Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 724

ગળિયારી
ગળ-સર્વ
ગળિયારા લોકોને રહેઠાણને પડે [વારા જ્ઞાતિની સ્ત્રી (-નાંખવું (રૂ. પ્ર.) જવાબદારી સાંપવી. -ળે છરી મૂકવી ગળિયારી સ્ત્રી. [જઓ “ગળિયારે'શુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] ગળિ- (રૂ. પ્ર.) સામે ન જાણે એમ દગા દેવા. તરું ગળિયાન. જિઓ “ગળી' દ્વારા.] ગળિવાળું લગ. ( ઘાલવું (રૂ. પ્ર.) નવી જોખમદારી પવી. ળે ઝલાવું ગળીથી કપડાં રંગવાની જગ્યા
(રૂ. પ્ર.) મુશ્કેલીમાં આવી પડવું. -ને ટાંટિયા ભરાવા (રૂ.પ્ર.) ગળિયાર છું. જિઓ “ગળી' દ્વારા.] રંગનારો કારીગર. મુશ્કેલીમાં મુકાયું. -ળે ટાંટિયા ભરાવવા (કે ભેરવવા) (૨) ગળીને ઉદ્યોગ કરનારો (ભાવસાર જ્ઞાતિને પુરુષ). (રૂ. પ્ર.) મુકેલીમાં મૂકવું. કળથી છૂટવું (રૂ. પ્ર.) આપી (સંજ્ઞા)
દેવાની ઇચ્છા થવી. -ળેથી દોરી કાઢી નાંખવી (રૂ.પ્ર.) ગળિયું વિ. [સં. ગત્તિ->પ્રા. મિ -1 બેઠું ઊઠે જોખમ ઉતારી નાખવું, જવાબદારી છેડી દેવી. અને દોરી નહિ તેવું (૨). (૨) (લા.) હઠીલું, જિદી
આવવી (રૂ. પ્ર.) અકળામણ થવી. - નખ આવવા (રૂ. પ્ર.) ગળિયેલ વિ. [ એ “ગળિયું' + 5. “એલ તે. પ્ર.] મુશ્કેલીમાં મુકાયું ળે નખ દે (કે માર) (રૂ. પ્ર.) જુએ “ગળિયું (૧).
મુશ્કેલીમાં મૂકવું. ના(-નાંખવું (રૂ. પ્ર.) જવાબદારી ગળિયલ વિ. જિઓ ગળી' + ગુ. “છયુંત. પ્ર. + “એલ” સેપવી. -ળે પહવું (રૂ. પ્ર.) વળગવું. (૨) સામાન ઉપર ત...] ગળથી રંગેલું
આળ ચડાવતા જવું. -ળે પવિતરાં આવવાં (રૂ.પ્ર.) ઉપાધિગળિયે મું. [ ઓ “ગળવું' + ગુ. “ઇયું” ક. પ્ર.] અફીણની માં મુકાવું. પાણી આવવું (રૂ.પ્ર.) બહુ દુખી થવું. - ગળવા માટેની ગોળી
[ગાર પડે ફાંસે (રૂ. પ્ર.) સપડામણી. -ળે બંધાવું (બધાનું) ગળિયો* પું, કાંટાને ભારે. (૨) માટીને પડે. (૩) જોખમદારી વહેરવી. -ળે બાઝવું, -ને વળગવું (રૂ. પ્ર.) ગળી સ્ત્રી. એ નામની એક વનસ્પતિ, (૨) એ વનસ્પતિનાં ઉપાધિરૂપ થવું. -ળે બાંધવું (રૂ. પ્ર.) જોખમદારી લેવી. પાંદડાંઓમાંથી કાઢવામાં આવતું સત્વ, એને વાદળી રંગને (૨) આરોપ મૂકવા. -ળે બેસવું (બેસવું) (રૂ.પ્ર.) સમઝાવું. ભૂકો. [૦ કરવી, ૦ ના(-નાંખવી (રૂ. પ્ર.) કપડાંને ગળીના -ળે લાગવું (રૂ. પ્ર.) સ્વાદ યાદ રહે. નળે વળગાડવું પાણીમાં બળવાં. ૦ ખાવી, ના(-નાંખવી (ઉ. પ્ર.) અફીણ (રૂ. પ્ર.) જવાબદારી નાખવી. -શે વાત (રૂ. પ્ર.) અત્યંત વગેરેનાસકામાં તેજીમંદી ઉપર રકમ લેવાની એક પ્રકારની ગમતું. અને હાથ (રૂ.પ્ર) સેગંદ. -ળે હાથ ના-નાંખવે શરત કરવી
(રૂ. પ્ર.) પ્રેમથી આલિંગન આપવું. -ળે હાથ ફેરવ ગળી-વળી સ્ત્રી. [રવા.] જુઓ “ગલગલિયું.”
(કેમક) (રૂ. પ્ર.) સેગંદ ખાવા. -ળે તેવું (રૂ.પ્ર.) ચીવટ ગળ ન. [સં. છળ-> પ્રા. ગગ-1 કંઠને અંદર અને હેવી, લાગણી હેવો]
બહારનો ભાગ, કંઠ. (૨) ગરદન. (૩) (લા.) સાદ, અવાજ. ગળ-બંદ,બ્ધ (બન્દ,બ્ધ) જ “ગ-બંદ-ધ.” [ળા ઉપર છરી ફેરવવી (૨. પ્ર.) વિશ્વાસઘાત કરવો, ગળચી અપી. જિઓ “ગળું' દ્વારા) ઢોરને ગળાના એક રોગ છેતરવું. -ળાના સમ (ઉ. પ્ર.) સોગંદપૂર્વક. -ળાને હાર ગળે.ચીપ જુએ “ગળા-ચીપ.” (૨. પ્ર.) પ્રાણપ્રિય. -ળામાં ગળું ઘાલવું (રૂ. પ્ર.) એકબીજા ગળે- જુઓ “ગળા-પિ.” ઉપર મરી પડવું. -ળામાં જીભ ઘાલવી (૨. પ્ર.) મંગા ગળ-પડુ વિ. [જુએ “ગળું' + ગુ. “એ” સા. વિ., પ્ર. + રહેવું. -ળામાં જોતરું (રૂ. પ્ર.) જવાબદારી. -ળામાં (કે “પડવું' + ગુ. “ઉ” કુ.પ્ર.] (લા.) પૂછવા જતાં પૂછનારને -ળે) ટાંટિયા (રૂ. પ્ર.) ભારે સંકડામણ, આફત. -ળામાં જ વાંક કાઢનારે. (૨) અળ ચડાવના લેવું (રૂ. પ્ર.) જવાબદારી ઉઠાવવી. -ળા સુધી (ઉ. પ્ર.) ગળેફાંસ, સે જ “ગળાફાંસ,-સો.” પુષ્કળ. -ળા સુધી આવવું, (૨. પ્ર.) તદ્દન કંટાળી જવું. ગળવાન છું. [જ “ગળું' દ્વાર.] અંગરખા વગેરે વસ્ત્રોમાં ૦ આવવું, ૨ ઝલાવું (રૂ. પ્ર.) ગળામાં સેજે થવા.૦ કરવું ગળા આગળને ભાગ (રૂ. પ્ર.) દગો દે, છેતરવું. ૦ કાપવું (રૂ. પ્ર.) હાનિ ગળેળી એ “ગળળો.” કરવી. (૨) વિશ્વાસઘાત કર, છેતરવું. ૦ઝાલવું (રૂ. પ્ર.) ગળો સ્ત્રી. [સ. ગુરુવી > પ્રા. રો] લીંબડા વગેરે ઉપર (રૂ. 4) સપડાવવું. ૦ દબાવવું (રૂ. પ્ર.) સાણસામાં લઈ થતી એક ઔષધીય વેલ મજબૂર કરવું, બળજબરી કરવી. ૦પકહવું (રૂ. પ્ર.) ગળોગળ જુઓ “ગળાગળ.” અચાનક સકંજામાં લેવું. ૦ ૫૬ (રૂ. પ્ર) બાળકને ઘાંટી ગળોકિયું જ ગલોટિયું.' પડવી. બંધાવું (-બન્ધાવું) (રૂ. પ્ર) મુસીબતમાં આવવું. ગળોટી સ્ત્રી. સિ. વાઢ-ટ્ટિT)પ્રા. શાસ્ત્ર-ટ્ટ | ગળે ૦ બેસી જવું (-બેસી-) (રૂ. પ્ર.) સાદ ઓછો નીકળો બાંધવાની લુગડાની પટ્ટી, નેફરાઈ' કે બેઠો ઘરે નીકળવો. ૦ ભરાઈ આવવું, ભરાવું ગળોઢ (૪૧) સ્ત્રી. ગાયને પગે દેરડું બાંધવાની ધાવણ (૨. પ્ર.) દુઃખને લીધે રેવા જેવું થઈ પડવું, રેવું. ૦ રહેવું જેવી નાની લાકડાની ખીલી, ગરખેડ. (૨) છાસ કરવાના (- ૨સવું) (રૂ.પ્ર) જુએ “ગળું કાપવું. -ળે આણવું (રૂ. પ્ર.) તરાની એવી ખીલી. (૩) સીંચણિયા જેવામાં રહેતી એવી કંટાળો ઉપજાવ. -ળે આવવું (રૂ. પ્ર.) કંટાળી જવું. -ળે ખાલી ઉતારવું (રૂ. પ્ર.) સમઝણ આપવી. -ળે ઊતરવું (રૂ. પ્ર.) ગળોતાં ન, બ. વ. ગેરુનું પાણી બનાવી માટીનાં કાચાં સમઝાવું. -ળે કાઢવું (રૂ. પ્ર.) સતાવવું. -ળે ગળું મળી જવું વાસણ ઉપર કરાતી ગોળાકાર લીટીઓ વગેરે ભાત (રૂ. 4) ગળું તરસથી સુકાઈ જવું, છે ઘાલવું, -ને ના- ગળોસત્વ ન. જિઓ “ગળો' + ૪.] ગળાની વિલના ટુકડા