Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 791

પરવરાવતું
૦૪૬
ધરે
ઘરવરાવવું, ઘરવરાવું જ “ધરવડ'માં.
ખરીદવા આવનાર ઘરાકોને આવરો. (૨) (લા.) ઉઠાવ, ઘરવરા-પૂર વિ. જિઓ “ઘર-વરે' + ‘પૂરવું.'] ઘરનો ખર્ચ ખપત, ખરીદ ચાલે એટલા પૂરતું
ઘરાખું ન. એરિંગનો એક ભાગ ઘર-વલું-લું) .વિ. જિઓ “ધર' + સં. વૈજ્ઞમ-> ] ઘરાગ જ “ધરાક.”
[ધરાક સ્ત્રી જેને ઘર વહાલું છે તેવું. (૨) ઘરમાં જ પડી રહેનારું ઘરાગણ -શ્ય) સી. જિઓ ધરાગ' + ગુ. “અ” પ્રત્યય) ઘર-વખરે પું. [જએ “ધર' + “વાપરે.] જુઓ “ઘર-વખરી.' ઘરાગી એ “ધરાકી.' ઘર-વાવ (-વ્ય) સ્ત્રી. [જ “ઘર' + “વાવ.”] ઘરના ભાગમાં ઘરા ! ટેવ, હવા, આદત આવેલી વાવ, થરમાંથી જેનાં પગથિયાં શરૂ થાય છે તેવી ઘર-૨)ણિયાત વિ. [જુએ “ઘરાણું.' + ગુ. “થયુંત. પ્ર. વાવ (જેમાં બહારનાંઓને પ્રવેશ ન હોય).
દ્વાર.] ઘરાણે લીધેલું, ગિરો લીધેલું ઘર-વાસ છું. [ઇએ “ઘર' + સં.] ગૃહવાસ, ઘર કરીને ઘર(-૨)ણિયું વિ. [ ઓ “ધરાણું' +ગુ, “ધયું' તે. પ્ર.] રહેવું એ, ગૃહસ્થાશ્રમ. (૨) પતિ-પત્નીને સહવાસ અવેજના સાટામાં વ્યાજે લીધેલું કે આપેલું, ગિર મુકેલું. ઘર-વાળી વે, સ્ત્રી, જિઓ “ધરવાળો' + ગુ. ‘ઈ’ સીમ- (૨) કરજે લીધેલા રૂપિયાનું વ્યાજ નહિ અને ખેતરની
ત્યય.] ઘરની માલિક સ્ત્રી, (૨) પની, ભાર્યા, ઘર-ધણિયાણી સાથે કે ઘરનું ભાડું નહિ એવા કારે આપેલું ઘર-વાળે વિ., મું. જિઓ “ઘર' + ગુ. “વાળું ત. પ્ર] ઘર-)ણું ન. [સં. પ્રદાન->પ્રા. ઘરમ-] અલંકાર,
ઘરના માલિક, ‘લૅન્ડ-ઑર્ડ.” (૨) પતિ, સ્વામી, ધણું ભૂષણ, દાગીને (સેના-ચાંદી કે અન્ય ધાતુ વગેરે). (૨) ઘર-વેરે છું. જિઓ “ઘર' + “વેરે.'] ગામ કે નગરમાં ગિરે મકવાની પ્રક્રિયા
આવેલાં મકાનો સરકારી કે સુધરાઈને કર, ‘હાઉસટેકસ ઘણુ૨ ન. સિ, કૃદન-પ્રા. ઘ(Iળગ, હિં. ઘરાના) ઘર-વૈતરું ન. જિએ “ધર' + “વેતરું.'] ઘર-ધંધો કરનાર પુરુષ કુલ-પરંપરા, કુલ, વંશ, ખાનદાન. (૨) પિતાપિતાની સંગીત કે સી. (૨) વૈતરા-રૂપ ઘરકામ
ગાવાની ચાલી આવતી પરંપરા, કુલ-ગાન-પરંપરા ઘર-ગંદું ન. [જ “ધર”+ ] દવાખાને ગયા વિના ઘરાબ ન. એ પ્રકારનું વહાણ. (વહાણ)
જ ઘરનાં ઓસડિયાંનો ઉપયોગ કરવામાં આવે એ ઘરાળ વિ. [જ એ “ધર” + ગુ. “આળુ' તે, પ્ર.] ધરઘરાઉં, ઘર-૦થવસ્થા સ્ત્રી. [જ એ “ઘર” + સં.] ગૃહ-વ્યવસ્થા, ધરના ઘરને જ લગતું. વહીવટની ગોઠવણ, ઘરને કારભાર
ઘરાં ન., બ. વ. જિઓ “ધર' + અપ. માÉ ૫. વિ., બ ઘર-શાલી વિ. જિએ “ઘર' + “શાહી.' ઘરના મેભાને ૧., પ્ર., અપ, ઘTI > “ધર” (ઉ. ગુજરાત)] ધરે (બ.વ.),
છાજતું, ઘરની સ્થિતિને અનુસરીને થતું ['ગ્રહ-શાંતિ.” નાનાં મકાન, ખોરડાં ઘરશાં(-સાં)નેક ન. જિઓ “ધર' + સં. રાત્તિ) જ ઘર-પરાં ન, બ. વ. મીઠાશવાળી વાતચીત ઘર-સબીલ ન. [જ એ “ઘર' દ્વારા.) ખેડૂતોને ઝુંપડાં બાંધવા ઘરિયા સ્ત્રી. ધાતુ ગાળવાની કુલડી અગાઉથી આપવામાં આવતી સરકારી ૨કમ
ઘરું ન. [સ. 98-. ઘર-] નાનું ખાનું, નાનું પાકીટ ઘર-સરી વિ. જિઓ “ઘર' દ્વાર.] ઘર-સંસારી, ગૃહસ્થાશ્રમી (ચશ્મા વગેરેનું). (૨) ખ્યાન ઘર-સંભાળ (-સભાળ્ય) સ્ત્રી. [ + જુએ “સંભાળ.'] ઘર ઘરૂકવું અ. જિ. [૨વા.] ઘરકવું. (૨) ગાજવું સાંચવવું એ, ગૃહ-સંચાલન. હાઉસ-કીપિંગ.
ઘરૂ જ “ધર .' ઘર-સંસાર (-સંસાર) પૃ. જિઓ “ઘર' + સં] ગૃહસ્થી ઘરેડ (ડ) જુએ “ઘરડ.' =પદ્ધતિ). જીવન, સંસાર-વ્યવહાર, ઘર-વહેવાર
ઘડિયું વિ. જિઓ “ધરેડ' + ગુ. “યું' ત. પ્ર.) ચીલા-ચાલ, ઘર-સંસારી (-સસારી) વિ. [+ સં., .] ગૃહસ્થાશ્રમી એકધારું ઘર-સાડી સ્ત્રી. [જ “ધર” કે “સાડી.'] માત્ર ઘરમાં જ ઘરેડી સ્ત્રી. [જ “ધરેડો' + ગુ. ‘ઈ' પ્રત્યય.] માણસને પહેરી શકાય તે સાડલો
મરતી વેળાને કાંઈક અવાજ કરતે બેઠે શ્વાસ ઘર-સુતા ન [ઓ “ઘર' + સં. સૂત્રવIR>પ્રા. સુતાર+ ગુ. ઘરેઠો છું. [૨વા.) માણસના મૃત્યુ-વખતને અવાજ કરતો
' ત. પ્ર.] ઘર-સૂત્ર, ગૃહ-સંસાર, ગૃહસ્થાશ્રમી જીવન શ્વાસ, ઘર, ઘરડકે. (૨) ઘરેડ, ચીલે, રાહ, પ્રકાર ઘર-સૂત્ર ન. [જ એ “ઘર' + સં.] ઘર-વહેવાર, ગૃહ-તંત્ર, ઘરેણુઉ વિ. [જુઓ “ધરેણું' + ગુ. “આઉ' પ્ર.] ઘરાણે ઘર-સંસાર
રાખેલું, ગિરે મૂકેલું, ઘરેણિયું-ઘરાણિયું [દસ્તાવેજ ઘર-સેવા સ્ત્રી. [જ એ “ઘર” + સં.] ઘરનાં કામકાજ. (૨) ઘરેણા-ખત ન. જિઓ ‘ઘરેણું' + “ખત.'] ગિર-ખત, ગિર
મંદિરને બદલે ઘરમાં ઠાર કે અન્ય દેવ-દેવીની સેવા-પૂજા. ઘરેણા-બાજી સ્ત્રી. જિઓ “ધરેણું.' + ‘બાજી.] (લા.) એ [૦ પધરાવવી (રૂ. પ્ર.) મંદિરમાંથી કે ગુરુ પાસેથી ઠાકોર નામની ગંજીફાની એક રમત
છનું સ્વરૂપ ઘેર પધરાવી સેવા કરવી] [ખાનગી ઘરેણિયાત જુઓ “ઘરાણિયાત.” ઘરાઉ વિ. જિઓ “ઘર'+ગુ. “આઉ' ત. પ્ર.] ઘરનું, ઘરઘરાઉ, ઘરેણું જ “ધરાણું.'[ણાં ચ(-ટા)વવાં (૨.પ્ર) વાદત્તા ઘરાક(-ગ) વિ. સિં ગ્રાહ્ય દ્વારા] (લા.) દુકાન વગેરેથી માલ- કન્યાને ચંદડી ઘરેણુ વગેરે અપવાં, અણ જેવું (ઉ. પ્ર.) સામાન ખરીદ કરનાર. (૨) ખૂબી પરખનાર
ખુબ કિમતી, (-રા)ણે મૂકવું (રૂ. પ્ર.) ગિરે મૂકવું. ઘરાકી(-ગી) શ્રી. [ + ગુ. “ઈ' તે, પ્ર.] દુકાન વગેરે ઉપર (રા)ણે લેવું (રૂ. પ્ર.) શિરે લેવી.
રાય -