Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 727

ગંઢવું
ગાંધક-તેજાબ
ગંઠવું (ગઢવું) સક્રિ. [સ. પ્રમ્ , > પ્રા. ગાંઠ, પ્રા. તત્સમ.] -શૈલ (ગડ) . [. પહાડ ઉપરથી ગબડી પડે ગૂંથવું. (૨) ગાંઠ બાંધવી. શંકાવું' (ગઠાવું) કર્મણિ, ક્રિ. મેટે પથ્થર ગંઠાવવું (ગઠ્ઠાવવું) છે., સ.દિ.
ગંડસ્થલ(ળ) (ગ૭-) ન. [સં.] હાથીનું લમણું, કુંભસ્થળ ગંઠાઈ (ગઠ્ઠાઈ) સ્ત્રી. [જએ “ગંઠવું' + ગુ. “આઈ' ગં હાસ્થિ (ગાસ્થિ) ન. સિં. aro૩ + અ0િ] લમણાનું હાડકું કુ.પ્ર.], ગંઠામણુ (ગઠામણ) ન., તી સ્ત્રી, જિએ મંદિયું ન જિઓ ‘ગંડ' + ગુ. કયું' ત.પ્ર.](લા.) માથાને
ગઢવું’ + ગુ. “આમણ-આમણી' કુપ્ર.] ગૂંથવાની રીત મંડો કે કળા. (૨) ગૂંથવાનું મહેનતાણું
ગંટિયું વિ. [ઓ ગાં' + ગુ. ઈયું ત. પ્ર.], ગંડુ ગંઠાવવું, ગંઠાવું (ગષ્ઠા-) જુએ ગંઠવું'માં.
(ગડુ) વિ. [જ ગાંડ' + ગુ. “ઉ” ત. પ્ર.], ગંદુસ ગંઠાવું? (ગઠબુ) જુએ “ગાંઠવું”માં.
(ગડુસ) વિ. [જુઓ ગાર્ડ દ્વારા.] ગાંડા સ્વભાવનું. (૨) ગંઠાળ વિ. [જ “ગાંઠ' + ગુ. “આળ’ ત...] ગાંઠવાળું. (લા.) મૂર્ખ (૨) ગાંડાગાંઠાવાળું
ગંડૂષ (ગ૬) . સિં.] ગળે, કુલે ગંડિયું (ગઠિયું ન. જિઓ ગંઠવું' + ગુ. ‘ઈર્યું” ક.ક.] ગંડેરિયું ન. એક જાતનું ભરત-ભરેલું કાપડ ગંઠવામાં ઉપગી એક ઓજાર
ગંડેરી (ગરી) સ્ત્રી. દિ.ગ્રા. નહીરી] શેરડીને છેલી ગંઠિયા (ગહિ) ૫. [જ ગયું. ગાંઠવાળે ટુકડે, તૈયાર કરેલ દરેક નાને ગોળ ટુકડે. (૨) લાકડાના થડનો (૨) એક જાતનું ઔષધ. (૩) ગીલી, મેઈ
ના નાના ટુંકે ગોળ કટકે ગઠિયા વા ગઠિયો) ૫. જિઓ ગંઠિયું'+વા.'] શરીરમાં રે (ગ ) . [હિં. ગંડા) મંતરે દોરે. [૦ બાંધ ગાંઠા ગાંઠો થઈ જાય એવી જાતનો વાતરોગ
(૨.પ્ર.) સામાને પોતાના મતનું બનાવી લેવું] [જંતુ ગંઠી (ગડી) સ્ત્રી. [સં ઘચિET)પ્રા. ઠિંબા નાની ગાંઠ. કેળા (ગોળા) ૫., બ. વ. બે ઇદ્રિવાળાં એ નામના (૨) આંટી, દરાની કેકડી. (૩) ડુંગરી, ટેકરી
ગંતવ્ય (ગન્તવ્ય) વિ. [સં.] જવા જેવું (સ્થાન.) (૨) ગડી-ચેર (ગઠી) પું. [+ સં.] (લા.) લેલી, મંજસ પામવા જેવું, જાણવા જેવું ગઠી-છો, હું (ગઠીવિ. [+ જુએ “ડવું, +]. ગંદકી સ્ત્રી. શિ. ગંદગી], ગંદવાડ (ગન્દવાડ) પૃ., (-ડ્ય) “ઉ” ક...] ગાંઠ છોડી નાખનારું. (૨) (લા.) ખીસાકાતરુ. સી., - કું, જિએ ગંદુ + “વાહ....વાડો.'] ગંધ મારતો (૩) પાકેલ, અનુભવી. () લોભી, કંજૂસ
કચરો-પંજો-વિઝા વગેરે ગઠી-વા (ગઠી. જિઓ “વા.૨] જુઓ ગતિ વા.” ગંદાઈ (ગ-દાઈ) સ્ત્રી. એિ “ગંદુ + ગુ. “આઈ' ત.પ્ર.] ગંડેર (ગઠેર) પું. એ નામનો એક જાતને છોડ
ગંદાપણું, અસ્વચ્છતા ગંક (ગણકે) પું. [સં. પ્રશ- )પ્રા. ઠગ-] દાબીને ગંદી-ગલીચી (ગદી-) સ્ત્રી. જિઓ ‘ગંદ' + “ગલીચ'બેઉ
બાંધેલી ગાંસડી. (૨) (લા) કેટે પહેરવાનું એક ઘરેણું ને + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] ગંદકી, ગંદવાડ ગાડું ન. સિ. પ્રત્ય-- પ્રા. ઠ-૩મ-, afોકસ-] ગંદીલું (ગબ્દીલું) વિ. [ એ “ગંદુ' + ગુ. ‘ઈશું' તે. પ્ર.]
સેનાના મોટા મણકાવાળું પુરુષોને કાને પહેરવાનું એક ઘરેણું ગંદું કરવાના સ્વભાવવાળું ગંડે (ગઠેડ) ! [જુએ “ગઠંડું.અંકેડે, આંકડે. ગંદુક (ગન્દુ) . સિ.] દડો, કંદુક (૨) હાથે પહેરવાનું સેનાનું ગુંથણીવાળું ઘરેણું. (૩) પગે ગંદું વિ. [ફા. ગc] ગંદકી કરવાના સ્વભાવવાળું, અપહેરવાનું ગુંથણીવાળું ઘરેણું, તેડે. (૪) પીપર નામની સ્વચ્છ, મેલું. (૨) (લા.) અસભ્ય, ભુંડું. [દી વાત (ર.અ.) એષધિને ગાંઠવાળે તે તે નાને ટુકડે, પીપરીમૂળ અશ્લીલ વાત. ૦ કરવું (ઉ.પ્ર.) કલંકિત કરવું શ (ગ૭) ૫. સિં.1 લમણું. (૨) ગાલ સહિત લમણાનો ગં ગેજ, ગ
, ગોબરું વિ. [+જ ગેબર વિ. [+જ એ “ગો
“ગોરું'-ગોબરું.) ભાગ. (૩) પાશુપત સંપ્રદાયને આચાર્યોને એક ઇલકાબ. ગંદુ રહેવાના સ્વભાવવાળું, અસ્વચ્છ (સંજ્ઞા) (૪) ગડ, કાચું ગમડું, ગોડ, (૫) ગેડે (પશુ) ગંદર (ગીર) સ્ત્રી. એ નામની એક ભાજી ગડક' (ગણ્ડક) [સ.] ગેડે. (૫)
ગંદ-બેરજે (ગ) મું. એ નામનું એક કરિયાણું ગહક (ગડક) વિ. [જુઓ “ગાંડું.” સંસ્કૃતાભાસી રૂપ.] ગાંડું ગંધ (ગબ્ધ) મું. [૪] સોડમ, વાસ. (૨) કેસર કંકુ ગંડકી (ગણ્ડકી) સ્ત્રી. [સ.બિહારમાં પટણા નજીકની ચંદન હળદર અબિલ ગુલાલ વગેરે સુગંધિત પદાર્થ (જનમાં એક પવિત્ર ગણાતી નદી. (સંજ્ઞા.)
[ઉપસાણ વપરાતા). ગંજૂટ (ગડ) ! [8] ગંડાસ્થિની બહારનું બહિર્ગોળ ગધ (ગષ્ય) સ્ત્રી. [સ, વન્ય પું.] ખરાબ સેડમ, ખરાબ ગંહ-માલ(-ળા) (ગરૂડ-) શ્રી. [સં.], ગંઠ-માળ (ગણ્ડ-) વાસ, બદબો. (૨) (લા.) સ્પર્શ, અસર, સહવાસ. (૩) સ્ત્રી. [સ. Tઘરે-મા કંઠમાળ નામને રેગ
લવલેશ. [૦ આવવી (રૂ.પ્ર.) શંકા પડવી. (૨) અનુમાન ગં છું (ગણ્ડવું) ન. [જએ “ગાંડું” દ્વારા.] અક્કલ વિનાનું, બાંધવું. ૦ મારવી (રૂ.પ્ર.) બદબૂ આવવી. લેવી (ઉ.પ્ર.) ગાંડું-ઘેલું
[કર્મ કરાવનાર, લડે. (૨) ભડ વાત જાણવી. (૨) છેવટ સુધી વાંસે પડવું]. ગક (ગણ્ડવે) મું. [જુએ “ગાંડ' દ્વારા.) રાષ્ટિક્રમ-વિરુદ્ધ ગંધક (ગંધક) ૫. સિં.] પીળા રંગને તરત સળગી ઉઠે ગશિલા (ગણ૩- સ્ત્રી. [૪] મેટે પથ્થર, પથ્થરની મેડી તે એક ખનિજ, “સફર' પાટ
ગંધક તેજાબ (ગન્ધક) પું. [+જ “તેજાબ.”] ગંધકમાંથી