Page Text
________________
ખાસ-દાર
ખાંખાં-ખંખેાળા
પાનદાન, પાનદાની. (૨) કપડાં રાખવાનો ડબો
ખાળકૂવે પું. [જ ખાળ' + “કુ.'] મકાનનું મેલું ખાસદાર વિ., પૃ. જિઓ “ખાસ” + ફા. પ્રત્યય.] હજારિયે, એકત્રિત કરવા માટેની કુવા જેવી બંધ ગટર.(જેનું પાણી સેવક, નોકર. (૨) અશ્વશાળાને અધિકારી
જમીનમાં જ સમાઈ જતું હોય.), ભાંખાળ, મેટી ખાસ-નવીસ પું. [જ “ખાસ”+ ફા.] ખાનગી લહિયો, ખાળ-કંડી, “સેસ-લ' (૨) ખાનગી કારભારી, “પ્રાઈવેટ સેક્રેટરી
બાળ-ફૂંડી સ્ત્રી. જિઓ ખાળ'.+ “કંડી.] નાને ખાળ-ક, ખાસ પ્રવેગ કું. જિઓ ખાસ' + સં.] ભાષામાં પ્રજાતે બેઠી
પિtણીથી સાફ કરવું તે તે શબ્દનો વિશિષ્ટ અર્થવાળે પ્રગ, રૂઢિપ્રયોગ, ખાળવું સ. ક્રિ. [ સં. કાજૂ- > પ્રા. હાર્ચ- ] ધોવું, ‘ઇડિયમ' (ક. પ્રા)
ખાળવું સં. ક્રિ. રાકી ૨ાખવું, અટકાવવું ખાસ-બરદાર . [અર.] સરદારનાં હથિયાર લઈ સાથે ખાળિયે' કું. જિઓ “ખાળ” + ગુ. “ઇડ્યું” તપ્ર.] પાણી ચાલનારે સેવક. (૨) ૨ાજાની સવારી સાથે ચાલતો સેવક. જવા માટેના બાકાનું લંબાવેલું માં. (૨) ધારિયે. [વે (૩) રાજાને હજારિ [ખાનું, અંત:પુર, રાણીવાસ જવું, એ બેસવું (-બેસવું) (રૂ. પ્ર.) મળત્યાગ કરવો. (૨) ખાસ-મહ(હે)લ (મેલ) ૫. [અર. ખાસ્મહત્] જનાન- પેશાબ કરવો. ૦ છુટ (રૂ. 4) રજસ્વલા થવું] ખાસ(-સા)-મંડળી (-ભડળી) સ્ત્રી. [જ એ “ખાસ'+ સં. ખાળિયાર છું. [ જુઓ “ખાળવું' + ગુ, “છયું' કુ. પ્ર. ] મ0], ખાસ(-સા)-લાક પું, બ. વ. જિઓ “ખાસ” + ગાડાના ડાગળાના ભાગમાં આવેલો ઊંડી ચર જે ભાગ. સં] અમીર-ઉમરાવ વર્ગ
(૨) પટારાના આગલા ભાગમાં અંદર પડતે દેખાતે ભાંગ, ખાસા વિ. જિઓ ખાસ દ્વારા વ્રજમાં રૂ.] પાકી નનું, (૩) લાકડાના સપડામાં ખણ તરફ જડેલી લોઢાની પટ્ટી પાકી અપરસનું. (પુષ્ટિ.) [૦ અપરસ (રૂ. પ્ર.) પાકી ન ઢ. ખાળુ ૫. માલિક, રક્ષક, (૨) ભંડાર, સંગ્રહ. (૩) વિકળે (પુષ્ટિ.) ૦ કરવું (રૂ. પ્ર.) પાકી નોંઢમાં-અપરસમાં કામ ખાળું વિ. હામીદાર, જમાન..(૨) ન. જમાનગીરી, બાંહેધરી આવે તેવું જોઈને ચાખું કરવું. (પુષ્ટિ.) નું જલ (રૂ. પ્ર) ખાળે ડું. જિઓ “ખાળવું'ગુ. “એ” કુ. પ્ર.] અટકાયત, ઠાકોરજીની સેવામાં ધરવામાં આવતું પાણી. (પુષ્ટિ.) ૦નું રોકાણ. (૨) વિસામો. (૩) અડચણ, હરકત બીડું ઉ.પ્ર.) ઠાકોરજી માટે તૈયાર કરેલું પાન-બીડું]. (પુષ્ટિ.) ખાં વિ. જિઓ “ખાન.”] (લા.) નિષ્ણાત, ઉસ્તાદ ખાસા-પીસી સી. [રવા.] છાની છાની વાત કરવી છે. ખાંખડિયું વિ. રિવા.] ઉધરસવાળું. (૨) ન. ઉધરસને ઠાંસે (૨) આધીપાછી કરવી એ, ચાડીગલી કરવી એ ખાંખણ ન. એક જાતની ઔષધેપગી વનસ્પતિ. (૨) ખાસા-મંડળ (૯મડળ) જાઓ “ખાસ-મંડળી.”
ખારી જાર કે વરખડીનાં બીમાંથી બનાવવામાં આવતું તેલ ખાસા-લેક જુઓ “ખાસ-લોક.'
ખાંખણુ સ્ત્રી. ક્રોધ, રોષ, કેપ, ગુસ્સો, વીર. (૨) ક્રોધયુક્ત ખાસિયત સી. [અર. ખાસિત] સ્વભાવ, પ્રકૃતિ, વાણી. (૩) કટકી, કરચ, ૨૪. (૪) સુકાયેલા ગરવાળી
ઍટિટયૂડ' (કે. હ.) (૨) વિશિષ્ટ લક્ષણ, “કેરેટરિસ્ટિક', ખડખડતી બદામ (૩) આદત, ટેવ, હેવા
ખાંખત(–દ) (-, -ઘ) સ્ત્રી. [રવા.] ઝીણવટભરી ખંત, ખાસિયું ન. ભાર લાદવા માટે ગધેડાં બળદ વગેરે ઉપર ચીવટ, કાળજી. (૨) ઝીણું, કુતુહલ. (૩) ખણખેદ. (૪) મૂકવાની બે બાજુ ખાનાંવાળી ગુણ. (૨) એવી ગયું , ઈર્ષ્યા, અદેખાઈ. (૫) હરીફાઈ નીચેની ગાદલી, આછર
[જરૂરિયાત છે તેવું ખાંખતી(-દી) વિ. [ + ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય] ખખતવાળું ખાસુલ-ખાસ વિ. [અર.] ખાસ અગત્યનું, જેની વિશિષ્ટ ખાંખતી(-દી)લું વિ. [+ ગુ. “ઈશું' ત. પ્ર.] ખખતવાળું. ખાણું(મું) વિ, ક્રિ. વિ. [ જુએ “ખાસ” + ગુ. ‘ઉં' (૨) મમતીલું, દુરાગ્રહી
[ખાંખણનું તેલ ત. પ્ર., વિકફ બેવડે “સ્સ.'] સારું, ઉત્તમ, બેશ, સરસ, ખાંખતેલ ન. [જ, ખાંખણ’–‘તેલ.”] જાઓ “ખાંખણમજાનું. [૦ દીવા જેવું (રૂ. પ્ર.) તદ્દન સ્પષ્ટ ]
ખાંખદ(-ઘ) જીઓ “ખાંખત.” ખાહિશ સ્ત્રી. [ફ.] ઇચ્છા, ભાવના (જએ ખાએશ-ખાયેશ' ખાંખદી જ ખાંખતી.” - ખાધેશ' વગેરે પણ) રિાખનાર, ભાવનાશાળી ખાંખીલું જઓ “ખાંખતીલું.' ખાહિશ-મંદ (મન્દી ફિ.] ઈચ્છા રાખનાર, આકાંક્ષા ખાંખર-ભાંખર વિ. [૨વા.] ખળભળી ગયેલું, જર્જરિત, ખોખરું ખાહલ પું. . પ્રા. શાહ વિ. મૃદુ, કમળ] કંઠમાંથી ખાંખવું સ. જિ. [ રવા.] ખંખેરીને ચાપડવું, થોડું નીકળતે મધુર સ્વર
લઈ ઘસીને બધે ચેપડવું. ખાંખટાણું કર્મણિ, કિ. ખાહેશ જુઓ “ખાહિશ.'
ખાંખટાવવું છે., સ. કિં. ખાશ-મંદ (-મન્દી જ “ખાહિશ-મંદ.” [કરવું, ખમવું ખાંખટાવવું, ખાંખટાવું જ “ખાખરોટવું”માં. ખાહવું સ. ક્રિ. સંતાપવું, દુઃખ દેવું. (૨) અ. જિ. સહન ખખલ વિ. [રવા.] ભયભીત થયેલું, બીધેલું, ડર ખાઈ ગયેલું ખાળ પું, [૮. પ્રા. વાહ .. ન.] મકાનમાંથી મેલું કે ખાંખાં ન., બ. ૧. [૨વા. નિરર્થક શેાધખેળ કરવી સારું પાણી બહાર કાઢવા માટેની નીક કે પરનાળ, મરી. એ, ફાંફાં
ટેક દીવાલમાં પડેલું બા કું. [ કાહ ખાંખાંખંખેાળા, (-ખફળા), ખાંખાંખેાળા (-ળા) (રૂ. પ્ર.) મેરી સાફ કરવી. • જવું, ૦ બેસવું (ખાય) પું, બ. ૧. [+ એ ખંખેાળવું – ળવું' + ગુ. “ઉ. કે. -બેસવું) (રૂ.પ્ર.) પેશાબ જવું. -ળે ડૂચા (૨.પ્ર.) બેદરકારી] પ્ર.] ખૂણે ખાંચરે વસ્તુ મેળવવા મારવામાં આવતાં ફાંફાં
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |