Page Text
________________
અણુ-ભટકી
અતરસ
અણુ-ભી(-ઠ્ઠી) સ્ત્રી. [+જુઓ ‘ભટ ઠી(-).] અણુ-પરમાણુને અ-તત(૬) ન. [સં.] એ અમુક ચોક્કસ વસ્તુ સિવાયની ભેદવા માટેની ભઠ્ઠી
[વજનનું, જરા જેટલું વસ્તુ. (૨) સંસાર. (દાંત) અણુભાર પું. [સં.] રજકણનું વજન. (૨) વિ. અણુ જેટલા અતત્વ ન. [સં] સથી ઇતર પદાર્થ, અસત્ વસ્તુ, સંસાર. અણુ-મય વિ. [સં.] અણુથી ભરપૂર, અણનું બનેલું (દાંત) (૨) આભાસ, મિથ્યા દેખાવ, (આ.બા) અણુભાષ્ય વિ. [સં] અત્યંત સૂફમ, તદ્દન સ્વ૯પ
અતત્ત્વાભિનિવેશ ! સં. મારૂ+ અમિનિવેરા] સંસારમાં અણુ-માન વિ. [સં.] અણુના જેટલું રવ૮૫
રચ્યાપચ્યા રહેવાની વૃત્તિ. (૨) બેટી વાતને પકડી રાખઅણુયુગ પું. [સં.] જેમાં અણુની વૈજ્ઞાનિક શોધ કરવામાં
વાની હઠ
[તાત્પર્ય, અસત્ય અર્થ આવી તે કાલ (આજના જમાન “અણુયુગ” કહેવાય છે.) અ-તત્વાર્થ શું સિં. મ-તત્ત્વાર્થ] અસમિયા વસ્તુ. (૨) અણુ-રચના સ્ત્રી. [સં] અણુનું બંધારણ
અતથ વિ. [સં] જેવું હોવું જોઈએ તેવું નહિ, અસત્ય અણુ-રજ સ્ત્રી. [+સં. રણ ન.] અણુખના રજકણ જવું. (૨) ન. અતથ્ય અણુ-રણન ન. [૪] ચંને જુદા હોય-એમાં સ્વરે સમાન અતષ્ણ ન. [સં] અસત્ય, જૂઠું, જૂઠાણું. (૨) વિ. જૂઠું, હોય તેવી કાવ્યરચનાને પ્રકાર, એસૌનન્સ' (નિ. ભ) ખાટું. (૩) નાપસંદ, અણગમતું. (૪) સાર વગરનું અણુ-રણ વિ. [ઓ “અણને દ્વિભવ.] લગાર, જરીક, અતથ-તા સ્ત્રી[સં.] અસત્યપણું, જુઠાણું [અસત્ય, જૂઠ માત્ર થોડુક,
અતણ્યાંશ (-તસ્થાંશ) ૫. [સ. અત૭ + એર ] અસત્યને અંશ, અણુ-રેણુ સ્ત્રી. [ + સં, ૫.] અણના રજકણ
અતન-ભતન (-ન્ય) સ્ત્રી. ખુહલી જગ્યામાં રમાતી એક રમત અણુ-વાદ પું. [સં.] પદાર્થ માત્ર અણુઓના બનેલા છે એ અતનુ વિ. [સં] દેહ વિનાનું, અશરીરી. (૨) પાતળું નહિ પ્રકારને સિદ્ધાંત, વિજ્ઞાનવાદ, પરમાણુવાદ
તેવું, જાડું, ઘટ્ટ..(૩) મેટું, વિશાળ. (૪) પું. અનંગ, કામદેવ. અણુવાદી વિ. [સં.] અણુવાદમાં માનનાર.
(૫) અવ્યક્ત ઈશ્વર
[ઉચાટ અણુ-વિજ્ઞાન ન સિં] અણુના સમગ્ર સ્વરૂપને જેમાં અત-જવર, અતનુ-ત૫ છું. [૪] કામવિરહને લીધે થતો અભ્યાસ રજૂ કરવામાં આવ્યો છે તેવું શાસ્ત્ર
અતનૂર્ણ વિ. [+{. 8 ખરસટ ઊનનું, જાડા ઊનનું અણુ-ત્રત ન. સિ.] ગૃહસ્થી કરી શકે તેવું નાનું વ્રત. (જૈન). અ-તન્ય વિ. [સં] જેમાંથી તાર ખેંચાય નહિ તેવું અણુવ્રત-ધારી વિ. [સં, .) અણુવ્રત કરનારું. (જૈન) અતન્યતા સ્ત્રી. [સં.] અતન્યપણું અણુ-શક્તિ . સિં] અણુ-પરમાણુને ભેદવાથી ઉત્પન્ન થતી અ-તપક વિ. [સં.] તપ ન કરનારું. (૨) તપ વિનાનું શક્તિ
મલેકલર ફોર્મ્યુલા' અનંતપ્ત વિ. સં.] નહિ તપેલું, ગરમ ન હોય તેવું. (૨) (લા.) અણુસૂત્ર ન. [સં.] અણુના બંધારણનો ખ્યાલ આપતું સૂત્ર, ઉશકેરાયું ન હોય તેવું, શાંતિવાળું અણુ-સ્ત્રાવ છું. [સ.] અણુ-શક્તિનું વહી જવું એ
અતબાક સ્ત્રી. અનાજમાંથી વિલબુટ્ટા બનાવવાની એક કળા અણુ (-) ૫. સિ. અન્ + ૩થોન 4 પ્રા. અનુકનો] અતબેગ ૫. [[ક] ડારને ઉપરી અમલદાર કારીગરોને રજાને દિવસ, પાખી. [પાળ, ૦રાખો અતમ ન. [અર.] દાડમનું ફૂલ (રૂ. પ્ર.) અગતો પાળો, કામકાજ બંધ રાખી રજા ભોગવવી] અ-તમારુી. [અર. “તમા’-પરવા] બેપરવાઈ, બેદરકારી, ઉપેક્ષા. અણેદારી સ્ત્રી, [સં ન + સં. ૩૬] દરરોજ ઓછું છું (૨) વિ. બેપરવા, બેદરકાર, (૩) લોભ કે લાલચ વિનાનું. જમવાનું વ્રત. (જૈન)
(૪) (લા.) બડાઈખેર, શેખીર, દાંભિક દિંભી અણેદરું વિ. [ગ્રા. જુઓ ‘અણેદરી'.] ઘાટ વિનાનું, રૂપ વિનાનું અ-તમી વિ. [જુઓ “અ-તમા+ગુ. ઈત. પ્ર.] બેદરકાર. અસરું વિ. [સ. અનવેસર પ્રા. માઉસમ.] જેને અવસર અતર વિ. સં.] તરી ન શકાય તેવું. (૨) તરવાને અશક્ત -મેક મો નથી તેવું. (૨) (લા.) મંદ ઉત્સાહવાળું. (૩) અતરડળ (-ળ્ય) સ્ત્રી. [ઓ “અંતર-ગળ.”] વૃષણમાં આંતરડુંઉદાસ, ખિન્ન. (૪) ઝાંખું, ઓછા તેજવાળું
પવન-રસ-પાણી ઊતરવાને રેગ, વધરાવળ, અંતરગળ અણે પું. જિઓ “અણેસરું.'] ઉદાસીનતા, ખિન્નતા અતર-ઘડી કિ. (સં. શત્રને અર્વા. તદ્ભવ + જુઓ “ઘડી’.] અત એવ ઉભ. [સં. અત: +ga, સંધિથી વિસર્ગને લોપ અત્યારે ને અત્યારે, હમણાં જ, આ જ ઘડીએ આથી, આટલા માટે, આ જ કારણે. (૨) તેથી, એટલા માટે, અતરડી સ્ત્રી. [જુઓ અતરડો' + ગુ. “ઈ” સ્ત્રીપ્રત્યય] એ જ કારણે
નથી આવ્યો તેવું, અથાગ નાની કાનસ. (૨) (લા.) ઘસાતું બોલનારી સ્ત્રી, કડવું અ-તગ વિ. [+ જુઓ ‘તાગ’–છેડો.] જેનો તાગ-છેડે જાણવામાં બેલનારી સ્ત્રી અ-તજજ્ઞ વિ. [સં.] તે તે વિષયથી બિનવાકેફ, અનિષ્ણાત અતર ૫. મેટી કાનસ, અડતરો અ-તટ વિ. સં.] કિનારા વિનાનું. (૨) સીમા વિનાનું. (૩) અતર-પગલે ક્રિ.વિ. [સં. યત્ર + જુઓ પગલું' + ગુ. એ પું. પૃથ્વીના નીચેને ભાગ. (૪) ડુંગરની કરાડ. (૫) ઝરૂખે સા. વિ., પ્ર.] આ જ પગલે, અત્યારે જ, હમણાં જ અતડાઈ સ્ત્રી, [જુઓ “અતડું'+ગુ. “આઈ' ત...] અતડા- અત્તરલ વિ. [સ.] અચંચળ. (૨) પં. ચકદા વગરને હાર પણું, અતડા રહેવાપણું
અતરવારણું ન. ઉપવાસના દિવસની આગલી સાંઝ કરવામાં અતડું વિ. સ્વભાવથી સંકોચને કારણે સંપર્કથી દૂર રહેનારું, આવતું ભજન હળેમળે નહિ તેવું. (૨) (લા.) તેડું. (૩) વરવું (૪) તેરી, અતરસ –સ્ય) સ્ત્રી, ખાવાપીવાની વસ્તુ અન્નનળીને બદલે
શ્વાસનળીમાં જવાથી થતી અમૂંઝણ, ઉનાળ, અતરાસ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |