Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 765

ગોઠરે
૭૨૦
ગોત
! મિત્ર, શe,
D જૈન દેરાસરને
'
ગેડીમેડી
,
“ગોઠ' કે
ન. (જુઓ
ગેડ
ગેકર (6) સ્ત્રી- સાડી-સાડલા વગેરેની કિનારીએ મકવામાં સેબતી આવતી કાર કે કિનાર
ગેડી મું. [સ નોr-> પ્રા. ઠિંગ-મિત્ર, ગઢિયે, શેઠ ન. સિં જોઢ>પ્રા, રો] ગોઠડું, નાનું ગામડું (.માં ભાઈબંધ. (૨) જૈન દેરાસરને પૂજારી
અત્યારે પ્રચલિત નથી. ગાયોવાળા નેસડાને વાચક જોક ગેડીમડી સ્ત્રી. નાનાં મીઠાં અને કડવાં નાનાં ફળ આપનારે શબ્દ હતા એ નેસડાઓને સમહ ગોઠ કે “ગોઠડું.') ચીભડાની જાતનો વેલે, કોઠીંબડી ગેડઈ (ગોઠ) ન. જિઓ “ગેાઠ દ્વારા.] ગામતરું ગેઠીમડું છે. ગોઠીમડીનું ફળ, ગોઠીંબડું ગેડકલી સ્ત્રી [જુઓ ‘ગોઠડી' + ગુ. ‘લ' સ્વાર્થ ત. પ્ર. શેઠી(-, -ટી)મડું-લું) . માથું નીચું રાખી પગ ઊંચા
જ “ગઠલડી.] ગોઠડી, ગોલડી, વાતચીત. (પઘમાં.) કરતે જ ઊથલો મારા એ, ગુલાંટ, ગુલાંટિયું, ગોટકડું, ગેડડી સ્ત્રી. [જ “+ ગુ. “ડી” સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ગેટીકડું, ગેટકલું, ગેટીકલું [મિત્ર, ભાઈબંધ મીડી વાતચીત, પ્રેમાલાપ
બેઠીલ છું. [જુએ “ગોઠી' + ગુ. સ્વાર્થે “લ” ત. પ્ર.] ગેઢિયે, ગેડું ન. જિએ “ગેાઠ + ગ. “હું” રવાળે ત. પ્ર.] નાનું ગોઠું ન. ઘઉંના ઢોસા કે મૂઠિયાં ખાંડી ચૂરમું ચાળી લેતાં
ગામ. (મોટે ભાગે “ગામડું' સાથે જોડિયો પ્રગ.) રહી જતી તે તે ગાંગડી ગઠણુ . ઢીંચણ, ઘૂંટણ
ગેડે ધું. (સં. ઇ->માં. ૧ઠમ-] ગાય-બળદ બાંધવાની ગેડણ (-શ્ય) સ્ત્રી, [જુઓ ગોઠી' + ગુ. ‘અણુ સ્ત્રી પ્રત્યય.] કઢ, ગમાણ, ગાયને વાડો. (૨) પક્ષીને માળા. (૩) સખી, સાહેલી, ગાઠિયણ, બહેનપણું
રૂના જથો ગેડપૂર વિ. [જ ગાઠણ + ‘પૂરવું.] ગોઠણ સુધી આવે ગેડે . ગુમડાં ચાઠાં જખમ વગેરેની રૂઝને પિપડે, રેઠો તેટલું (પાણી)
ગેડ (ડ) સ્ત્રી, જિએ બેડવું.'] (ખેતર બગીચા વગેરેમાં ગેણુ-બૂઢ વિ. જિઓ ગોઠણ’ + બૂડવું.'] ગોઠણ બૂડી કેસ દાળ ત્રીકમ વગેરેથી દવાની ક્રિયા જાય તેટલું, ગોઠણપૂર (પાણી)
ગેહ-કદર ન રચલાનું ઝાડ ઠણ-ભ(-ભે) (૨૧) ક્રિ. વિ. જિઓ “ગોઠણ" + “ભરવું.) ગેડ-બજાણિયે સિં. > પ્રા. નોટ + જુઓ બજાણિયો.] ગઠણિયા-ઘંટણિયાવાળ જમીન ઉપર ચાલવામાં આવે એમ, દોરડાં વગેરેને ખેલ કરનાર ખેલાડી ટોળકીને દરેક સભ્ય ભાંડિયા-ભેર
ગેહવવું સ. ક્રિ. દડે એમ કરવું, રેડવવું ગેડ-વા ક્રિ. વિ. જિઓ “ગેઢણ"+“વા.'], ગંઠણ-સમાણુ ગેહવું સ, ક્રિ. કોસ કોદાળી ત્રીકમ વગેરેથી ખોદવું. ગેરાવું વિ. [જ “ગેાઠણ" + “સમાણું'.], ગંઠણ-સમું વિ. [+ કર્મણિ, ક્રિ. ગેરાવવું છે, સ. કેિ.
સમ' + ગ. ઉં' ત. પ્ર.] ગોઠણ સુધી પહોંચે તેટલે ગે-ટાઉન ન. [એ. માલ ભરી રાખવાની જગ્યા, વખાર, ગોઠણિયું ન., - ૫, જિઓ “ઠણ + ગુ. ‘ઈયું” ત, ગાદામ, વિરહાઉસ પ્ર.] ઢીંચણિયે, ઘંટણિયે (જમતી વખતે ઢીંચણ નીચે ગેઢાકી સ્ત્રી, ચાલાકી, (૨) (લા.) લુચ્ચાઈ [રાખવાં એ રાખવાનું સાધન).
ગેહા ધું. ઘાધરે કે ધોતિયું પાછળ ખસી ઢીંચણ સુધી ગેકણું ઢી. (ધરમાંની) ઉતરડની બેસણી
ગોઠવવું, ગેહાવું જ “ગોડવું' માં. ગેડમડી જ ઠીમડી.
ગેડિયાં ન., બ. ૧. પિતાને ધાવી જતી ગાયને ગળે બે ગેઇમડું જુઓ ‘ગોઠીમડું.
બાજ બાંધવામાં આવતાં ખપાટિયાં (જેથી એ ધાવી ન શકે.) ગેઇલી જુએ “ગેટલી.”
ગેડિયું ન. સુતર, તાર, તાંતણે, દોરે ગેહલું જેઓ ગેટલું.”
ગઢિયે પં. [સં ઈ->પ્રા. પોાિમ-ગૌડ-બંગાળના ગેહલે જુઓ ગેટલો.”
ચૈિતન્ય સંપ્રદાયને અનુયાયી. (૨) ગડબજાણિયો ગોઠવણ (-૩), ણી સ્ત્રી, જિઓ “ગેાઠવવું' + ગુ. ‘અણ” ગેડી સ્ત્રી. [સં. નોટિઝનrdમ-1 એક રાગિણી, ગૌડી. ણું” ક. પ્ર.] ગોઠવવાની રીત, ગેઠવવાની પદ્ધતિ. (૨) (સંગીત)
[છાતી તરફના ભાગનું માંસ વ્યવસ્થા, બંદોબસ્ત. (૩) (લા.) તજવીજ, યુક્તિ ગેડી સ્ત્રી, ઘેટાં બકરાંના આગલા પગના ઘૂંટી ઉપરના ગોઠવવું સ. ક્રિ. વ્યવસ્થાપૂર્વક મૂકવું. (૨) (લા.) સંતલસ ગેડીબું ન. એક જાતનું લીંબુ
કરવી. ગેડવાવું કર્મણિ, ક્રિ. શેઠવાવવું છે.. સ. જે. ગેડીમાં ન., બ. વ. સુરત બાજુની એ નામની એક રમત . ગેડવું અ. ક્રિ ગમવું, માફક આવવું, રચવું, ફાવવું ગઢ (૮૩) સ્ત્રી. [સ, નોઇ> પ્રા. પોરઠ) ગામડાંઓને પાદર બેઠવાવવું, ગેડવાવું જુઓ ગોઠવવું'માં.
આવેલી નકામી ઉજજડ જમીન શેઠાઈ સ્ત્રી, જિઓ ગોઠી' + ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.] દસ્તી. ગેર ન. ખેડેલા ખેતરમાંથી એકઠું કરેલું નકામું ઘાસ (૨) (લા.) ઠગાઈ, લુચ્ચાઈ
ગેણિયું ન. [જઓ સં. શો + “દહાણું + ગ ઈયું’ સ્વાર્થે ગે-ઠાણ ન. સિં. મો-સ્થાન પ્રા. ૧ર-ઢાળ] ગાયને ઊભા ત. પ્ર.] ગાય દોહવાનું વાસણ રહેવાનું સ્થાન, ગુંદર
ગેણિયે પું. [જ એ “ગેાણિયું.] માટીને ઘડે ગેડિય(-) (-શ્ય) સ્ત્રી. [જઓ ઠી' + ગુ. “અ-એણ' ગણી સ્ત્રી, એ નામની એક માછલી સ્ત્રી પ્રત્યય. એ “ગેાઠણ' (સચિર).
ગેણી-લેટ ૫. કુસ્તીને એક દાવ. (વ્યાયામ) ગઠિયા . [. મોfu >પ્રા. દિયમ-] મિત્ર, સાથી, ગેત (૨) સ્ત્રી, જિઓ “ગોતવું."] શોધ, ખાજ, ખળ