Page Text
________________
ખાવો
૬૨૨
ખાસુદાન
(૪) બગાસું છીંક વગેરે ક્રિયા કરવી. (૫) ઘસાવું, કટવું. ખાસ વિ. [અર.] પિતાનું, પતીકુ, અંગત, અંગનું. (૨) (૬) ઉચાપત કરવી. (૭) લાંચ લેવી. (૮) ચેરીપીથી એકને જ લાગુ પડતું, બધાંને લાગુ ન પડે તેવું, વિશિષ્ટ લેવું. (ખાઈ ખપૂસીને (રૂ. પ્ર.) ખંતપૂર્વક ખાઈપીને, “સ્પેશિયલ.” (૩) અમીરી, ઉમરાવને લગતું. (૪) ખાનગી. ખાઈ જવું (રૂ. પ્ર.) પારકું ઓળવી લેવું, ઉચાપત કરવું.
() બહુ જ અગત્યનું, જરૂર. (૬) અમુક માટે નક્કી (૨) ખામોશ પકડવી. (૩) મન ઉપર ન લેવું. ખાઈ કરેલું, ઇયરમાડ” “પેસિફિક જેવું (૩. પ્ર.) સ્વાદમાં કેવું છે એ ચાખીને અનુભવવું. ખાસગત વિ. [જઓ “ખાસ'+ સં] ખાસ, પતીકું, ખાઈ પી ઊતરવું (રૂ. પ્ર.) ઉપભેગ કરી–માણી લઈ પાર અંગત. (૨) અગત્યનું. (૩) ખાનગી ઊતરવું. (૨) ઘરડા થવું. ખાઈ પીને (૨. પ્ર.) પૂરી ખાસગી વિ. જિઓ “ખાસ+ફા. પ્રત્યય.] જીઓ “ખાસ-ગત.” ખંતથી, કાળજીપૂર્વક. (૨) પુરી કનડગત થાય એ (૨) . ખાનગી કારભારી. (૩) ફોજને રિસાલદાર રીતે. ખાઈ બગાડવું.(રૂ. પ્ર.) બેવફા નીવડવું, ખાઈ લેવું ખાસહ-કુદ, ખાસ-૮, ખાસરિયું વિ. [ જાઓ (રૂ. પ્ર.) ઝટ ઝટ ખાવાનું કામ પતાવવું. (૨) ઝટ ઝટ “ખાસડ’ + “કટવું' + ગુ. “ઉ” અને “જીયું” ક. પ્ર. ] (લા.) અનુભવ કરી લે. ખાઈને ખાટું કરવું (કે ખેદવું, વારંવાર ઠપકો ખાનારું, ખાસડાં-ખાઉ, (૨) માથાકટિયું. ખેરું કરવું) (રૂ. પ્ર.) મિક-હરામ થયું. ખાઉં ખાઉં કરવું (૩) નબળા મનનું (ખાઉખાઉં-) (રૂ. પ્ર.) ખાઉધરાવેડા બતાવવા. ખાતાં પીતાં ખાસકળ (-કૅથ) , [જઓ “ખાસડું' - કેળ.] (રૂ. પ્ર.) દુનિયાદારીને આનંદ અનુભવતાં. ખાતું ધન જેમાં ખાસડિયાં કેળાં થાય છે તેવી કેળની જાત (ઉ. પ્ર.) કાયમ જેની પાછળ કાંઈ અને કાંઈ ખર્ચ થયા ખાસ૮-ખેરું જુઓ “ખાસડાં-ખરું.” કરે તેવી સ્થાવર મિલકત. ખાતું પીતું (રૂ. પ્ર.) સારી ખાસહાટવું સ. ક્રિ. [ જુએ “ખાસડું,” ના. ધો.] ખાસડે સ્થિતિવાળું, વગર મુકેલીએ કુટુંબનું ગુજરાન ચલાવતું. ખાસડે મારવું. (૨) (લા.) ઠપકો દેવા ખાવા આપવા (રૂ. પ્ર.) કન્યાના બાપને કન્યાના સાટામાં ખાસડાં ન., બ. વ. જિઓ “ખાસડું.] (કાંઈક તિરસ્કારના પૈસા આપવા. ખાવા દેવું (કે ધાવું) (રૂ. પ્ર.) અળ- અર્થમાં) જેડા, જતિયાં. (૨) (લા.) સખત ઠપકો. [માં ખામણું લાગવું. (ર) ધમકાવવું. ખાવા લેવા (રૂ. પ્ર.) ખાવાં, કાં ૫૦વાં, કાં મળવાં (. પ્ર.) ભારે ઠપકો વરના બાપ પાસેથી કન્યા આપવા બદલ રકમ લેવી. ૦ પીવું. મળ. - માં દેવાં, -માં મારવાં (રૂ. પ્ર.) સખત ઠપકો આપવો] (ઉ. પ્ર) સુખનમાં રહેવું. ખાસટાં ખાવાં (રૂ. પ્ર.) ખાસતાં-ખાઉ વિ. [ જુઓ “ખાસડાં' + “ખાવું' + ગુ. નિષ્ફળ થવું, પાછા પડવું. (૨) ઠપકો મેળવો. ખાં« ખાવી “ઉ” ક. પ્ર. ], ખાસડાં-બાર વિ. [જ એ “ખાસડા + (રૂ. પ્ર.) મરખ બનવું. ગમ ખાવી (ગમ્ય(૨.પ્ર.) સહન ફા. પ્રત્યય] (લા.) ઠપકો ખાવાને ટેવાઈ ગયેલું. (૨) કરી લેવું. (૨) ધીરજ ધરવી. ગોળ ખાવી (ગાળ્ય) (રૂ.પ્ર.) જેને વખતોવખત ઠપકે મળતો હોય તેવું. (૩) બેશરમ, અપશબ્દ સાંભળવા. ગેળ ખા (ગોળ-) (રૂ.પ્ર.) સગપણ નિલજજ કરવું. ઘા ખાવે () પાછું પડવું. ચાડી ખાવ (રૂ. પ્ર.) ખાસઠાં-બાજી સ્ત્રી. [જુઓ “ખાસડાં' + ફા.] એકબીજા એકની વાત બીજાને કરવી. છીંક ખાવી (રૂ. પ્ર.) ઉપર ખાસડાં ફેંકવાં એ. (૨) (લા.) સામસામાં હલકાં અપશુકન કરવાં. ટાઢ તડકે ખાવ (રૂ. પ્ર.) જિંદગીના વેણ કહેવાં એ. (૩) મMઓની નિરર્થક અથડામણ ફેરફાર જોવા. તકો ખા (રૂ. પ્ર.) રસૂર્યના તાપને અનુભવ ખાસરિયાં કેળાં ન., બ. વ. જિઓ “ખાસડું' + ગુ. ઈયું” ક૨. થાક ખાવ (રૂ. 4) આરામ લે. દમ ખાતે તા. પ્ર. અને “કેળાં (જુઓ કેળું.')] મેટાં ત્રણ ધારવાળાં (રૂ. પ્ર.) ખામેશ રહેવું. પૈસા ખાવા (રૂ. પ્ર.) લાંચ કેળાંની એક જાત લેવી. ભાવ ખા (રૂ. પ્ર.) ભારે નફાથી માલ વેચો. ખાસરિયું વિ. જિઓ “ખાસડિયાં.'] ખાસડાના આકારનું. (૨) મેટાઈ બતાવતાં આનાકાની કરવી. માથું ખાવું (૨) ન. જુઓ “ખાસડિયાં-કેળાં.” (રૂ. પ્ર.) કંટાળે આપવો. મારી ખાવું (રૂ. પ્ર.) અણહક ખાસડી સી. [જુઓ “ખાસડું' + ગુ. “ઈ' પ્રત્યય.] લેવું. (૨) લાંચ લેવી. વધાઈ(કે વધામણી ખાવી) (રૂ.પ્ર.) સ્ત્રીનું પગરખું (કાંઈક તુચ્છકારના ભાવથી) સારા સમાચાર આપવા. વાત ખાવી (૨. પ્ર.) વાત ખાસડું ન. [રવા., “ખસ-ફસ' અવાજ થાય એવું જ મનમાં ને મનમાં સમાવી લેવી. સાકર કેળાં ખાવાં (રૂ. પ્ર) અને ધસાયેલું પગરખું, અને ફાટેલો પહેરવામાં આવતો મુશ્કેલીમાંથી સહેલાઈથી પાર ઊતરવું. સાથે ખાવું (રૂ. પ્ર.) ડો. (૨) (લા.) ઠપકે. (૩) બદનામી. [રા(રાં)રાત આડે વ્યવહાર કરવો. સમ (કે સેગન) ખાવા (રૂ. પ્ર.) (રૂ. પ્ર.) બેદરકારીને ભાવ. -જાં ખાવાં (રૂ. પ્ર.) ઠપકો પ્રતિજ્ઞા લેવી. હવા ખાવી (રૂ. પ્ર.) ખુલી હવાને આનંદ મેળવો. -હને તળિયે (રૂ. પ્ર.) એડી નીચે. (૨) બેપરવા. લે. (૨) બેકાર બેસી રહેવા
નાને તેલે (ઉ. પ્ર.) વિસાત વિનાનું, માલ વિનાનું, તુચ્છ, ખા પં. [જ એ “ખાવું' દ્વારા.) ખેતરમાં થતું ઘણા ઊંડા હલકું. ૦ફાટવું. (૨. પ્ર.) પનીનું મરણ થવું (જેથી ફરી મૂળવાળું-મલને થવા ન દે તેવું ઘાસ
લગ્ન કરી શકાય એવા ભાવે). તે દાળ વહેચવી (-દાળ્યું ખાશ (-ચ) સ્ત્રી, જુઓ “ખાવું'+ ગુ “આશ' ક. પ્ર.] વેચવી) (રૂ. પ્ર.) ખાસડાંથી લડવું. ખાસડે માર્યું (રૂ.
ખાવાની શક્તિ, ખાવાની ગુંજાશ. (૨) ખાવાને જો. પ્ર.) અપમાનિત. (૨) જતું કરેલું (૨) (લા.) ખાચકી, લાંચ-રૂશવત. (૪) દરકાર, ચિંતા, ફિકર ખાનદાન ન. જિઓ “ખાસ” + ફા. પ્રત્યય] પાનને ડબો,
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |