Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 71

અટાપટા-દાર]
[અઠયાસી અટાપટા-દાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] આડાઅવળા પટા પાડવા અટેરવું સ.ફ્રિ. સૂતરને ફાળકા ઉપર ઉતારવું. (૨) હાથથી હોય તેવું
[આટાપાટાની રમત (હથેળીનાં આંગળાં ફરતે વીંટી દોરાનું) ગંચળું બનાવવું. (૩) અટાપટી સ્ત્રી. જિઓ “આટાપાટા' + ગુ. “ઈ' ત...] (૩) આંગળીના ટેરવાથી હલાવવું. (૪) (લા) આંગળીથી અટાપટી વિ. [જુઓ “અટાપટા + ગુ. ઈ' ત..] ચીંધવું. (૫) લા.) હદથી વધારે દારૂ પીવો. અટેરવું કર્મણિ, અટાપટાવાળું
ક્રિ. અટેરાવવું છે., સક્રિ. અટામણ ન. જિઓ ‘આટે.”] રોટલી વણતી વેળા લેવામાં અટેરાવવું, અટેરાવું જઓ ઉપર ‘અટેરવુંમાં. [કાવ્યા વિનાનું આવતો કોરો લોટ, (૨) લા.) નકામી જતી વસ્તુ. [માં અનેક વિ. [+કવું] ટકયા વિનાનું. (૨) કથા-અટજવું (રૂ.પ્ર.) ખાલી વપરાઈ જવું].
અટેપ જુઓ “આપ.”
પ્રિ., સક્રિ. અટામણું ન. [સ. હૃદૃાન] હટાણું, બજારે ખરીદી કરવા અટપવું જુઓ આટોપવું. અપાવું કર્મણિ, ક્રિ. અટપાવવું જવું એ
અટપાવવું, અટપાવું જઓ “અપવું –આપવુંમાં. અટાર (રય) સ્ત્રી. [સી.] ધૂળ, ૨૪. (૨) રેતી
અદલ વિ. [અસ્ટળવું] ટળે નહિ તેવું. અચળ સ્વભાવનું, અટારિયું ન. [સ, હBR> પ્રા. હટ્ટાર + ગુ, “ ઈયું.” ત...] અટળ. (૨) (લા.) અઠંગ, પાકું. (૩) લીધી વાત ન મૂકે ભીંતમાં રાખેલે તાકે, હાટિયું
તેવું. (૪) વાજબી, અદલ અટારી(–ળી) સ્ત્રી. [સં. સટ્ટાસ્ટિ> પ્રા. ભટ્ટારિયા, ગુ. અદ-હાસ પું, ન., -મ્ય ન. [સં.) ખડખડાટ હસવું એ. (૨) અટાળી' ને વ્રજ, ઉચ્ચાર] અગાશી. (૨) બહાર નીકળતો (લા.) મજાક, મશ્કરી, ઠેકડી
[ધાવ્યું રેશ, ઝરૂખે.
અદાલક ને, અદાલિકા ચી. [સં.] અટાળી, અગાશી, ખુલ્લું અટાણે વિ. [સૌ.] અટાળું, અટકચાળું, મસ્તીખેર, (૨) અદી સ્ત્રી. [સં. ગ>પ્રા. ભટ્ટ ફરવું] અરણ-ફાળકા ઉપર દુઃખદાયક, આકરું. (૩) (લા.) મેઢે ચડાવેલું, લાડકું. લપેટેલું સૂતર–શન વગેરે દોરાની આટલી, આંટી (૪) ટીખળી
અ૭-)કથા સ્ત્રી. [સ. અર્થાય >પાલિ. અદૃશયા, પાલિ. અટારે મું. જિઓ અટારિયું.] ઘરને ઉચાળે, રાચરચીલું, તત્સમ] અર્થ સહિતની–ટીકાટિપ્પણ સહિતની બૌદ્ધ ધર્મની સરસામાન (ખાસ કરીને જને ભાંગ્યો-તૂટયો)
જુદા જુદા ગ્રંથાની કથા આપતી વિતિ [અઠમ.” અટકાવવું, અટવું જુઓ આટવું'માં.
અડ(-) [સં. અષ્ટમ >પ્રા. અટ્ટમ પ્રા. તત્સમ જુઓ અટાળી જુઓ “અટારી.”
અડા(78) સ્ત્રી. [સ. મા-સ્થા-] (લા.) માથાના વાળ પિતાને અટાળું જુઓ “અટારું.'
હાથે રંપી કાઢવાની ક્રિયા, લાચ, કેશકુંચન, (જેન.) અટિંબર (અટિમ્બર) પું. ઢગલો, ગંજ સિાધુ બાવા) અડ6)ઈ જુએ “અઠાઈ.' અટી વિ. [સ, .] જેને ભ્રમણ કરવાનું છે તેવું (સંન્યાસી- અડ(-)ઈ-ધર ન. [જુએ “અઠાઈ 'સં.] અઢાઈ કરવાના અટલ સ્ત્રી. હાથીની આસપાસ વીંટવામાં આવતી રંગીન આઠ દિવસમાં પહેલે દિવસ. (જૈન) (૨) સંવત્સરી દેરી. (૨) મેહરમમાં હાથને વીંટવામાં આવતી રંગીન દોરી. પહેલાંને આઠ દિવસ, શ્રાવણ વદિ તેરસ, જેન). [૦ ને કરાર (રૂ.પ્ર.) પાકા બંધનવાળો કરાર]
અઠા-હા-ડા)ણુ-ર્ણ વિ. [સં. અષ્ટ-નયતં>પ્રા. શ્રદૃાવ, અટી-કટી સ્ત્રી. [‘કટ્ટા”, કટીને દ્વિભં] દોસ્તીને અંત, અz૩૨] સેમાં બે એ, ૯૮ [સંખ્યાએ પહોંચેલું ઈટ્ટા, અબોલા
અડM-8ઠા)(–ણું)-મું વિ. [+]. “મું’ . પ્ર.) ૯૮ ની અટી-૫ટી સ્ત્રી. સં. ઘટ્ટ-પટને દ્વિર્ભાવ] છોકરાઓની એ અડા(-9)–બંધ (-બધ) મું. [જુઓ ‘અા+રૂં.] સાગટાંની અટીમટી શ્રી. એક વનસ્પતિ, કચરો [અટકીમટકી.” રમતમાં અઠ્ઠા ઉપરની સેગટી ન મરાય એવી શરત અરીસે-મટીસે ૫. છોકરાઓની એક રમત, સંતાકુકડી, જઓ અઠ-8--ડા)વન વિ. [સ, ન્યારાવ>પ્રા. અઠ્ઠાવન] તુ) વિ. [+જુએ “ત)ટવું.] આખું, અકબંધ. સાઠમાં બે આછા, ૫૮
[સંખ્યાએ પહોંચેલું (૨) (લા.) સંતત, ચાલુ.
અકા–ાડા )વન-મું વિ. [ષ્ણુ. મું” ત. પ્ર.] ૫૮ ની અટલું વિ. સાથમાંથી છુટું પડી ગયેલું, એકલવાયું અ સ્થા -હા-કથા-કથા)વીસ–શ) વિ. [સં. માઅહંક વિ. કઢાથી કે ઠપકાથી પણ કાંઈ અસર ન થાય તેવું. વિરાતિપ્રા. બટ્ટાવીસ તત્સમ] ત્રીસમાં બે ઓછા, ૨૮ (૨) (લા.) માંદું, નીભર
અડા(–ડ્યા,--૬થાકથા)-વીસ(-શ-મું વિ. [ષ્ણુ. અટેક વિ. [જુઓ “અટકવું] ટેકીલું, અડગ
મું” ત.ક.] ૨૮ ની સંખ્યાએ પહોંચેલું, અઠા(ન્યા)વીસમું અટેકણ જુઓ ‘અટકણ..”
અઠ- , -, - ,-કથા)સિ(-શિ)માં ન., બ, વ. અટેડી સ્ત્રી. મરડાસીંગને છોડ
જુઓ “અઠાસી.'] ૮૮ને પાડે કે ઘડિ અટેરણ ન. [જ “અરવું'”. ‘અણ” ક.ક.] સૂતર વગેરે અઠ-કથા,-હી,-થા)સિ(–શ) . [સં મારા તિવા ઉતારવાનું સાધન, ફાળકે. (૨) વેડાને ચક્કર ચક્કર ફેરવ. >પ્રા. ભટ્ટાણો] વિ. સં. ૧૮૮૮ને પડેલે ભયાનક દુકાળ વાની એક રીત. (૩) કુસ્તીને એક દાવ. [૦કરી દેવું (રૂ. અઠકથા,-,-,-કથા)સી –ી) વિ. [સ. મઝારાત પ્ર.) દાવમાં લઈ ને ચકરી ખવડાવવી. (૨) દમ લેવા ન દે. પ્રા. મારી] નેવુંમાં બે એાછા, ૮૮ [ફેરવવું (રૂ.પ્ર.) ઘોડાને ચક્કર ફેરવો. કહેવું (રૂ.પ્ર.) અઠા-કથા,-8-થા, કથા)સી(ત્નશી)-મું વિ. [+]. મું” શરીરનાં હાડકાં દેખાય એવું નબળું હોવું
4.પ્ર.] ૮૮ની સંખ્યાએ પહોંચેલું
અ