Page Text
________________
અછાવવું)
[અજમે.
માટે પાઘડી-સાફાના આગળના ભાગથી લટકાવવામાં આવતા અજગર-વૃત્તિ સ્ત્રી. [સં.] (લા) અજગરના જેવું આળસુ સેનેરી કસબના તાર
[વાપરવા કાઢવું વલણ, ભારે આળસ. (૨) વિ. ભારે આળસુ અછાવવું સ.કિ. [સ, મછ ઉપરથી ના.ધા.] (નવું વાસણ) અજગર-વ્રત ન. [સં.] અજગરની જેમ એક જગ્યાએ પડી અછાળવું સ.ક્રિ. [સં. ૩-
રાના પ્રેરક ઉપરથી] ઉછાળવું. રહી પ્રારબ્ધ કર્મ પ્રમાણે જીવવાની સ્થિતિ (વાસણમાં ચીજ) ઊંચે નીચે કરવી – ઉપર તળે કરવી અજગંધા (-ગલ્પા) સ્ત્રી. [સં.] અજમેદ નામની વનસ્પતિ અછાંદસ (-છાન્દસ) જુઓ “અચ્છાંદસ.
અજગંધિની (-ગશ્વિની) સ્ત્રી. [૪] મરડાશિંગી નામની અ-છિદ્ર જુઓ “અછિદ્ર.'
વનસ્પતિ અ-છિદ્રાળુ વિ. [+જુઓ “છિદ્રાળુ.] છિદ્ર-છેદ વિનાનું [તેવું અ-જઘન્ય વિ. [સં.] હલકી પ્રકૃતિનું નહિ તેવું, ઉમદા, ખાનદાન અ-છીપ વિ. [+ જુઓ છીપવું.'] છીપે નહિ – શાંત થાય નહિ અ-જટા સ્ત્રી. [સં.] ભય-આંબલી નામની વનસ્પતિ અ-છૂટ વિ. [ + જુઓ છૂટવું.] છટું-દૂર ન થાય તેવું અ-જટિલ વિ. [સં.] જટિલ નહિ તેવું, સહેલું, સરળ અછૂત વિ. [હિં.] સ્પર્શ કરવા ગ્ય નહિ તેવું, અસ્પૃશ્ય. અ-જય વિ. [સં.] જડ નહિ તેવું, સચેતન (૨) (લા.) હિંદુઓમાં પૂર્વે ગણાયેલું અસ્પૃશ્ય કેમનું અજ(—જજ) વિ. [૨.પ્રા., “ઉપપતિ’ ‘જાર] (લા.) અજજડ, અછદ્ધાર . [+ સં. ૩દ્વાર] અસ્પૃશ્ય ગણાતી કેમની અડબૂથ
ત. પ્ર.] અડપણું ઉન્નતિ કરવાનું કામ
અજ(–જજ)ઢાઈ સ્ત્રી. [જ “અજ(જજ)ડ' + ગુ. “આઈ' અ-છૂપું વિ. [+ જુઓ “પું'.] છાનું નહિં તેવું, પ્રગટ, જાહેર અજ-તનયા સ્ત્રી. [સં.] બ્રહ્માની પુત્રી, સરસ્વતી અ-છેટ વિ. [+ જુએ છેટું.] અંત વિનાનું, અપાર
અજતરફ(–) ક્રિ.વિ. [. + અર. + ફા. પ્રત્યય + ગુ. “એ” અ-છેદ વિ. [જુઓ અચ્છેદ્ય’.] ન છેદાય તેવું, ન ભાંગી શકાય સા.વિ., પ્ર.] તરફથી (સરકારી પત્રવ્યવહારને શબ્દ) તેવું, આખું, અખંડ
અજનબી(વી) વિ. [અર. અજનવી] બીજા દેશનું. પરદેશી. અ-છે જુઓ “અચ્છેદ્ય.”
(૨) અજાણ્યું, અપરિચિત વુિં. પરમેશ્વર, પરમાત્મા અ-છે . [સૌ.] તંગી, તાણ, (૨) નડતર, નુકસાન. (૩) અજન્મા વિ. [સે, મું.] જેને જન્મ નથી તેવું, અજ. (૨) કચરે, બગાડ. (૪) ખેતરમાં ઢોરથી થતું નુકસાન. (૫) (લા.) અજન્મી વિ. [+. “ઈ' ત... ] અજન્મ બેજ, ભાર. (૬) ભીડ, ગિરદી
અ-જપ વિ. સ્ત્રી, સિં] સ્વાભાવિક રીતે જ શ્વાસે શ્વાસે અછે, અછે ક્રિવિ. [સં. અચ્છ સારું] વાહ વાહ [અછો કુદરતી રીતે થતો તોડ પ્રકારને જપ, હંસામંત્ર (અછા) વાનાં કરવાં (રૂ.પ્ર.) સારી રીતે આદરસત્કાર કરો] અજપાજપ (પુ.) [સં.], અજપા-જા૫ ૫. લગ પ્રકારના અછ-છાયા સ્ત્રી. (લા.) આસપાસના. (૨) સારસંભાળ, સંરક્ષણ સ્વાભાવિક મંત્રના જપ. (તંત્ર) અછ-છાંયા કું., બ.વ. (લા) લાડ લડાવવાની ક્રિયા અજ-પાલ(–ળ) . [સં] બકરાંધેટાંઓને વાળ અછાછી આ. [ગ્રા.] બહુ ખાવાથી પેટમાં થતી ઊલચવાલચ- અજબ વિ. [અર.] નવાઈ ઉપજાવે તેવું, અદ્ભુત, આશ્ચર્યકારક -અકળામણ
અજબ-ખાનું ન. [+ જુએ ખાનું'.] અજાયબખાનું, પ્રાચીન અછા-વા ક્રિ. વિ. જિઓ “અડો' + “વ” (માપદર્શક અર્વાચીન વસ્તુઓનું સંગ્રહસ્થાન, મ્યુઝિયમ પ્રતીક)] બળદની રાશની લંબાઈ જેટલું છે,
અજબ-ગુલમહેરી સ્ત્રી. [+ ફી.] એક કપિત પક્ષી (જેને અછાતા-હાર છું. [જુઓ “અડ' + સં.] ડોકમાં પહેરવાને ચહેરે સ્ત્રી અને જેને બે પાંખ, ચાર પગ, એક ચાંચ, સેનારૂપાને અડો
અને હાથીના જેવું માથું હોવાનું મનાય છે.) અછડે પું. સં. -છોટક બંધન. પ્રાકત પ્રગ. દે.પ્રા. અજમવું. [અર.] અરબસ્તાન સિવાયના ઈરાન તુરાન વગેરે દેશ
બંધાયેલું] સનારૂપાની ગળે પહેરવાની તારની થેલી અજમી વિ. [અર.] ઈરાન વગેરે દેશને લગતું સાંકળી. (૨) ખીસાના ઘડિયાળ માટેની સાંકળી. (૩) પશુને અજમાય(કે)શ સ્ત્રી. [ફા. આમાચિશુ] અજમાવી જેવું બાંધવાનું દેરડું. (૪) પાટીનું ગૂંચળું. (૫) રાશ, લગામ. (૬) એ, પ્રાગ, અજમાશ, અખતરે, “ટ્રાયલ.” (૨) કસેટી, દીવાલને અથવા ગઢની રાંગને ભાગ
પરીક્ષા. (૩) સ્ત્રી. કામચલાઉ નિમણૂક, “પ્રેબેશન” અછત૨ વિ. [(ગ્રા.); “આછું' ઉપરથી.] ઓછા પ્રકાશવાળું, ઝાંખું અજમાય(–મેં)શી વિ. [+ગુ. “ઈ' તે.પ્ર.] અજમાયશમાં અ-છેલું વિ. [ + છોલવું' + ગુ. “G” ક.. ] છોલી કે રદ લીધેલું, પ્રાગિક, ‘એકલેરેટરી’. (૨) કામચલાઉ, મારીને ઠીક ન કરેલું, ઘડયા વિનાનું
હંગામી, પ્રોબેશનરી' અછા-વાનાં જુઓ “અ-અછ વાનાં” – “અછા'માં.
અજમાવવું સ. કિ. [ફા. “આઝમાયિશ', –ના, ધા.]અજમાવેશ અ-જ વિ[૪] જેને જન્મ નથી તેવું, અજમા. (૨) ૫. કરવી, અખતરા કરે. (૨) તપાસી જવું, કસવું. (૩) પરમેશ્વર, પરમાત્મા. (૩) બ્રહ્મા. (૪) કામદેવ, (૫) બકરે. (લા.) મારવું [હાથ અજમાવો (રૂ. પ્ર.) માર મારો] (૬) ઘેટે
[ળો ડામર અજમાશ સ્ત્રી. જુઓ “અજમાયશ'. અજ-કણું છું. [સં.] એક વનસ્પતિ. (૨) મરચીને છોડ, (૩) અજ-મુખ ન. [સં] બકરા કે ઘેટાનું મોટું. (૨) પું. દક્ષ આજકાલ પું. [સં, પું, ન.] એક વનસ્પતિ. (૨) આંખના પ્રજાપતિ (એનું મેટું બકરાનું થયાની અનુશ્ર તિ). (સંજ્ઞા.. * ડોળાનો એક રેગ (સર્પ (૨) (લા.) આળસુ માણસ અજમે છું. [સં. મનમોઢા સ્ત્રી, ફા. અમૂ] મસાલા તેમજ અજગર ૫. સિં.] (બકરીને પણ ગળી જાય તેવા) મહાકાય એસડમાં વપરાતાં એક પ્રકારનાં તીખાશવાળાં બિયાં[૦આપો
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |