Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 792

ઘરેણું-ગાંઠું
પસણ
ઘરેણુ-ગાંઠું ન. જિઓ “ઘરેણું' + સં. પ્રચિત->પ્રા.નષ્ક્રિમ-] ઘલાવવાની ક્રિયા. (૨) ઘલાવવાનું મહેનતાણું દર-દાગીને
ઘલામણું ન. જિઓ ઘાલવું' + . “આમણું' ક્રિયાવાચક ઘરે-બારે ક્રિ. વિ. જિઓ “ઘર' + બાર' + બંનેને ગુ. “એ પ્ર.] (લા.) સંભોગનું સાધન [(લા.) સંગ કરાવનારું
સા. વિ. પ્ર.] ઘરબારવાળું હોય એમ, ઘર કુટુંબ પસે ઘલામણું વિ જિઓ “ઘાલવું' + ગુ. “ઉ” કર્તુ ટકે સુખ હોય એમ
ઘલાવવું જુઓ “ઘાલવું”માં. (ર) (લા.) સંગ કરાવો ઘરવું અ. કિં. રિવા.] “ઘરરર' એવો અવાજ કરે. (૨) ઘલાવું જુએ “ઘાલવુંમાં. (૨) (લા.) ફસાઈ પડવું. (૩) (લા) વધારા પડતું બોલવું. (૩) ઝપાટા બંધ દોડશે જવું. ખોટ કે નુકસાન વહોરવું. [ઈ જવું (રૂ.પ્ર.) ધીરેલાં નાણું ઘરાવું ભાવે, ક્રિ. ઘરાવવું છે., સ. ક્રિ.
પાછાં ન મળે એવી સ્થિતિ થવી. (૨) ભારે નુકસાનીમાં ઘરેરાટ . [જ “ઘરેરવું” + ગુ. ‘અટક. પ્ર.], ટી સ્ત્રી. ફસાઈ જવું. [ + ગુ. “ઈ 'સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જુઓ ઘરરર એ અવાજ. (૨) ઘવડ કું. [ઓ “ઘવડવું.'] એ નામને ચામડીને એક રેગ ક્રિ. વિ. નસકોરાં બેલે એમ. (૩) (લા.) એકદમ, ઝપાટાબંધ ઘવઢવું સ.જિ. [રવા.] ખંજેળવું, વલરવું. (૨) (લા.) વેઠવું, ઘરે૨ાવવું, ઘરેરવું એ “ધરેરવુંમાં.
સહન કરવું. (૩) ખેંચવું, તાણવું. ઘવઢવું કર્મણિ, જિ. ઘરેરે છું. [સ્વા.મૃત્યુ વખતને અવાજ કરતે માણસને ઘવહાવવું ., સક્રિ.
શ્વાસ, ઘરેડે, ઘરડિયે, ઘરડકે. (૨) ઘરે અવાજ ઘવતાવવું", ઘવઢાવું જ “ઘવડવુંમાં. ઘરેવ પં. રિવા] વઘરો અવાજ
ઘવરાવવું જુઓ ‘ઘવાવું'માં. ઘરેવર પુ. લેકેનું ટેનું [ઘેર ઘેર ઘવ(રા)વવું જ “ઘવાનું'માં
ખિજલી. ઘરેઘર (-૨) . [ જુએ “ઘર,'–દ્વિર્ભાવ ] પ્રત્યેક ઘર, ઘવતો છું. જિઓ ધવડવું' + ગુ. ઓ” ક. પ્ર.] ખંજળ, વર, ઘરેણું ન. સિં. Jદવસ્વ->પ્રા. ઘર-૩qમ-], , બે પું. ઘવરાવવું જ “ધવડાવવું.' જિઓ “ધરપું.”] ઘરને જે ગાઢ સંબંધ. (૨) (લા.) ઘવરાવવું સ.. અનાજમાં હાલરું પીલવું
સંપ. (૩) મેત્રી, દોસ્તી [એ નામનું એક ઘાસ ઘવલું ને. એ નામનું એક ઘાસ ઘરેલું ન. રાતા ડાંડલાવાળું અને બાજરીના જેવાં પાંદડાંવાળું ઘવાવું અ.ક્રિ. જિઓ “ધા,’ ના.ધા.] ઘાયલ થવું, જખમી ઘળી સી. જિઓ દે, મા. ઘરમાં ] ઓ “ગરોળી.” થવું. ઘવ(-૨')વવું' છે, સ.જિ. ઘર્ઘર . [, રવા.) “ઘર ઘર” એવો અવાજ, ઘોઘરે ઘશિ-સિ)યું વિ. જિઓ “ઘસવું' + ગુ. ઈયું કામ.] ઉ. અવાજ
ઝરડી લીધેલું, ઘસીને ઉખેડેલું. (૨) કરકરા લેટ જેવું. ઘર્મે મું. [સ.] ઘામ, બફારો (જેમાં વારંવાર પરસેવો થયા (૩) ન. સમુદ્રનું પાણી ખાડા કે કયારાઓમાં ભરી તૈયાર કરે; “ઉકળાટ.'માં પરસેવો ન પણ થાય.)
કરવામાં આવતું મીઠું, “સી-સેટ' ઘર્ષ પું. [૪] ઘર્ષણ, ઘસારે
[(અ. ત્રિ.) ઘસ ન. કંકુ. (૨) જમીનમાંની મેટ ફાટ ઘર્ષક વિ. [સં] ઘસારો આપનારું, ઘસનારું, “ઍસિવ.' ઘસઘસ ક્રિ. વિ. રિવા. ઊંઘમાં ચાલતા એકસરખા ઘર્ષણ ન. સિ.] ઘસારો થવાની ક્રિયા, એબ્રેશન, કિશન.' શ્વાસોચ્છવાસથી અવાજ થાય એમ (૨) (લા.) અથડામણ, તકરાર, બેલાચાલી
ઘસઘસાટ જિ.વિ. [ઓ “ઘસ ઘસ”+ગુ. “આટ” ત.પ્ર.] ઘર્ષણ-કાચ કાચ પું. સિં.] આંધળો કાચ, “ગ્રાઉન્ડ ગ્લાસ' નિદ્રામાં “ધસ ઘસ' એવા અવાજથી ભર.ઊંધમાં રહે એમ ઘર્ષણ-ગુણક ન. [સં] ઘર્ષણ અને સપાટી વરચેના બળનું ઘર-ગાડી સી. જિઓ “ઘસડવું' + “ગાડી.”] બહુ ધીમે પ્રમાણ
ચાલતું વાહન
નિકામી મહેનત, ઘસડળો ઘર્ષણ-નેતિ શ્રી. સિં.] પગની એક પ્રક્રિયા. (ગ) ઘસહ-૫દી (-ટી) શ્રી. જિઓ ધસડવું' + “પદી.] (લા.) ઘર્ષણ-વાઘ ન. સિં] સામસામું ઘસીને વગાડવાનું છે તે ઘસ-પસઢ ક્રિ.વિ. [રવા.] ચાલતાં ફાટેલા જોડા જમીન
વાજિંત્ર (સરોદાથી કે ગજથી તારને ઘસારે આપવાથી વાગતું સાથે ઘસાતા હેય એમ(૨) (લા.) ઢંગધડા વિના, જેમતેમ ઘર્ષણ-વિદ્યુત સી. [સં. °વિદ્યa]એ વસ્તુ સામસામી ઘસાવાથી ઘસડ-બાજે ઘું. જિઓ “ઘસડવું' બોજો.'] (લા.) મટી ઉત્પન્ન થતી વીજળી
ઉપાધિ, ભારે વ્યાધિ ઘર્ષણાંક (-ણા )પું. [+સં. મ] ઘર્ષણના માપને આંકડે, ઘસડ-બે (-બળો) ૫. જિઓ “ઘસડવું' + બળવું + કેડફિશન્ટ ઓફ ક્રિકશન.(પ. વિ.)
ગુ. “એ” કુ.પ્ર.] (લા) જુએ “ઘસડ-પી. ઘષિત વિ. [સં.] ઘસેલું. (૨) લા.) સામસામે અથડામણમાં ઘસ(૦૨)હવું સ. કિ. રિવા. જમીનમાં ઘસાતું જાય એ આવેલું, આથડી પડેલું
રીતે ખેંચવું. (૨) જેમતેમ કરી ઉતાવળે ઉતાવળે લખી ઘલતું જ “ગલતું.”
[જુએ “ગલઢેરું.” કાઢવું. ઘસ(૦૨)ઢાવું કર્મણિ, ક્રિ. ઘસ(૦૨)ડાવવું છે, ઘલહેર વિ. જિઓ “ધલટું' + ગુ. “એરું' તુલનાત્મક ત. પ્ર.] સ. ક્રિ. ઘલાત (ત્ય) સ્ત્રી, જિઓ “ઘલાવું' + ગુ. “આત” ક. પ્ર.] ઘસ(૦૨)ઢાવવું જ “ધસડવુંમાં. (લા) ફસાઈ પડવું એ. (૨) ભારે નુકસાનીમાં ઊતરવું એ. ઘસ(૦૨)કાવું જુઓ “ધસડવુંમાં. (૨) (લા.) અનિચ્છાથી (૩) વસુલાત ન આવવી એ
ખેંચાવું, મન વિના તણાવું ઘલામણ ન. જિઓ “ઘાલવું + ગુ. “આમણું” ક...] ઘસણ (-ટ્ય), અણુ સ્ત્રી. જિઓ સં. ઘ > પ્રા. ઘરની