Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 476

કરી ૨
૪૩૧
કરમ-ક્ટ કંજુસ, લોભી, બબીલ [રાંપડી (ખેતીનું એક સાધન) કર-ભાર છું. (સં.), રણ ન. [સં. + જુઓ “ભારણ.”] કરપીબી ) સ્ત્રી. [જુએ “કરપ + ગુ. ઈ' કુ. પ્ર.] કરવેરાને બે
[હાડકું કર-પીઠન ન. [૪] (લા.) પાણિ-ગ્રહણ, હસ્તમેળાપ કરભાસ્થિ ન. [સં. + સં. મ0િ] હથેળીને ટેકે આપનારું કરપીણ વિ. (લા. નિર્દયતા-ભરેલું, કમકમાટીભર્યું. કર-ભૂષણ ન. [સં.] હાથનું તે તે ઘરેણું (કડાં ચૂડી વગેરે) કરપી-ધન ન. જિઓ “કરપી' + ] કૃપણની સંપત્તિ, કરભી સ્ત્રી. [સ.] નાની હાથણી. (૨) નાની ઊંટણી, લોભિયાને ઉસે
નાની સાંઢણી કર-પુટ કું. [૪] બે હળીઓને સામસામે રાખી કરવામાં કરભીર છું. [સં.] સિંહ આવતો પડાનો આકાર(૨) બેબ
કરડે (કરભેડ) . લોંકડીની જાતનું એક પ્રાણી કરપુરા સ્ત્રી, બંગાળી આંબાની એક ઊંચી જાત
કરે, સ્ત્રી, [..+ સ. ક્ક, બ. વી.] હાથીની સઢ જેવી કર-પુષ્ટ વિ. [સં] હાથથી પિધેલું-ઉછેરેલું
સાથળવાળી સ્ત્રી કર-કુંજ પુજ) મું. [સં.] કિરણોને સમૂહ
કરમ ન. [૪ , અવ. તદભવ] (લા.) ખરાબ કમે, કર-પૃષ્ઠ ન. [૪] હથેળીને પાછલો -ભાગ
કુકૃત્ય. (૨) નસીબ, ભાગ્ય. [ઊઘડવું, ખૂલવું (રૂ. પ્ર.) કરશે પુ. (જુઓ “કર પવું' + | ‘ઉં' કુ. પ્ર. કું કે ભાગ્યને ઉદય થવો, જાહોજલાલીને વેગ આવ. ૦ લાકડાના ટુકડાથી ગુદા સાફ કરવાની ક્રિયા
કરવું (રૂ. પ્ર.) ખરાબ કર્મ કરવું. જાગવું (રૂ. પ્ર.) કરપેર પું. પક્ષીઓને ઉડાડવા માટે ખેતર વચ્ચે બાંધેલો ભાગ્યોદય થ. ડેકવું (રૂ. પ્ર.) નસીબ ઉપર રેવું. માળો. (૨) (લા.) પુરુષની જનનેંદ્રિય [લોઢાનાં પતરાં ૦ને બેગ (રૂ. પ્ર.) ખરાબ કરમના પરિણામને ભેગવટો. કર પટાં ન., બ. વ. બળદગાડીના ઓછાળ નીચેનાં ૦નું આગળું, ૭નું ધણી, ૧નું બળિયું (રૂ. પ્ર.) નસીબદાર, કરબપુ. [અર. કબ] જુએ “કરપ.'
ભાગ્યશાળી. નું કળું, નું ફૂટેલું (રૂ. પ્ર.) કમનસીબ. ૦ણું કરબર ન. ખેતીનું એક ઓજાર
(૨. પ્ર.) કમનસીબ થવું, દુખમાં હડસેલાયું. ૦ બાંધવા કરબટ કું. નાનાં ગામવાળા પ્રદેશ
(રૂ. પ્ર.) પાપ-કર્મ કરવાં. -મે ચે-ચ)ટેલું (ઍટેલું), -મે કરબડી સ્ત્રી. પક્ષીઓને ચણ નાખવા માટે ટાંગેલું શકું લાગેલું, અમે વળગેલું (૨. પ્ર.) નસીબમાં જે થવાનું કરબડી સ્ત્રી [vઓ “કરબ' + ગુ. “હું' સ્વાર્થે ત. પ્ર. નિશ્ચિત હોય તે
+ “ઈ' પ્રત્યય] ખેડતનું એક ઓજાર, રાંપડી, કરપી કરમ (-મ્ય) ન. [સ. શ્રમ !.] મળાશયમાં થતી બારીક કર-બદર ન. [સં.] હાથમાંનું બેર. (૨) (લા.) તદ્દન જીવાત તેમજ સપકાર નાનું-મેટું જંતુ, કરવું, ચરમ,
સ્પષ્ટ વસ્તુ [સંપૂર્ણ રીતે તપાસીને જાણી શકાય એમ ચરમિયું કરબદર-વત્ ક્રિ. વિ. [સં.] (લા) તદ્દન સ્પષ્ટ રીતે, કરમ સ્ત્રી [અર.] ઉદારતા. (૨) મહેરબાની કપ કરબરી સ્ત્રી, એક જાતનું જળચર પક્ષી
કરમ-કથા સ્ત્રી, જિએ “કરમ' + સં.] ૫ ભેગવવાં કરબલા ન. [અર. કર્મલા] ઈરાક(અરબસ્તાન)માં આવેલું પડેલાં દુકના પરિણામની કથની
એક ધર્મસ્થાન (કે જ્યાં મહમ્મદ પૈગંબર સાહેબના કરમ-કલ્લો છું. [ફા. કરણ્ડલા] એક જાતનું શાક, કેબીજ દોહેત્ર ઇમામ હુશેન ધર્મયુદ્ધમાં માર્યા ગયા હતા). (૨) કરમ-કહાણી (-કાઃણા) સ્રા [૪એ “કરમ ' + “કહાણી.] (લા.) તાજિયા ટાઢા કરવાની જગ્યા. (૩) પાણી વગરની જ “કરમ-કથા.” ઉજજડ જર્ચ
કરમ-કૂટ (ચ) સી. જુઓ “કરમ' + “ટલું] જુઓ કરબલાઈ વિ. [+ ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.) કરબલાને લગતું “કરમ-કથા.' (૨) (લા) ખાટી માથાફેડ. (૩) વેઠ, વતરું કરબવું સ. કિ. [જએ “કરબ૨] ખેતરમાં રાંપડી - કરમ-ચંડાળ (-ચડાળ) પુ. [સં. ૧મે -વાણા) જન્મથી
લાવવી. કરબવું કર્મણિ, ક્રિ. કરબાવવું છે., સક્રિ. નહિ (પરંતુ) એનાં કામેથી નષ્ટ કરવું સ. મિ. (જુઓ “કરવું,' ના. ધા] કડપ રાખવો, કરમદું [સ. ૨ + મુષ્ટિ->પ્રા. (મુઠિમ, મૂઠ્ઠી બાંધીને
અંકુશમાં રાખવું, દાબમાં રાખવું. કરબાવુંકર્મણિ, ક્રિ. રહેલું.] (લા.) વિ. લેભી, કંજસ, કરમૂઠું કરબાવવું છે. સં. જિ.
કરમડે જ “કમલે.” કરધી (-બધી સ્ત્રી. [સં. + જુએ “બંધી.'] કર અપ- કરમ(-મે)ણ (શ્ય) સ્રો. [સં. મળી] નસીબદાર સ્ત્રી વાનું બંધ કરવું એ, નાકર
કરમણવું અ. ક્રિ. [રવા.] કણમણ, કચવાવું, અસંતોષથી કરબાવવું-૨' કરાવું-૨ જુઓ કરબનું ૧-૨ માં. ગણગણવું. કરમણવવું છે, સ. જિ. [ઉદ્યોગ કરબી જુઓ “કરપી.' [કરવામાં ઉપયોગી બરુ કરમણ કે સ્ત્રી. [મરા.] સુખ ઊપજે એ વ્યવસાય કે કરશું ન. બરુની જાતને એક સાંડે, એક જાતનું કામ કર-મથિત વિ, [સ.] હાથથી મંથન કરેલું કરભ પું. [સં] હાથીનું બચ્ચું, મદનિયું. (૨) ઊંટનું બચ્ચું, કરમદી સ્ત્રી [સં. રવિંઝા>પ્રા. મ]િ ખટાશ બેતવું. (૩) હળથી બગલ સુધીના બાવડાને પાછો પડતાં જ બલાં નાનાં ફળ આપતું એક ઝાડ, સુષેણ વૃક્ષ ભાગ. (૪) હથેળીને પાછલે ભાગ, કરપૃષ્ઠ
કરમદું ન. [+ ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર.) કરમદીનું ફળ કર-ભાગ કું. [સં. રૈયત પાસેથી રાજય કર તરીકે ઉપજ કરમ-ક્ટ, -ટિયું, -ટયું વિ. [જ “કમ" + “તું” + વગેરેમાંથી ભાગ લે તે
ઈયું' કૃમિ., “યું” ભૂ, કJ (લા.) કમનસીબ. કરમનું ફૂટેલું