Page Text
________________
ચિરકટી
૮૧૭
ચિરાતિ
આપે છે. જુઓ નીચે અનેક શબદ.)
ચિર-સંગનિ (સકગિની) વિ. સ્ત્રી. [.] લાંબો સમય ચિરકટી સ્ત્રી. છેડિયું, છોડું, કી ચીપ
થયાં સાથે રહેલી સ્ત્રી ચિર-કાર, રિક વિ. સિં.] લાંબો સમય લગાડનાર. (૨) ચિર-સંગી (-સગી) વિ. સિં, પૃ.] જુઓ “ચિર-સંગાથી.” દીધસ્ત્રી, લપિયું
ચિર-સંસ્કારી (-સરકારી) વિ. સિ., પૃ.] લાંબા સમયથી ચિરકારિતા સ્ત્રી. સિં] ચિરકારીપણું. (૨) દીર્ધસત્રતા, લપ જેને સંસ્કાર સચવાઈ રહ્યો હોય તેવું જિને નેકર ચિરકારી વિ. સ., પૃ.] જુઓ ‘ચિર-કાર.”
ચિર-સેવક છું. [રાં.] જુના સમયથી ચાફ આવતા નેકર, ચિર-કાલ(-ળ) છું. [સં.] ખૂબ લાંબે સમય, લાંબે કાળ, ચિર-સ્થ વિ. [સં.] લાંબા સમયથી ટકી રહેલું કે રહેનારું સમયને લાંબો ગાળો
ચિર-સ્થાપિત છે. [સં.] લાંબો સમય થયાં જેની સ્થાપના ચિરકલિક, વિ. [સં.]. ચિરકાલી-) વિ. [સં., ], થઈ છે તેવું ચિરકાલીન વિ. [સં.] લાંબા સમયનું, સમયને લાંબા ગાળે ચિરસ્થાયિતા સ્ત્રી., -ત્વ ન. [સં.) ચિરસ્થાયી હોવાપણું પસાર થયો છે કે થવાના છે તેવું, દીર્ધકાલીન
ચિરસ્થાયી વિ. [સં., S.] લાંબો સમય ટકી રહેલું કે ચિરકાળ જુઓ “ચિર-કાલ.”
રહેનારું, ચિર-સ્થ ચિરકાળી લિ. [સે, મું.] જુઓ ચિર-કાલિક.” ચિર-સ્થિત વિ. [સં.] લાંબા સમયથી ટકી રહેલું ચિર-કાંક્ષિત (-કાફક્ષિત) છે. [સં.] લાંબા સમયથી જેની ચિરસ્થિતિ સ્ત્રી, [સં.] લાંબા સમયથી ચાહ આવતા ટકાવ ઇરછા કરવામાં આવી હોય તેવું
ચિર-સ્થિતિક વિ. [સં.) જાઓ “ચિર-સ્થત.” ચિર-કાતિ સી. સિં.1 લાંબો સમય ટકે તેવી પ્રતિષ્ઠા કે આબરૂ ચિરસ્મરણીય વિ. સિં.] લાંબા સમય સુધી ચાદ રહે તેવું ચિરટ ન. એ નામનું એક લુગડુ
કે યાદ રાખવા જેવું ચિરચિરાવું અ. ક્રિ. રિવા.] “ચર ચર’ કે ‘ચમ ચમ' એવી ચિર-સ્મૃતિ સ્ત્રી. [સં.] લાંબા સમયની યાદગારી
અસર અનુભવવી, લાય બળવી. (૨) (લા.) તીણ કે ચિરંજીવિતા (ચિરન્કવિતા) સ્ત્રી.[સ.] દીર્ઘ કવન, ચિરજીવિતા કઠોર થવું. (૩) નકામાં ગપ્પાં મારવાં
ચિરંજીવી (ચિરવી) વિ. [સ, પૃ.] જુઓ ‘ચિર-જવી.”. ચિર-જાત વિ. સિં] લાંબા સમય ઉપર કે પછી જમેલું (૨) (લા.) પું. પુત્ર, દીકરા (‘ચિ.” એવા સંક્ષેપથી લેખનમાં ચિર-જીવન ન. સિં.] લાંબા સમય સુધીની જિંદગી, દીર્ધ જીવન રૂઢ; પુત્રીઓની આગળ પણ હમણાં હમણાં લખાય છે.) ચિર-જીવિકા સ્ત્રી. [સં.] લાંબો સમય ચાલે તેવી આજીવિકા, ચિરંતન (
ચિન્તન) વિ. [સં.] ઘણા લાંબા કાલ સુધી દીર્ધ સમય માટે જીવનનિર્વાહ
ટકી રહેનારું, ચિરકાલીન ચિરજીવિત સ્ત્રી,, -ત્વ ન. [સં.] ચિર-જીવન, દીર્ધ જીવન ચિરાઈ શ્રી. [ઇએ “ચીર’ + ગુ. “આઈ' ક. પ્ર.] (લાકડા) ચિરંજીવી વિ. [સ, પૃ.] લાંબે સમય જીવનારું, દીર્ધજીવી ચીરવાની ક્રિયા, (૨) (લાકડાં) ચીરવાનું મહેનતાણું ચિરહાઉ વિ. [જ એ “ચીરડાવું' + ગુ. “આઉ” ક. પ્ર.] ચિરાગ પં. [ક] બત્તી, દીવ, (૨) મજિદની અંદરના ચીડિયું, ખિજાળ
ગોખમાંની ઝુંમરની આકૃતિ. [ રેશન રહે (-૨) (રૂ. પ્ર.) ચિરડાવવું જુએ “ચરડામાં. [પુત્ર, દીકરો પુત્ર ચિરંજીવી બને, પુત્ર લાંબું જ. ચિરણજીવી વિ., પૃ. [સં. વાં-નવી મું.] (લા.) ચિરંજીવી, ચિરાગદાન ન., -ની સ્ત્રી. ફિ.] દીવો રાખવાની ઘોડી. (૨) ચિર-નિકા સ્ત્રી. સિં] લાંબા સમય માટેની ફરી ન ઉઠાય દીવાનું કેડિયું. (૩) ફાનસ. (૪) સ્ત્રી. મશાલ
તેવી મૃત્યુરૂપ ઊંધ, મૃત્યુ, અવસાન, નિધન, મરણ, મેત ચિરા (ડ) સ્ત્રી. [જ “ચીરવું' + ગુ. “આડ' કુ. પ્ર.] ચિર-પરિચિત વિ. [સં] લાંબા સમયથી જેની ઓળખાણ પડેલી ફાટ કે ચીરે, ચિરાડે, “સ્લિટ'
થયેલી હોય તેવું, ઘણા સમય થયાં પરિચયમાં આવેલું - ચિરાડે પું. [જુઓ “ચીરવું' + ગુ. ‘આડો’ ક. પ્ર.] જુએ ચિર-પરિશીલન ન. [સં.] લાંબા સમયને અભ્યાસ ચરાડ.' (૨) લાંબે ચીરીને કરેલો કાપડના ટુકડે, ચીરે ચિર-અરૂઢ વિ. [સં.] લાંબા સમય થયાં ઊગેલું કે રૂઢ થયેલું ચિરામણ ન, ણી સ્ત્રી, [જઓ “ચીરવું' + ગુ, “આમ” ચિરબદ્ધ વિ. [સં.] ઘણા સમય થયાં બંધાઈ ગયેલું -આમણી” ક. પ્ર.] જુઓ ‘ચિરાઈ.' ચિરબેટ છું. એ નામનો એક છોડ [જવાની ચિરાયુ ન. સિં. ચિર + માચુ ] લાંબી આવરદા, દીર્ધ આયુ. ચિર-ચલન ન. [સં.] લાંબો સમય ટકી રહેલી કે રહે તેવી (૨) વિ. લાંબી આવરદાવાળું, દીર્ધાયુ. (૩) મું. જ ચિરવાઈ સ્ત્રી, જિએ ચીરવું' + ગુ. “આઈ' કે. પ્ર.] “ચિરંજીવી(૨).” (લાકડાં) ચીરવાનું મહેનતાણું
ચિરાયુષ ન. [સ. ચિર + સાચુત, અંત્ય હું ને સંધિથી ૬ ચિર-વાસ પું. [૨.] લાંબા સમયથી રહેવાનું, દીર્ધ વાસ થયા પછી ગુ. રીતે “અ” તે પ્રક્ષેપ] જુઓ ચિરાયુ(૧).” ચિરવિરહિત(તા) વિ, સ્ત્રી. સિં] લાંબે સમય થયાં પતિને ચિરાયુષ્ક[સ, ચિર + આયુર + સંધિથી જ “ચિરાયુ(૨)” વિરહ થયેલ છે તેવી સ્ત્રી
[થયેલ હોય તેવું ચિરાયુષ્ય વિ. સં. ચિર + ગાયુ] જએ “ચિરાયુ(૨).” ચિર-વિરહી વિ. [સ., .] લાંબા સમયથી સ્વજનને વિરહ ચિર-શત્ર પું. સિં] ઘણા લાંબા સમયનો વિરી
ચિરાવવું, ચિરાવું જ “ચીરમાં. [ચિરાઈ જવું (રૂ.પ્ર.) ચિર-સંગાથી (-સાથી) વિ. સં. ચિર + જુએ “સંગાથી.'] બહેકી જવું, છકી જવું લાંબા સમયને સાથીદાર
ચિરાશ્રિત વિ. સં. ઉત્તર + મા-શ્રિત] લાંબો સમય થયાં
..*
* *એ ‘ચિરાયુ(૨).”
Rા સ્વજનને વિરહ
() ન. લાંબા
કા-પર Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |