Page Text
________________
ઘડિયું
છ૩૯
ઘણ-ચવું
એ જ સમયનું. [૦ ચોઘડિયાં (ઍને) (રૂ. પ્ર.) નોબત. ઢોચકું. (૨) નીચેથી દાણા કાઢી શકાય તેવો માટીને ૦પળિયા (ઉ.પ્ર.) ડેસાં ડગરાં. ૦ લગ્ન(રૂ. પ્ર.) વખત નહિ કોલે. (૩) બેસણી વગરની અનાજ કે પાણી ભરવવાની કેડી ગુમાવતાં નજીકના સારામાં સારા મુહૂર્તને લગ્નવિધિ ઘડૂકવું અ. ક્રિ. [રવા.] ગડગડાટ થવો (મેન). ઘડિયું વિ. [. ઘટક->પ્રા. ઘટાગ-] તાત્કાલિક, તરતનું ઘડૂ ઘડૂત ક્રિ. વિ. [૨૧.] “ઘડડ ધડ’ એવા અવાજથી (૨) ન. નાને ઘડો. (૩) રેંટની ઘડ
ઘઉં અ. કિં. [ જુઓ ‘ધડક’-ન. ધો.] ‘ધડ ઘડ’ ઘડિયા . જિઓ ઘડિયું.'] (લા.) આંકને પાડે
એ અવાજ કરવા ઘડિયાર છું. [, “ઘરડવું” દ્વાર.] દાળિયા ભંજવાનું ઘડૂલિ પુ. [જએ “ઘલો' + ગુ. “થયું' સ્વા ત. પ્ર.] લાકડાનું ગાળ હાથાવાળું સાધન. (૨) પથ્થર પાણીમાં ખીલી ના ઘડલો. (૫ઘમાં.) કે પથ્થર વડે કરેલો લીટ
ઘડૂલ સ્ત્રી. [સ, ઘટ>પ્રા. ઘર + અપ. ૩૩-નું વર્ણિમ ઘડી સ્ત્રી. સિં. ઘટવા > પ્રા. ઘરકા] વીસ મિનિટને સ્ત્રી. થયે] નાનો ઘડે, ઢોચકું. (૨) રમકડાં-રૂપ ઘડો સમય. [૦ એ ઘૂંટ (ધડિયે-)(રૂ. પ્ર.) મરવાની તૈયારી. ૦ ઘડૂલે પૃ. [જ “ધલી.”] નાને ઘડે. [૦ઉતાર (રૂ.પ્ર.] એ ગણવી (ધાડે-) (રૂ. પ્ર.) આતુરતા અનુભવવી, ૦ બચ્ચાં બી જતાં એની બીક ઉતારવા પાણીના ઘાને ગણાવી (ઉ. પ્ર.) માત નજીક અનુભવાયું. ૦ ઘડીના રંગ પ્રાગ કરો] (૯૨) (રૂ. પ્ર.) વારંવાર થતા ફેરફાર. ૯ ઘડીનું (ઉ. પ્ર.) ઘડેટ કું. [૨૧.] “ઘડ ઘડ’ એ અવાજ થોડી વાર ટકે તેવું. ૦ને છઠ્ઠા ભાગમાં (રૂ. પ્ર.) તરત જ] ઘડેલો છું. [ જુએ “ઘલી.” અહીં અપ. ૨૭મ ત. પ્ર. ] ઘડી સ્ત્રી. [જ “ઘડવું ' + ગુ. “ઈ” ક. પ્ર.] સળ, કલી, નાને ઘડે ઘડ, લેડ
ઘરે છું. [સં. ઘટન->પ્રા. ઘરમ-] (ખાસ કરી) માટીનું ઘડીએમ (ઘડિયેક કિ. વિ. જિઓ ધડી' + ગુ. એ સાંકડા મોંનું ગોળમટેડ મયમ માપનું પાણીનું વાસણ
+ “ક” ત. પ્ર.] થોડા જ સમય માટે, ઘડીક માટે (તાંબા-પિત્તળ-જર્મન સિકવરના પણ કવચિત્).[પાના કળશિઘડીએ ઘડીએ (ઘડિયે-ઘડિયે) ક્રિ. વિ. જિઓ “ઘડી+ ગુ. --ક્રિયા કરવા (રૂ. પ્ર) નકામી ભાંગફેડ કરવી. - કાની
ત.' સા.વિ., એ. વ.-દ્વિર્ભાવ]લા.) વારંવાર, વારે ઘડીએ ગગર થવી (-ગાગરય(રૂ. પ્ર.) કેઈ અનિશ્ચિત વાતો ઘડીએ વારે (ડિયે-) ક્રિ. વિ. જિઓ “ઘડી” અને “વાર' નિકાલ આવ. ૦ હેળ (રૂ. પ્ર.) સગપણ તોડી નાખવું.
બેઉને + ગુ. એ સા. વિ.એ. ૧.] જુઓ “ધડીએ ધડીએ.' ફૂટ (રૂ. પ્ર.) ઘટસ્ફોટ થ, ખુલાસે થે. (૨) મોટું ઘડીક ક્રિ. વિ. જિઓ ધડી' + ગુ. “ક' સ્વાત. પ્ર.] નુકસાન થયું. ૧ભરાવા (રૂ. પ્ર.) હદ થઈ જવી. (૨) થોડી વાર માટે, થોડા જ સમય માટે
મરવાની અણી ઉપર જઈ પહોંચવું. ૦ મૂ િ (રૂ. પ્ર.) ઘડીક-માં ક્રિ. વિ. [+ ગુ. “માં” સા. વિ. નો અનુગ] નવા મકાનમાં રહેવા જવું. ૦લા (રૂ. પ્ર.) અવસાન. થોડા જ સમયમાં, થોડી વારમાં જ '
(ર) ખૂન. અધૂરો ઘડે (રૂ. પ્ર.) એવું પાત્ર, પકે ઘરે ઘડી ઘડી કિ. વિ. જિઓ “ઘડી- દ્વિર્ભાવ + ગુ. “એ” સા. કાંઠા (ઉ. પ્ર.) ઉતરતી ઉંમર]. વિ. ને પ્ર. લુપ્ત] જુઓ “ઘડીએ ઘડીએ.”
ઘણુ ઘણુ ક્રિ. વિ. [રવા] “ઘણ ઘણુ” એવા અવાજથી ઘડતાળ ક્રિ. વિ. [જ “ધડી' દ્વારે.] ભરવાની તદ્દન ઘણુઘણાટ કું. [ + ગુ. આટ' ત. પ્ર.) “ઘણ ઘણ” એ અણી ઉપર
“ધડી-તાળ.' અવાજ ઘડી-દાન છે. વિ. જિઓ “ધડીદ્વારા.] થોડી વારમાં. (૨) ઘઢાણ ન. ઓ “ગઢાણ.”
[ધાડ ઘડી-બ-ઘડી કિ. વિ. [ “ઘડી.બે-ધડી"નું લાઇવ ] થોડા ઘટિયું ન. જિઓ “ધડે' દ્વારા.] તાડી ભરવાને લાંબી ડેકને સમય માટે
[જ સમયમાં ઘણુ'યું. [સં. ઘ>પ્રા. ઘન, પ્રા. તત્સમ] (લા.) ગરમ કરેલા ઘડી-બ-ઘડી-માં ક્રિ. વિ. [+ ગુ. સા. વિ. ને અનુગ] થોડા ખંડને ટીપવાને માટે હથોડે. [૦ ૫હવા (રૂ. પ્ર) સખત ઘડી-બંધ (-બ-૧) વિ. [ જુએ “ઘડી' + ફા. “બન્દ.'] રીતે ટિપવું]. સંકેલવાથી સળ પડયા હોય એ રીતનું, ઘડીવાળું. (૨) ઘણુ* પૃ. [સં છુળ] સૂકા લાકડાને ખેતરી ખાનાર એક (લા) વપરાયા વિનાનું
જંતુ, મામણ-મંડે ૦િ બેસી જવા (-ભેંસી-), ૦ મરી જવા ઘડીભ(બે) (૨૧) જિ. વિ. જિઓ “ઘડી'+ “ભરવું.'] (રૂ. પ્ર.) ઉદાસ થઈ જવું. (૨) નાહિંમત થઈ જવું. (૩) થોડા સમય માટે, થોડી વાર માટે
હેશકશ ઉડી જવા] ઘડી-સાધ છે. વિ. જિઓ “ઘડી' + “સાધવું.'] થોડા સમય ઘણ (-શ્ય) સ્ત્રી. હળથી ખેતર ખેડવાનો પ્રત્યેક કેરે માટે. (૨) મરવાની અણી ઉપર, ઘડી-તાળ
ઘણ-કમે પું. સ્વાથ સાધુ ઘડી-સાપડી ક્રિ. વિ. [જઓ “ઘડી" દ્વારા.) જીઓ “ઘડી- ઘણકાર છું. [રવા.] “ઘણણ' એવો અવાજ
[નજીકના જ સમયમાં ઘણકારી વિ. [ જુઓ “ધણુ” દ્વારા.] ઘણથી ટીપનારે વડી-ર કિ. વિ. [જ “ધડી દ્વારા.] થોડા જ સમયમાં, કામદાર
[વધારવાનું એક સાધન વડુદાટ . [૨૧] “ઘડુડુડું' એવા ગડગડાટ
ઘણુચવ પં. [જ “ઘણ' + “ચવવું] લોખંડને ટીપીને પડઘસ વિ. [૨વા.] “ધડુડુડુડુ' એવા અવાજ સાથે ઘણ-ચવું વિ. જિઓ “ઘણું” કે “ચાવવું' + ગુ. ‘ઉ'કૃ. . ] પડું ન. [સં. ઘટ->પ્રા, ઘs-] સારું ઘડયું ન હોય તેવું ઘણું ચાવનારું, ચાવી ચાવીને ખાનારું. (૨) (લા.) બહુ
તાળ.
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |