Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 590

કંજય
ફત-નિશ્ચય
શાકવાળો, બકાલી. (૩) માળી. (૪) કંસ આદમી કંપી જઓ “કપી. કંજરાવું અ. ક્રિ. [રવા.] અંતરમાં બળવું, હીજરાવું. (૨) પ જ ક.' (૨) એક જાતને વેલે ખીલતું અટકવું. (૩) ઉમત્ત રહેવું
મુંબઈ (કં) સ્ત્રી. એ નામનું એક ઝાડ પંજર જ “કંજડે.”
જંબટ (-ટય) સ્ત્રી. ખેતી-સંબંધી મહેનત # જુઓ “જો.’
કંબી સ્ત્રી, એ નામનું એક વૃક્ષ કંઇ પું. ગુસ્સે થયેલે આદમી, રોષે ભરાયેલે માણસ. જંબીક જુઓ કુંબીક.” (૨) ખારીલો માણસ
બે જુએ “કું.” ફુટ જુએ “કુંટ.
કુંભટિયે જ એ “કુંભટિ.” કંટિયો છું. ચણ્યા વગર કવો, એરિયે
કૂંભલ (થ) જુઓ “કુંભલ.” સંવારે જુએ “કુંડવારે.’
દંભ જુઓ “કુંભ.' ફંડવાં ન., બ. વ. [જુએ “કંદવું.” ખડકલા, ઢગલા ભાડી જુએ “કુંભાડી.' કંઠળી સ્ત્રી. [ સં. ઇસ્ટિક > પ્રા. ઢિમા ] જુએ ઇંભિયે મું. થાંભલા નીચે મુકાતે સિં. ગુમ + ગુ. “યું” કુંડલી.
ત, પ્ર.] ઘડેલો પથ્થર, (૨) જાઓ “કુંભિય.” કંસા-તાંસળી સ્ત્રી. [જુએ, “ હું + “તાંસળી.'] છાલિયાથી કુંભી જુઓ ‘કુંભી.’ જરા મોટું વાસણ, તાંસળું
કંશું ન. લગભગ એક એકર જેટલું જમીનનું માપ કંડા-થાળી સ્ત્રી. [+ જુએ “થાળી.'] કંડાના આકારની થાળી કુંવળ ન. ઘઉંનું પરાળ કંઠા-પંથ (પથ) . [+ જુઓ “પંથ.'] (લા.) વામમાર્ગને સંવાઢ (ડ) જુએ “કુંવાડ.'
એક પેટા સંપ્રદાય, (સૌરાષ્ટ્રને) ભાગ પંથ, મેટે વાહિયે જ “કુ-કું)વાડે. જિઓ “કુછું.’ પંથ. (સંજ્ઞા.)
જંબું વિ. સં. શોમાઇક્ર-> પ્રા. શોમગ, અપ. જોવૈઋત્ર-]. કંકા-પંથી (-પથી) [+ ગુ. “ઈ' ત...] કંડા-પંથનું અનુયાયી કંળઢિયે એ કુંળેઢિયે.' જંલે જુઓ કુંડાલે.”
કુકલાશ-સ) પું. [સં] ગરેળની જાતનું ખડબચડું વનસ્પતિ કંટાળા-દડી જુએ “કુંડાળા-દડી.”
પર ફરતું એક પ્રાણી, કાચડે, કાકી, સરસ્ટ સુંઢાળી દા, ૦૨ જુએ “કુડાળી દા, ૦૧.”
કૃધૂ ન, [.] કષ્ટ, પીડા. (૨) સંકટ, આપત્તિ હાળું જુઓ “કુંડાળું.”
કુછ ચાંદ્રાયણ (-ચાન્દ્રાયણ) ન. સિં.] વદિ એકમથી સંતરો જુઓ “કુંડાંતરો.”
પંદર કાળિયામાંથી એક એક ઓછો કરતા જવું ને સુદિ દંડી જ “કુંડી.’
એકમથી એક એક વધારતા જવું એ જાતનું એક માસનું પંડદા, ૦૧ જુએ “કુંડી-દા, ૦૧.”
પ્રાયશ્ચિત્ત માટેનું વ્રત
(૩) ન. ક્રિયા, કમે મંડુ જુઓ “કુંડું.”
કૃત વિ. [સ.] કરેલું, રચેલું, બનાવેલું. (૨) પં. સત્યયુગ. ક -૨ જ એ કુંડે.૧-૨ [એવાં શિંગડાને કારણે) કૃતક વિ. [સં.] કૃત્રિમ, બનાવટી કંઢ વિ. ગંછળા જેવા વળાંકવાળું (ભેંસ બળદ વગેરેનાં કૃતક-રહસ્યવાદ . [સં.] કૃત્રિમ પ્રકારને કે આભાસી કંઢેર (.-૨૫) સ્ત્રી, એક જાતનો વેલો
રહસ્યવાદ, સુડે-મિસ્ટિસિઝમ' (ઉ, જે.) દંતરણ ન. [ઓ “કંત્રાયણ.”] શણનું અટિયું, કંતાન કૃતકર્તવ્ય વિ. [૪] કરવા યોગ્ય કરેલું હોય તેવું, ફરજ કંતાર એ “કુંતાર.”
બજાવી હોય તેવું જંતાં ન., બ. વ. કહેલું નામનું ઝીણું ઘાસ [જીવડું કૃત-કામ વિ. [સ.] જેની કામના પૂર્ણ થઈ છે તેવું, કૃતાર્થ રંતું ન. [ સં. -ગુa + ગુ. 'ઉ' સ્વા.ત. પ્ર.] એક નાનું કૃત-કાર્ય વિ. [સં.] જેણે પિતાનું કામ પૂરું કર્યું છે તેવું, તેલું ન. જુઓ “કંતાં.'
કામમાંથી પરવારી ગયેલું કંદરી સી. ઈંઢણી. (૨) એક જાતનું શાક
કૃતકૃત્ય વિ. [1] જેની કામના પૂર્ણ થઈ છે તેનું, કૃતાર્થ સુંદરું ન. [.સં. ૩ર૪- > પ્રા. કુંદ્રમ-] એક જાતનું કૃતકૃત્યતા સ્ત્રી. સિં] કૃતાર્થ-તા. (૨) આભારની લાગણી ઘાસ. (૨) જંગલી દૂધી, ટીનશું
કૃત-ન્ન વિ. [સં] કરેલા ઉપકારની કદર ન કરી સામું કંદલી [સં. ૩ શ્રી] જુએ “કુંડળી.'
નુકસાન કે અનિષ્ટ કરનારું, અપકારી જંદવું જુએ “કુંદવું.”
[નાને ઢગલો કૃતજ્ઞતા સ્ત્રી. [સં.] કુતHપણું, અપકાર [‘કૃતગ્ન.” જંદવું ન., - ૫. ધાસની નાની ગંજી. (૨) લાકડાંને કૃતની વિ. [સ. તદન + ગુ. ‘ઈ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જ જંદાર ન. રસ્તા ઉપર વવાતું એક ઝાડ
કૃત-જ્ઞ વિ. [સ.] સામાના કરેલા ઉપકારની કદર કરનારું જંદાવવું, કંદવું જ “કુંદવું” માં.
કૃતજ્ઞતા સ્ત્રી. [સં.] કૃતજ્ઞપણું, ઉપકારની લાગણી સંધવું, જુઓ કંદવું.'
કૃતજ્ઞી વિ. [સં. શાશ + ગુ. “ઈ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જ કંધે-જોર સ્ત્રી. [અસ્પષ્ટ + જુઓ જોર.'] સમતેલની એક “કૃતજ્ઞ.' જાતની કસરત. (વ્યાયામ.)
કૃત-નિશ્ચય વિ. [+], થી વિ. [સં. + ગુ. સ્વાર્થે ઈ કૂંપળ, ળિયું, શું એ કુંપળ, ળિયું, -ળું, ળો. ત. પ્ર.] જેણે નિશ્ચય કરી લીધું છે તેવું
ભ, કે-૩૫ Jain Education International 2010_04