામાં કે ઈરછવામાં આવેલી વસ્તુ કે વિચારને સિદ્ધ ૦ સેપારી (૨. પ્ર.) એક પ્રકારની વેરા લાલ કે કિરમજી કરનારે પદાર્થ, ચેતવણી. (૩) (લા.) કંઠ ઉપર ભમરીવાળ વડે રંગની ચિડાયેલી કાચી સૂકવેલી સોપારી]. ચિંતા-મુક્ત (ચિન્તા) વિ. [સ.] ફિકર ચાલી ગઈ હોય તેવું ચીકણું વિ. [સ વિવIળ->પ્રા. વિઝામ- તેલ ધી ચિતા-યુક્ત (ચિન્તા) વિ. [સં.) ફિકરવાળું, ફિકર કરતું જેવા પદાર્થોના આંગળીમાં ચેટી પડે તેવા ગુણવાળું. ચિંતા-વશ (ચિન્તા-) વિ[સ.] ફિકરમાં ફસાયેલું
(૨) (લા.) સૂકું પણ ન તુટે તેવું. (૩) પકડી વાત છેડે ચિતા-શીલ (ચિતા) વિ. [૪] ફિકર કર્યા કરવાની ટેવવાળું નહિ તેવું. (૪) ચિંસ, લોભી. [૦ જેઈને લપસી પડ્યું ચિંતિત ચિતિત) વિ. સં.) જે વિશે વિચાર કરવામાં (રૂ.પ્ર.) કસવાળું જોઈ એના તરફ લાગી પડવું, માલદારના
આવ્યો છે તેવું, વિચારેલું, ધારેલું. (૨) વ્યવસ્થિત કરેલું. પક્ષમાં જઈ ઊભા રહેવું. ૦ લાટ ૦ વાધર (ઉ.પ્ર.) ઘણું (૩) ચિંતાવાળું, ફિકરવાળું (આ અર્થ અ. ક્રિ.ના ભાવને આગ્રહી. (૨) ખબ જ ચીકણું. -શે માલ (ઉ.પ્ર.) સુંદર ગુ.માં નવે છે.)
જુવાન સ્ત્રી. બે વાર (ઉ.પ્ર.) શનિવાર] ચિંત્ય (ચિય) વિ. [સં.] જુઓ “ચિંતનીય.”
ચીકરી સી. એ નામની એક ભાજી ચિત્વન ન. [સ, ચિત્તનનું આભાસી રૂ૫] જુઓ “ચિંતવન.” ચીકલ જુઓ “ચીખલ. ચિંપાજી (ચિમ્પાજી) પુ. [એ. શિસ્પેજી] માણસને વધુ મળતા ચીકલી સી. લોઢાના ધરાને રાખવાનું દોરડું આવતે એક પ્રકારનો વાનર
ચી-કાર છું. [રવા. + સં.] “ચી ચી' એવો અવાજ ચીક છું. [જએ “ચીકણું” દ્વારા વિકસેલ] ઝાડ ડાંખળી ફળ ચીકાશ (૩) સ્ત્રી. [ઓ “ચીકણું.” એમાંથી ચીક’ રહી પાંદડાં વગેરેમાંથી નીકળતે ચીકણે પ્રવાહી પદાર્થ, ચીર જતાં + ગુ. “આશ” ત, પ્ર.] જએ “રીકણાશ.” ચીકટ વિ. [જ “ચીકણું' દ્વારા.] તેલ વગેરેના પાસવાળું, ચીકાશદાર (-શ્ય-) વિ. [+ ફા. પ્રત્યય ચીકાશવાળું, ચીકણું ચીકાશના ગુણવાળું. (૨) ચવડ, તુટે નહિ તેવું. (૩) જાડા ચીકી સી. ચણાના લોટમાંથી બનાવેલી એક મીઠાઈ પતનું (તરત ફાટે નહિ તેવું). (૪) પું. તેલને મલ. (૫) (બાળકો માટેની) ન. એ નામનું એક રેશમી કાપડ. (૬) ભાણેજના મોસાળમાં ચીકુ ન. સમુદ્રકાંઠા નજીક થતું એક મીઠું ફળ (કાચું હોય અપાતું કાપડ કે ઘરેણું
ત્યારે એમાં ચીડ હોય છે અને એનું ઝાડ ચીક(-ગટાવું અ. જિ. [જ એ “ચી કટ', ના. ધો.] ચીકુડી અપી. [ જ “ચીકુ' + ગુ. હું ત. પ્ર. + ** ચી કટ થવું. (૨) (લા.) ચીકટ કે ચીકાશવાળા પદાર્થ ખાતાં ઝરીપ્રત્યય.] ચીકુનું ઝાડ રોગ કે ગુમડાનું વીફરવું. ચિક(-ગ)-ટાવવું છે., સ, જિ. ચીકે પું. જનાવરનું સર્વસામાન્ય બચ્ચું ચીકટી સ્ત્રી. જિઓ “ચીકટું + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] (લા.) ચીખન (ન્ય) સ્ત્રી. [રવા.] કષ્ટ કે પીડા બતાવનારી ચીસ પિટીસ, લંપરી, લોપરી
ચીખલ કું. [.મા. વિવવ; સં.માં ઉગ્ર તરીકે સ્વીચીકી સી. એ નામની એક માછલીની જાત
કારાયે છે.) કાદવ, કીચડ, ગારો. (૨) કમલે અને ચીકટું વિ. [ઇએ “ચીકટ' + ગુ. “ઉ” સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જઓ ચીખલું ન. ઠંડાં મસળતી વેળા બળદના માટે બાંધવામાં ચીકટ (૧,૨,૩).”
આવતી સૂતરની કચલી ચીકટો છું. જિઓ “ચીકટું.'] ચીકાશવાળો પદાર્થ ચીખવવું જ “ચીખવું'માં.
[, સક્રિ, ચીકટો* . શણને મુગટે. (૨) ઠીક ઠીક લંબાઈને કસબી ચીખવું અ.ફ્રિ. [૨વા.] ચીસ પાડવી, બૂમ પાડવી. ચીખવવું તાર કે એનું ગંછળું
ચીખળ (થ) સ્ત્રી એ નામની એક વનસ્પતિ ચીકટર છું. એ નામનું એક પ્રકારનું ઘાસ. (૨) શેરડીના ચીરાચી શ્રી. ઝાડીમાં હરફર કરનારું એક વાચાળ પક્ષી પાકમાં પડતો એક કોડે
[કાકડી (શાક) ચગદી સ્ત્રી. પતંગ ઉપર ચડવાની કાગળની ચબરકી ચીકણ (-૩) સ્ત્રી, જિઓ “ચીકણું.] (લા.) એક જાતની ચીગરી જી. અણગમે, કંટાળો. (૨) તિરસ્કાર, ધિક્કાર ચીકણા પું, બ. ૧. જિએ “ચીકણું.'] (લા) [સો.) ખાપટ ચીને પું. કેચર, ખો
ખરેટી કાંસકી નામથી જાણીતી વનસ્પતિના દાણા, બલદાણા ચીચ (૧) સ્ત્રી. [સં. વિશ્વા] આંબલીનું ઝાડ, આંબલી ચીકણાઈ સ્ત્રી. [જાઓ “ચીકણું” + ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.] ચીચડી સ્ત્રી, ચાંચડ ચીકણાપણું. (૨) (લા) ચાપલુસી, ચીકણા વડા
ચીચર (રય) સ્ત્રી. ત્રણ ચાર વર્ષે ચા કેઈક વાર વાવેતર ચીકણુ-ચલુ છું. જિઓ બચીકણું + “ચાલુ'નું લાઘવ.] (લાગુ કરવામાં આવે તેવી પડતર જમીન વૈષ્ણવ મંદિરમાં વસંતપંચમીથી દલોત્સવ સુધીના દિવસેમાં ચીચરી સ્ત્રી. કુતરાના શરીરની બગા કીર્તનિયાઓને આપવામાં આવતા ધીની સામગ્રીનો પ્રસાદ. ચીચલ (ય) સી. એ નામની એક મેટી જાતની માછલી (પુષ્ટિ.)
જિઓ “ચીકણાઈ?' ચીચલું વિ. ચંચળ, ચપળ [વાવવું ., સ. કિ. ચીકણાશ(-શ્ય) સી. જિઓ “ચીકણું' + ગુ. ‘આશ” ત. પ્ર.] ચીચવાવું અ.ફ્રિ. [૨વા.] ડગમગવું. (૨) ટળવળવું. ચિચચીકણ વિ, સી. [જ એ “ચીકણું + ગુ. “ઈ' શ્રીપ્રત્યય] ચીચવું અ.ક્રિ. [રવા.] “ચી ચી” અવાજ કરે છે. (૨) ચીસ (લા.) કિસ્તીમાં પાટ ઉપર પડવામાં આવતે એક પદાર્થ. પાડવી, બરાડા પાડવા. (૩) રેવું, રડવું, કકળવું. ચિચાલું (૨) ચીકાશવાળી તડાને મળતી એક જાતની માટી. (૩) ભાવે, ક્ર. ચિચવાવવું, ચિચાવવું છે, સ.કિ.