Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 725

ગળ્યું
૬૮૦
ગંગા-સપ્તમી
કરી એને બાળી નાખી એની રાખમાંથી તારવવામાં આવતું પ્ર.] (લા.) ગંગાના પાણીના રંગનું ઔષધોપગી તત્વ
ગંગાજી (
ગ જી ) સ્ત્રી, બ. વ. [સં. + ગુ. માનવાચક “જી”] ગળ્યું વિ. [સં. હિતકાર પ્રા. ઝિમ્રમ-] (લા.) સાકર ગોળ ગંગા નદી (માનાર્થે). (સંજ્ઞા.) વગેરેની મીઠાશ જેવું મીઠા સ્વાદનું. [ મોટું કરવું, ૦ માં ગંગા-દીકરી (ગ ) સ્ત્રી. [સ.+જ “ઠીકરી.'](લા.) પથ્થરકરવું (કે કરાવવું) (-મે-) (રૂ. પ્ર.) સગાઈ કે એવું પાટી ઉપર લખવાને પગે લાલ પથ્થર માંગલિક કાર્ય કરવું.]
ગંગાતટ (ગ-) પું, ગંગા-તીર (ગા) ન. [] જુએ ગંગ (ગ3) ૪. [સં. 1] ગંગા નદી. [૦નાહવું (-નાનું) “ગંગા-કાંઠે.” (રૂ. પ્ર.)હેમખેમ સફળતાપૂર્વક કાર્ય પૂરું કરવું.(૨) ન્યાલ થવું] ગંગા-દશહરા (ગs - પું, બ. વ. [સ. + જુઓ “દશહરા.'] ગંગ-ચીલ (ગ-ચીલી સ્ત્રી. [જુઓ “ચીલ.'] એ નામનું એક જેઠ માસની અજવાળી દશમ (ગંગાજીની ઉત્પત્તિને ગણાતા પક્ષી
દિવસ). (સંજ્ઞા) ગંગ-મેના (ગ) સ્ત્રી. [+જુઓ એન.]એ નામનું એક પક્ષી ગંગા-કાર (ગા) ન. [સં] ગંગાના કિનારા ઉપર આવેલું ગંગરી સ્ત્રી. એ નામની કપાસની એક જાત [સગડી હરદ્વાર તીર્થ, માયાપુરી. (સંજ્ઞા.) ગંગરી* સ્ત્રી. [કારમીરી] કાશમીરમાં ઠંડીમાં ગળામાં રાખવાની ગંગા-ધર(ગ ) j[.](માથે ગંગાને ધારણ કરનાર) મહાદેવ બંગલ (ગલ) ન. એ નામનું એક વૃક્ષ, ગબડી, ગલગોલ ગંગાપત્રી (ગ) સ્ત્રી. [સં. એ નામને એક સુગંધી લો ગંગા (ગ) શ્રી. [સ.) એ નામની હિમાલયના ગંગોતરી ગંગા-પથ (ગ) મું. [સં.] આકાશમાં આકાશગંગાનો શિખરમાંથી નીકળી ઉત્તર પ્રદેશમાં થઈ બંગાળમાં બ્રહ્મપુત્રાને દેખાતે માગે જઈ મળતી પવિત્ર મનાયેલી નદી, જાહનવી, ભાગીરથી. ગંગા-પટી (ગ-) શ્રી. [સં.] ઘોડાના પેટ ઉપર તંગ (સંજ્ઞા.) [ ગેળ (ગોળી) (રૂ. પ્ર.) (મહેકરીમાં) સૌ બોળે આસપાસની વાળની અપશુકનિયાળ ગણાતી ભમરી તેવું પાણીનું સાધન. ૦જમના ઊભરાવાં (રૂ. પ્ર.) આંખમાં ગંગા-પુત્ર (ગs - S. (સં.) (લા.) ગંગાના કાંઠે વૃત્તિ કરતો ખૂબ અસુ આવવાં. ૦રૂ૫ (ગં. સ્વ.) (રૂ. પ્ર.) સ્ત્રીના બ્રાહ્મણ ગોર, (૨) મડદાં ઉપાડવાનું કામ કરનાર માણસ. નામની પર્વે “વિધવા' હોવાનું બતાવે છે. ને પ્રવાહ (૩) ગંગાને પુત્ર– ભીષ્મ પિતામહ (ઉ.પ્ર.) ગંગા જેવું પવિત્ર, ઘેર બેઠાં ગંગાજી (ઘેર બેઠાં ગંગા-પૂજન (ગા) ન. [સં.] ગંગાની યાત્રા કરી આવ્યા ગર્ગાજી) (૨. પ્ર.) પિતાની મેળે. આવી પડતો લાભ] પછી ગંગાજળની લોટીની પૂજા-અર્ચા ગંગાઈ (ગર્ગાઈ) ન. એક જાતનું એ નામનું કાબરચીતરું ગંગા-પૂજા (ગ-) શ્રી. [સં.) હિદુઓમાં વિવાહ પછી બેલકણું પક્ષી
કરવામાં આવતો એક વિધિ ગંગા-કાંઠે (ગા) ૫. સિ. + જ કાંઠે.”],ગંગા-કિનારે ગંગામાતા (ગ-) સ્ત્રી, બ. વ. [સં.] ગંગાજી (માનાર્થે)
(ગ-) ૫. [. જુઓ કિનારે.'] ગંગા નદીને કિનારે ગંગા-મુખ (ગા) ન. [સં.] ગંગા નદી જ્યાં બ્રહ્મપુત્રાને ગંગા-ક્ષેત્ર (ગ) ન. [સ.] ગંગા નદીના બેઉ કાંઠાને મળે છે તે સ્થાન વિસ્તૃત પ્રદેશ
ગંગામૈયા (ગ) સ્ત્રી. [સં. + હિં] જુઓ “ગંગા-માતા.” ગંગ-ગેળી (ગા) [ઓ “ગંગામાં રૂ.પ્ર.] (લા.) જેમાંથી ગંગાવાત્રા (ગ) સ્ત્રી. [સં.] ગંગા નદીની ધાર્મિક યાત્રા.
હરકોઈ બાળી પાણી પી શકે તેવું પાણીનું વાસણ (૨) (લા) મૃત્યુ, અવસાન ગંગા-ચાંદરડું, નેણું (ગ -) ન. [સં. + એ “ચાંદરડું] ગંગા-જ (ગ ) સ્ત્રી. [સ. + સં. નસ્ ન.] ગંગા નદીની (લા.) આકાશ-ગંગા
(પવિત્ર ગણાતી) ધૂળ ગંગા-જમની (ગા) વિ. સં. + જ જમના' + ગુ. ઈ' ગંગા-રામ (ગ) . સિં] (લા) પોપટ ત. પ્ર.] પ્રવાહનો આકાર છા હોય તેવું બે રંગનું કે ગંગાલ (ગઝલ) ન. પાણી ૨ાખવાનું ધાતુનું વાસણ બે ભાતનું. (૨) (લા.) સેળભેળ કરેલું. (૩) સ્ત્રી. એક ગંગા-લોભ (ગ. [સં.] (લા) મૃત્યુ, અવસાન જાતની તલવાર
ગંગા-લેટી (ગ) સ્ત્રી. સિ + જુઓ “લેટી.] ગંગાજીના ગંગા-જલ(ળ) (ગા) ન. [૪] ગંગા નદીનું પવિત્ર પાણી. પવિત્ર જળની યાત્રામાંથી લાવવામાં આવતી લોટી (૨) (લા.) સૌનું એટલું સેળભેળ પાણી
ગંગાવતરણ (ગ ) ન. સિં. 1 + અવ-શરણ ગંગા ગંગાજળિયું વિ., ન. [ + ગુ. જીયું” ત. પ્ર.] પાણી ભરવાનું નદીનું હિમાલયમાંથી ઉતરી આવવું એ (પૌરાણિક માન્યતા ઉપરથી સાંકડું મોટા પેટવાળું વાસણ
પ્રમાણે રાજા ભગીરથ દ્વારા) ગંગાજળિયે (ગ) વિ, પૃ. [જ ગંગાજળિયું.] ગંગાવતાર (ગ-) . સિ. + સવ-] જુઓ (લા) કાવડમાં ગંગાજળ લઈ જનારો માણસ. (૨) મંદિરમાં “ગંગાવતરણ.” (૨) (લા) હરદ્વાર તીર્થે, માયાપુરી પાણી ભરનાર. (૩) એક જાતને બે રંગને ઘોડો ગંગા-વાસ (ગા) ૫. [સ.] ગંગાજીને કાંઠે જઈને રહેવું ગંગાજળી સ્ત્રી. [ જુઓ “ગંગા-જળ” + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.) એ. (૨) (લા.) મૃત્યુ, અવસાન ગંગાજળવાળું પાત્ર. (૨) (લા.) તાંબાકંડી. (૩) ઘેડાની ગંગાવાસી વિ. [સ., .] ગંગાવાસ કરનારું. (૨) (લા) એક જાત, ગંગાજળિયે. (૪) ઘઉંની એક જાત
અવસાન પામેલું ગંગાજળું (ગ) વિ. જિઓ ગંગા-જળ' +]. ઉ” ત, ગંગા-સપ્તમી (ગ) સી. [૪] વૈશાખ સુદ સાતમ