Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 78

અડે-કડે
૩૩
અઢી-શેરી અડે-કડે ક્રિ વિ. મૂળ કિંમતે, સરભર ભાવે. (૨) (લા.) લગોલગ અઢાઈ સ્ત્રી. [જુઓ “આહવું ઘાસ ચરવું, + ગુ. આઈ કુ. અડે-અ કિ. વિ. અિ-ખડ, સતિસપ્તમીને પ્રગ] પ્ર.] ઢોર ચરાવવાનું મહેનતાણું, ચરાઈ, વરત કોઈ વાર, ભાગ્યેજ, જવલેજ
અઢાઢ(વ)વું જુએ “આઢવુંમાં.
[‘અઢાઈ.' અડેઠાટ જુએ “અડુડાટ.”
અઢામણ ન. જિઓ “આવું'+ગુ. “આમણ” કુ.પ્ર.] જુઓ અડેલું વિ. ડેલતું
અઢાર વિ. [સં. મહાવરા->પ્રા. બટું રણ, અટ્ટાર, મટ્ટાર] અડે (અ) ૬. ઊંટડો, હડ
વીસમાં બે એછા [ ખાંડી (રૂ. પ્ર.) અપાર, ઘણું. ૦ગાઉનું અફેર પું. અ, ધામે
છેટું (રૂ. પ્ર.) ઘણું લાંબું અંતર. ૦ઘંટીને આટો ખાધેલ અડેઅ૮ (ડ) કિ.વિ. [+ જુએ “અડવું',-ર્ભાિવ.] તદ્દન (રૂ. પ્ર.) ખૂબ પહોચેલું, રીઢું, પાકું અનુભવી. બાબુ અડીને આવ્યું હોય એમ, લગોલગ, જોડાજોડ
(રૂ. પ્ર.) લુચ્ચાઓની ટેળી. ભાર વનસ્પતિ (રૂ. પ્ર.) અ-ડેલ વિ. [+જ ડોલવું'.] ડેલે નહિ તેવું, સ્થિર. (૨) બધી જાતની વનસ્પતિ. આલમ, રે આલમ, ૦વર્ણ, રે દઢ. (૩) (લા.) દિમૂઢ, સ્તબ્ધ
વણું (રૂ. પ્ર.) બધા વર્ણો કે જાતિઓ. ૦વસ, ૦વીસ, અડેલું વિ. અડવું, શણગાર વગરનું
(રૂ. પ્ર.) ઘણું, અત્યંત. વાંકાં, રે વાંકાં (રૂ. પ્ર.) બધી અડેલી સ્ત્રી. [જુએ “અડોલું - ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય] ટેકો, જ રીતે બેડોળ. -રે ગુદી (રૂ. પ્ર.) લખોટીની રમતમાં આધાર, ટેકણ. (૨) અડોરાશ-નેતરું વગેરે હાથમાંથી ખસી આઠમી વખત આંટતી વેળાએ બોલાતે શબ્દ. -રે હબૂબ ન જાય માટે છેડે બાંધવામાં આવતી ડેસી, ગળોટ, માંકડી (૨. પ્ર.) [+ અર. હબબ ()] બધા હ]. અડેલું ન. માંકડી, ગળાટ, અડોલી
અઢાર-કસી સ્ત્રી. [જુએ “અઢાર' + “કસ + ગુ. ઈ” ત.અડોશ-પડોશ, અડોશી-પાડેશી ઓ “આડોશ-પાડોશ”. પ્ર.] (લા.) લૂગડાંની એ નામની એક વિતરણ અ-ળ વિ. [+ જુઓ “ડળ.'] ઘાટઘટ વિનાનું, બેડેળ, કદ- અઢાર-કાંકરી સ્ત્રી. [જુએ “અઢાર + “કાંકરી.] અઢાર રૂ૫. (૨) અવ્યવસ્થિત, વ્યવસ્થા વિનાનું, (૩) સ્થિર, દઢ, કાંકરીઓની રમાતી એક રમત અગ, અડેલ
[(૨) ઘાટ વિનાને ઈટાળે અઢારાં ન. બ.વ. [જુઓ “અઢાર, + ગુ. “ ત...] અડળ-કટલું ન. [+“કાટલું'-તેલું.] (લા.) ઘાટ વગરને પથર. ૧૮૪૧ થી ૧૮૪૧૦ સુધીને પાડે કે ઘડિયે અહો પું. [મર., હિં. કI] એકઠાં મળી કે એકઠાં થઈ અઢારિયું વિ., ન. [જુઓ “અઢાર + ગુ. ઈયું ત...] પડી રહેવાની જગ્યા. (૨) એવી વાહન વગેરેની જગ્યા, મથક. અઢાર ઇંચ લાંબુ પથ્થરનું બેલું (૩) (લા.) વ્યાપક અસર, પ્રભાવ [જમાવો, વન–નાં)- અઢાવ(-)ષે જુઓ “આઢવું'માં. ખ, લગાવ (રૂ. પ્ર.) ધામા નાખી પડી રહેવું અઢાવું જુઓ “આવું'માં.
[ખર્ચપત્ર અોયું. [ઓ “આડું] પક્ષીને બેસવા માટે પાંજરામાં રખાતી અઢા પું. આખા વર્ષના હિસાબનું તારણ, સરયું, મા
આડી દાંડી. (૨) જમીનમાં પડેલા બે વાંસ ઉપર આડ અઢિયા સ્ત્રી. છાબડા ઘાટનું ખંડનું વાસણ મકેલા વાંસ. (૩) ભરતકામ માટે વપરાતી માંચી. (૪) રેટને અહિયાં ન., બ. વ. [જુઓ ‘અઢિયું.] ૧ ૪૨ થી ૧૦૦ ૪રા ઊંધે ફરતો અટકાવવા એમાં લગાવવામાં આવતો ખાટીક. સુધીના પાડા કે ઘડિયા (૫) સોના ચાંદીના તાર લાંબા કરવા વપરાતું એક સાધન અઢિયું વિ, ન. [જુએ અઢી' + ગુ, “ઈયું ત.પ્ર.] અઢીની અર્થે વિ. [જુઓ “અડવુંન્ગ. “યું ભુકૃ] કર્યા વિનાનું, પછી સંખ્યા. (૨) અઢી કેરી ને સિક્કો રહેલું. (૨) જરૂરનું, અગત્યનું. [૦૨હેલું-જૈવું) (રૂ.પ્ર.) [જુએ અઢી વિ. [સ. -તૃતીય- > પ્રા. અઢાર -] ત્રણમાંથી અડધું
અહમાં ] અટકી પડવું ૦ રાખવું (રૂ.પ્ર) અટકાવી રાખવું ઓછું, બે વત્તા અડધું [૦૫ણું (રૂ. પ્ર.) બહું રખડતું, અઠવું-ખવું વિ. [+જુઓ “ખડવું- + બંનેને ગુ. “યું' ભ ક.] રઝળું. ૫ાયું (રૂ. પ્ર.) અક્કલ વગરનું, મર્મ. (૨) અરથર ખૂણે ખાંચરે પડી રહેલું.(૨)ભાંગ્યુંઠું, ભાંગીને વિખાઈ ગયેલું. મગજવાળું) (૩) કિવિ. ભાગ્યેજ, જવલેજ [ભૂ] ક્રોધે ભરાયેલું અઢીકે પું. [જુઓ “અઢી'+ગુ સ્વાર્થે ત. પ્ર.] અઢી આછું-ચડ(-)થે વિ. [+જુઓ “ચડ(-)વું' + બંનેને ગુ. “ચું’ પૈસાને ને સિક્કો, ઢબુ અઢક વિ. [+ જુઓ “ઢાંકવું'.] ઢાંકવા વિનાનું, ખુલ્લું. (૨) અઢી દ્વીપ પું. [+સં] જંબુદ્વીપ-ઘાતકીખંડ કીપ એ બે આખા (લા) નિંદા ભરેલું, વાંકું
[પક કું, હોશિયાર અને પુષ્કર દ્વીપને અડધો ભાગ મળી થતા વિસ્તારને અઢણ વિ બ, પુષ્કળ. (૨) સારું, સરસ. (૩) (લા) દ્વીપસમૂહ. (જૈન) અઠવણ જુઓ “અડવાણું'.
અઢી-માસી સ્ત્રી, [+ સં. માસ + ગુ. ઈ” ત...] અઢી મહિના અઢળ વિ. [+ જુઓ ઢળવું'.] ઢળે નહિ તેવું. (૨) સ્થિર, સુધી જેની સુગંધ રહેવાનું મનાય છે તેવા એક કુલ-છેડ દઢ. (૩) (લા) હંમેશનું, નિત્ય, સ્થાયી
અઢીવટો . [+ સં. ૧દૃ > પ્રા. વક્મ-] બે પાટ બાજુએ અઢળક વિ. પુષ્કળ, અપાર, બેશુમાર. [૦૮ળવું (રૂ.પ્ર.) ઘણું અને ત્રીજા અડધા પાટના ઊભા બે ચીરા કરી સાંધ્યા પછી કૃપા કરવી, ફિદા ફિદા થવું. (૨) અપાર સંપત્તિ આપવી) એ પટ્ટો બે પાટની વચ્ચે સાંધી કરવામાં આવતે ઓઢે અઢળ-પદ ન. [+સં.] મેક્ષપદ, મુક્તિ
અઢી-વં પં. [+ વાંચવું’ + ગુ. “ઉ” ક. પ્ર.](લા.) એ નામની અઢંઢ (અઢઢ) વિ. ગંદુ
એક રમત, એરંડ
[કાટલું તોલું અ૮૮–તા (-૦૮-) સ્ત્રી. [+સં, તે.પ્ર.] ગંદકી
અઢી-શેરી સ્ત્રી. [+ શેર' + ગુ. “ઈ' ત...] અઢી શેર વજનનું
ભ, કો-૩. Jain Education International 2010_04