Page Text
________________
કાર-કદંગી
કારભારી
બે ભેદ)
(કાવ્ય)
કારણુ-દેહ છું. [સં] સ્થળ અને સૂક્ષ્મ દેહનું ઉત્પાદક કાર-કદંગી, કારકિદી સી. લિ. કાર્કગી] જીવન દરમ્યાન મૂળ શરીર, લિંગ-દેહ, (વેદાંત.)
કરવામાં આવેલું કામકાજવહીવટ વગેરે (કારભારનો કાલ, કારણ-પ્રકાર છું. [સં. કારણકે તે તે ભેદ (“સાધારણ, રાજ્યવહીવટને કાલ, જાહેર જીવન કે અન્ય પ્રકારના અસાધારણ” બે ભેદ, વળી ‘ઉપાદાન' નિમિત્ત એવા જીવનને કાલ વગેરે)
[કારણેનું ઘણાપણું કાર-કુન છું. ફિ.] લખવાનું કામ કરનાર–દફતર હિસાબ કારણબાહુલ્ય ન. [સં] કારણે અનેક હોવાની સ્થિતિ, વગેરેનું કામ કરનાર કચચારી, ગુમાસ્તા, દફતરી, “કલાર્ક કારણ-બ્રહ્મ ન. .] જડ ચેતનાત્મક સૃષ્ટિના કારણરૂપે કારકન-ગીરી સ્ત્રી, [ + જુઓ ફા. “ગીર' + ફા. “ઈ' પ્ર.] રહેલું પરમ તત્વ, અક્ષર બ્રહ્મ. (દાંત) કારકુનનું કામ, કારકુન તરીકેની નોકરી
કારણભૂત વિ. [સં.] કારણરૂપે રહેલું, પ્રજક કારકુનિયું વિ. [+ ગુ. “છયું” ત. પ્ર.) કારકુનને લગતું કારણભાલા સ્ત્રી. [સં.] એ નામનો એક અલંકાર. (કાવ્ય) કારકુની સ્ત્રી. [ફા.) જુએ “કારકુન-ગીરી.'
કરણ-રૂ૫ વિ. નિ.) કારણના સ્વરૂપમાં રહેલું, મૂળ કારકુની' વિ. ફિ. + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] કારકુનને લગતું કારણના સ્વરૂપનું કારખાન(-નાને)-દાર વિ. [જ એ “કારખાનું + ફા. પ્રત્યય] કારણુ-વશાત્ ક્રિ. વિ. [સં.] કારણુ-સર, કારણને લીધે કારખાનાવાળું, કારખાનાનું માલિક
કારણુવાદ પું. [૪] ઈશ્વર કે બ્રહ્મ એવું પરમ તત્વ જડકારખાન(ના, -ને)દારી સ્ત્રી. [+ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] કારખાનાનું ચેતનાત્મક સૃષ્ટિના કારણરૂપે રહેલું છે એવા પ્રકાર માલિક હેવાપણું
મત-સિદ્ધાંત. (વેદાંત.) કારખાના-કિંમત શ્રી. [૪ એ “કારખાનું' + “કિંમત.'] કાર- કારણવાદી વિ. [સ, .] કારણવાદમાં માનનારું
ખાનામાંની પડતર કિમત, ‘એકસ-ફેકટરી પ્રાઇસ’ કાર-શરીર ન. [સં.] લિંગ-દેહ. (૨) સુષુપ્ત અવસ્થાનું કારખાના-દાર જ “કારખાન-દાર.'
કહિપત શરીર. (શાંકર વેદાંત.) કારખાનાદારી જુઓ “કારખાનદારી.”
કારણસર ક્રિ. વિ. સિં.ગુ. “સર” ( પ્રમાણે)] કારણુ-વશાત્, કારખાનું ન. [ફ. કાર્બાનહ ] હુન્નર ઉદ્યોગ વગેરેનું કામ કારણને લઈ, સકારણ, હેતપૂર્વક થતું હોય તેવી જગ્યા, “ફેંકટરી.' (૨) કેઈ પણ મેટા કારણ-સહ ક્રિ. વિ. [. વારને સહ્ય કારણ સાથે, કારણ કામકાજનું સ્થાન, “વર્ક-શૈ”
કારણસિદ્ધ વિ. સિ.] સકારણ થયેલું, “રૅશનલ' (હ. દ્વા.) કારખાનેદાર જ “કારખાન-દાર.'
કારણુતર (કારણોતર) ન. [સ. નાળ + મર] એકને કારખાનેદારી જ “કારખાનદારી.”
બદલે કે ઉપરાંત બીજું કારણ
હોય તેવું કારગત સ્ત્રી. અસર. (૩) ક્રિ. વિ. સફળ ફતેહમંદ. [૦ ચાલવી, કારણભૂત છે. [સં.] કારણ ન હોય તે કારણરૂપ બન્યું
૦ પહોંચવી (ચવી)(રૂ. પ્ર.) -ની સત્તા કે અસરમાં હેવું] કારણેતર !. [સં. + ૩૨ ન. ] વાદીની ફરિયાદ કાર-ચબ ન. [વા. કારિબી ] વેલબુટ્ટા, ભરત-ગૂંથણ સામે પ્રતિવાદીને રદિયો કાર-ચ(-)બી સ્ત્રી,, કાર- બ પું, -બી સ્ત્રી. [ો. કારિ- કારણે પાધિ છું. [સં- Sાર + ] કારણ ન જ હેવા બી] ગુંથણકામ. (૨) લાકડા ઉપરનું તરકામ
છતાં ઈશ્વર કારણરૂપ છે એવા સિદ્ધાંતને ઈ ધર. (શાંકર કારજ ન. સિં. વાર્ય, અર્વા. તદ્ભવ કાર્ય, કામ. (૨) વેદાંત.) મરણોત્તર શ્રાદ્ધ બ્રહ્મભોજન વગેરે કાર્ય
કારતક જ “કાર્તિક.' કારજ-પાણી ન. [+ “પાણી.'] મરણોત્તર શ્રાદ્ધ બ્રહ્મ- કારતક-સ્નાન જુઓ “કાર્તિક-સ્નાન.” ભોજન દિકક્રિયા વગેરેનું કાર્ય
કારતકી જુઓ “કાર્તિકી.” કારટિયું ન. મડદું. (૨) હોમવાનું નાળિયેર
કારતણુ સી. બે વસ્તુને જોડનારું લોઢાનું પાંખિયું કારડિયાણી સ્ત્રી. [જુઓ “કાડિયો' + ગુ. આણ સ્ત્રી પ્રત્યય કારતૂસ ન. [ પિરું. કાર્ત, અં. કાજ] બંદૂકની
કારડિયા રાજપૂત જ્ઞાતિની સ્ત્રી એિને પુરુષ. (સંજ્ઞા) અંદર ભરી ફેડવાની ટેટી કારઢિયે પં. સૌરાષ્ટ્ર કચ્છ વગેરેની એક રજપૂત જાતિ અને કારદાન ન. ફિ.] યુક્તિ, તદબીર, હિકમત કારણ ન. [સ.] હેતુ, ઉદ્દેશ, અર્થ, મતલબ. (૨) કાર્યની કારદાની સ્ત્રી. [.] યુક્તિમત્તા હોશિયારી. (૨) અનુભવ, ઉત્પત્તિનું મૂળ. (દાંત). (૩) કાર્યની ઉત્પાદક સામગ્રી. મહાવરે
[‘બાર્જ બર્ડ (દાંત., જેન) (૪) ભૂતપ્રેત વગેરેને વળગાડ
કારનિસ . [ કૉર્નિસ] કાંગરી, પડધી, મેતિયું, કરણ-અવતાર ૫. સિ., સંધિ વિન] અમુક નિશ્ચિત કરવા કાર-પાર્ક ન. [અં] મટને ઊભા રહેવાની ખાસ જગ્યા
માટે ગણવામાં આવતું ઈશ્વરનું ભૂતલ ઉપર ઉતરી આવવું એ કારબી શ્રી. સરાણની પટલીને જડેલે લાંબે લાકડાને કારણ કે ઉભ. [સ. + “કે.'] એનું કારણ એ કે, કેમકે, કાં કે કટકો
[(૨) રાજ્યવહીવટ કારણ ગત વિ. [સ.] કારણ સંબંધી લિક્ષણ. (દાંત) કારભાર ૫. જિએ “કાર' + સં.] કાબાર, વહીવટ, કારણુ-ગુણ છું. [સં.] ઉપાદાન કારણનું કાર્યમાં દેખાતું કારભારણ (બચ્ચ) સ્ત્રી. [+ ગુ. “અ” સ્ત્રી પ્રત્યય] કારણ-ત્તા ., તવ ન. [સં.] કારણ હોવાપણું, હેતુ-ભાવ, કારભારીની પત્ની કૅઝેશન' (મ. ન.), “કે-ઝેલિટી' (મન, રવ.)
કારભારી છું. [ ગુ. “ઈ' ત. પ્ર. ] કારભાર કરનાર,
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |