Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 683

ખેડીક
ખેદ મુક્ત
ખેડા શ્રી. એક જાતનું દેશી પિલાદ એડીવર ન. જિઓ “ખેડી દ્વારા એક જાતનું હલકું પિોલાદ ખેડુ વિ., પૃ. જિઓ “ખેડવું' + ગુ. “ઉ” ત. પ્ર.] ખેતી | કરનાર, ખેડત (સમાસના ઉત્તર પદમાં ખેડનાર] ખેડુ-ભાગ કું. જિઓ ખેડુ' + સં.] ખેતીની ઉપજમાંને
ખેડૂત માટે બાકી રહેતો હિસ્સે ખેડુવાસ છું. [જુએ ખેડુ + સં.) ખેડતોને લત્તો ખેડ-વે . જિઓ “ખેડુ' + વેરે.”] ખેડતો પાસેથી લેવામાં
આવતો કરી ખેડું ન. સિ, વેટ->પ્રા. નવેમ-].નાનું ગામડું. (૨) ગેંડાની ઢાલ. (૩) સુકું માછલું. (૪) ભાલું ખેડૂત ૬. જિઓ ખેડ + ગુ. “ઊત” ક. પ્ર.] આ “ખેડુ.' ખેડૂતણ (શ્ય સ્ત્રી. [જ ખેડત' + ગુ. “અણુ” પ્રત્યય]
ખેડતની સ્ત્રી ખેડૂત-વાદ ૫. જિઓ “ખેડત’ + સં.1 ખેડૂતનું વર્ચસ હેવું
જોઈયે એવો મતસિદ્ધાંત, ફિઝિયોક્રસી’ (ના. દ.) ખેડૂતવાદી વિ. [+ સં. વાઢી .) ખેતવાદમાં માનનારું,
ફિઝિક્રેટ’ (ના. દ.) ખે છું. હાથી પકડવાનો ખાડો ખેડો છું. વાછરડે [સ્ત્રીને વાપરવા માટેની રકમ એણ- ખેરા-૭) સી. ભોગવવું એ, ભગવટે. (૨) ખેણી સ્ત્રી. એ નામની એક વનસ્પતિ ખેત- જિઓ ખેતી;' સમાસમાં પૂર્વપદમાં.] ખેતી ખેત-
ઉગ કું. [ + સં] ખેતીનો ઉદ્યોગ, ‘એ-ઈન્ડસ્ટ્રી' ખેત-પેદાશ સ્ત્રી [ + જ “પેદાશ.’] ખેતીમાંથી થતું ઉત્પન્ન, કષિ-ઉત્પાદન, “ફાર્મ-આઉટપુટ,’ ‘એગ્રિકલચરલ પ્રોડક્ટ’ ખેત-મજુર ન. [ + જુઓ “મજૂર.] ખેતી કામ કરનારે મજ૨, ખેતીની મજરી પર જીવનારો માણસ ખેતર ન. [રસ. ક્ષેત્ર, અર્વા. તદભવ] ખેડીને જેમાં અનાજ વાવવામાં આવે છે તેવા જમીનને ટુકડો. [ ૦ ભેળવવું (-ભેળવવું) (રૂ. પ્ર.) ખેતરમાં ઊભેલ પાક પશુઓને ખવડાવી
ખેતલા.” (નવરાત્રિમાં દીવાલમાં ખેતલિયા'(સ. ક્ષેત્રપા)ની આકૃતિ કરી પૂજન કરવામાં આવે છે.) [૦ પરણી જવે (રૂ. પ્ર.) કેકને બદલે કેકે કામ કર્યાને જશ ખાટી જો] ખેતલે પૃ. [સં. શેર>પ્રા. + ગુ. “હું' તપ્ર.] ખેતરનું રક્ષણ કર મનાતો નાગદેવ. (સંજ્ઞા.) એતાવી સ્ત્રી. ઝડપી ચાલ એ-તિથિ સ્ત્રી. જિઓ “ખે' + સં.] ક્ષયતિથિ (પખવાડિયામાં ચંદ્રગતિને કારણે સુર્યોદય પછીની અને પછીના સુર્યોદયની પર્વે સમાઈ જતી) બતા સ્ત્રી. સિ. ક્ષે-> પ્રા. વેર-દ્વારા + ગુ. ઈ' ત. પ્ર] ખેડતની ખેડવાની ક્રિયા અને ધંધો, ખેડ, ‘એગ્રિકલચર, “ફાર્મિંગ,' “કટિવેશન.” (૨) (લા.) ખેતીની ઊપજ ખેતી-અર્થશાસ્ત્ર ન. [+સં.) ખેતીના વિષયમાં આર્થિક
વ્યવસ્થાનું શાસ્ત્ર, “એગ્રિકલચલ ઇકોનોમિકસ' ખેતી-કાર વિ. [+ સં. GIR] ખેતી કરનાર, ખેડત ખેતી-ધીરાણ ન. [+ જ “ધીરાણ.”] ખેડતોને ખેતી કરવા માટે કરવામાં આવતી ધીરધાર, એગ્રિકલ્ચરલ ક્રેડિટ ખેતી-નિયામક ૫. [+ જ એ સં.1 ખેતી ઉપર દેખરેખ રાખનાર સરકારી તંત્રને મુખ્ય સંચાલક અધિકારી, “ડિરેકટર
એફ એગ્રિકચર” ખેતી-પતારી સ્ત્રી, જિઓ ખેતી' દ્વારા.1 ખેડ-સંબંધી મહેનત ખેતી-પ્રધાન વિ. [+ સં.] મુખ્ય ધંધો ખેતીને છે તેવું ખેતી-લક્ષી વિ. જેઓ “ખેતી’ + “લક્ષ' + ગુ. ઈ' ત. પ્ર.] જેમાં ખેતી એ મુખ્ય ઉદેશ છે તેવું, “એગ્રિકલચરલ બાયસ' ખેતીવાડી સ્ત્રી, જિઓ “ખેતી' + “વાડી.] અનાજનાં ખેતર વાવવા અને ફૂલ ફળ વગેરેની વાડી કરવાનો ધંધે, “ઍગ્રિકલચર' ખેતીવાડી-ખાતું ન. [ + જુઓ “ખાતું.’| ખેતીવાડી ઉપર દેખરેખ રાખવાડું સરકારી તંત્ર, “એગ્રિકચર ડિપાર્ટમેન્ટ ખેતીવાડી-વિદ્યાલય નખેતીવાડી-શાલ(ળ) સ્ત્રી, [બંનેને + સં.] જ્યાં ખેતીવાડીને લગતું શિક્ષણ આપવામાં આવે તેવી વિદ્યાશાળા, ‘એગ્રિકલચર કૉલેજ' ખેતીવાડી શાસ્ત્ર, ખેતી-શાસ્ત્ર ન. [ + સં] ખેતીવાડીની વિદ્યા સંબધનું શાસ્ત્ર ખેતી વિષયક વિ. જિઓ “ખેતી' + સં.] ખેતીને લગતું, ખેતી-શાખ (-) સ્ત્રી. [જ એ “ખેતી' + “શાખ.'] ખેડૂતને
ખેતી સબબ ધીરાણ કરવાપાત્ર પ્રતિષ્ઠા, “એગ્રિકલચરલ ક્રેડિટ' ખેતી-સુધાર પુ. [ઓ ખેતી' + “સુધારવું.'] ખેતી સારી રીતે ખીલવી શકાય એ પ્રયાસ બેટર ફાર્મિંગ’ ખેતી-સંશાધન (-સશે ધન) ન. [જ ઓ “ખેતી' + સં. “ખેતીને કેવી રીતે વિકાસ થાય એ દષ્ટિએ કરવાની શોધ-પ્રક્રિયા,
એગ્રિકલ્ચરલ રિસર્ચ ખેદ પું. [સં.] અનુતાપ, સંતાપ, ખિન્નતા, અફસેસ. (૨) અપ્રસન્નતા. (૩) થાક, પરિશ્રમ. (૪) પશ્ચાત્તાપ, પસ્તા બેદ-કારક વિ. સિં], ખેદ-કારી વિ. સં., j], ખેદજનક વિ. [સ.] ખેદ કરાવનારું, ખિન્ન કરનારું ખેદનીય વિ. [સં.] ખેદ કરવા-કરાવા જેવું ખેદ-મુક્ત વિ. [સં.] જેને ખેદ રહ્યો નથી તેવું
દેવા]
એરિકચરલ
જિઓ ખેતી . એ
| ખેતી
ખેતર-ધણી છું. [ + જુએ “ધણી.”] ખેતરને માલિક
ખેડૂત, “થી-મેન” (બ. ક. ઠા.) ખેતર-પાદર ન. [+ જ એ “પાદર.'] (લા.) સ્થાવર મિલકત ખેતર-પાળ . [સં. ક્ષેત્ર-પા, અર્વા. તદભવી ખેતરનું રક્ષણ કરનાર દેવ, (૨) ગ્રામ-દેવતા. (૩) ખેતરનું રક્ષણ કરનારે મનાતો સર્પ
ખેિતરની લંબાઈ જેટલે ખેતર-વા ક્રિ. વિ. [જએ ખેતર' + “વા' માપદર્શક.] એક ખેતરાઈ સી. સિં. શે-viઉનV>પ્રા. રર-૧રમા] સમાન શેઢા ઉપર આવતાં ખેતરને સમૂહ ખેતરાઉ વિ. જિઓ “ખેતર' + ગુ. “આઉ” ત. પ્ર.] ખેતરને લગતું, ખેતર-સંબંધી. (૨) ખેડવા લાયક. (૩) ખેતરમાંથી જતું (માર્ગ-કેડ) ખેતર વિ. [જુઓ “ખેતર' + ગુ. “આડું ત. પ્ર.] જુઓ ખેતરાઉ.'
ખેિતરે ખેતરાં ન., બ. વ. [જ ખેતર' + ગુ. ‘ઉં' સ્વાર્થે ત, પ્ર.] ખેતલિયા , જિએ ખેતલો' + ગુ. “ઇયું ત. પ્ર.] એ