Page Text
________________
કણજી
उत्ता
સાધન
કતરાઈ સી. [જુઓ “કાતરવું' + ગુ. “આઈ' કુ.પ્ર.] કાતરકણજી ન. ડુંગળીનું બી
વાનું કામ. (૨) કાતરવાનું મહેનતાણું [જુઓ “કતરણ.” કતું જ “કણાયતું.
કતરાણ (૩) સ્ત્રી. [જુએ “કાતરવું' + ગુ. “આણ” ક...] કવ-શાખા સ્ત્રી. [સં.] વેદની એક શાખા. (સંજ્ઞા) કતરામણ ન. [જુઓ “કાતરવું” + ગુ. “આમણુ” કુ.પ્ર.] કત (-ત્ય) સ્ત્રી. [અર, “કતુ'] કિતા–લેખણમાં કરવામાં કાતરવાનું કામ. (૨) કાતરતાં પડેલા પાતળા કાપલા.
આવતે કાપે. [૨ મારવી (રૂ. પ્ર.) કલમના લખવા બાજુના (૩) કાતરવાનું મહેનતાણું છોલેલા ભાગમાં નાને ઊભો ચીરા પાડવા
કતરાવવું, કતરાવું જુએ “કાતરવુંમાં. કતકાંજન (-કાજન) ન. [સં. + અન્નન] અખમાં કતરવું* અ. ક્રિ. ત્રાંસું જોવું. (૨) ત્રાંસું ચાલવું. (૩) આજવાનું એક જાતનું ઔષધ
ત્રાંસ ભાગે ફંટાવું. (૪) (લા) રેષથી વિરુદ્ધ ચાલવું કતકે ન. [તુ. “કુક-લાકડાનો નાનો ટુકડો] ધોકણું, કતરાંશ કું. [જ “કતરાવું' + ગુ. “આંશ' ત...] (લા.)
કે બંધું, ડફણું. (૨) ભાંગ ખાંડવા-પીસવાને લાકડાને દસ્તો વાંકાપણું, કરડ. (૨) વિરુદ્ધતા. (૩) દ્રષ, ઝેર કતગીર છું. [જુઓ ‘કત' + ફા. પ્રત્યય] જેના ઉપર રાખી કતરે છું. વેષ્ણવ મંદિરમાં શ્રીકૃષ્ણના શૃંગાર વખતે મસ્તક કલમના છેડામાં કાપ મૂકવામાં આવે તે હાડકા કે લાકડાને ઉપર ધરવાની એક વસ્તુ. (પુષ્ટિ.)
કતરત (-
રંત) . [જુએ “કાતરવ” દ્વારા] જ “કતર-બે.” કતચિકાર ન. એક જાતનું વહાણ. (વહાણ)
કતા-નીલ સ્ત્રી. [અર. કલ્] કાપાકાપી, ખૂનરેજી. (૨) કત(૯)-ઝેહ જુઓ “કતર-ઝોડ.'
તલવાર જેવાં સાધનોથી કરવામાં આવતી હત્યા-ઘાત-વધ. કત વિ. [૨વા.] અણસમઝુ, અજડ
[૦ ની રાત (ર.અ.) કટોકટીને વખત. (૨) કામની ધમાલને કતકિયું ન. જુઓ “કતકું.”
સમય).
[તેવી જગ્યા, “ફ્લેટર-હાઉસ' કતર-ઝેઠ જુઓ “કતર-ઝોડ.”
કત(ન)લ-ખાનું ન. [ + જુએ “ખાનું '] કતલ થતી હોય કતર-વત ક્રિ. વિ. રિવા.] વગર વિચાર્યું, ગમે તેમ કતત્તલ-ગાહ સ્ત્રી. [+ ફા.] કતલ થવા-કરવાનું સ્થાન, કતઢિયું' વિ. [જુઓ ‘કતડ' +ગુ. “ઇ...” સ્વાર્થે ત...] કતલખાનું
[કરનાર કતડ. (૨) ખાઈ પી અલમસ્ત થઈ ફરનારું
કત(-)લબાજ વિ. [+ ફા. પ્રત્યય.] જફલાદ, સંહાર કતકિયું જુઓ ‘તકું.'
કતલેઆમ જુઓ “કલેઆમ.” કતક્રિયા વિ, મું. જુિએ “કડિયું.'] જુએ “કડિયું.” કતલ પં. સેના કે રૂપાને તાર. (૨) સેના કે રૂપાનું બીજું કતકિયે લિ., પૃ. [જુઓ “કડ +ગુ. “ઊંક +છયું કતાર સ્ત્રી. [અર. કિતા] પંક્તિ, હાર, એળ, “ક. (૨) ત.પ્ર.] કતડ. (૨) અલમસ્ત, ખૂબ જ પુષ્ટ
હાઅંધ જ છે. (૩) વર્ત માનપત્રનું “કલમ, કટાર કત પું. [અર. કબ] લવાદનામું, પંચાતનામું
કતરિયું વિ. ધાંધલ કરનારું, કજિયાળું [બનાવ કતર (-૧૫) સ્ત્રી, [ઓ ‘કાતરવું.] કતરણ, ઝીણા કાપલા ક-તાલ-ળ) પૃ. [સં. ૧ + સં.] મેળ. (૨) (લા.) અણકતર-કતર કિ. વિ. [જુએ “કાતરવું,’ ર્ભાિવ) કાતરવાનો કતાલ વિ. [અર. “કિતાલુ] કતલ કરનારું, ખની અવાજ થાય એમ
કતિ-૫ય વિ. [સ, સર્વ] કેટલાક, અમુક (અનિશ્ચિતાર્થ) કત(-)ર-ઝેટ વિ. ઝંડની જેમ છૂટે નહિ તેવું. (૨) કતિવિધ વિ. [સં. +વિધા, બી.] કેટલા પ્રકારનું, કેટલી હઠીલું, આડું, જિ દો. (૩) કજિયાળું, તોફાની. (૪) કંટાળે રીતનું? (પ્રશ્નાર્થ) આપે તેવું, તિરસ્કારપાત્ર. (૫) સમઝણ વગરનું અકકલ કતી . [અર.] દરજીનું એક માપ વગરનું. (૬) ગાંડિયું, દાધારંગું
કતીકરૂં ન, જિઓ “કતીકો’ + ગુ. ‘ડું' સ્વાર્થે ત..] નાને કતરણ (શ્ય) સ્ત્રી. જિઓ “કાતરવું' + ગુ. “અણ” કુ.પ્ર.] કતી કે. (૨) (લા.) વિ. હૃષ્ટપુષ્ટ, માતેલું
નાના કાપલા, કતર. (૨) (લા.) કારસ્તાન, તરકટ કતીકે પુ. નાની લાકડી, દંકે કતરણી સ્ત્રી. જિઓ ‘કાતરવું +ગુ. “અણુ કર્તાવાચક કુ. કતાબડું ન. નાનું બચ. (૨) (લા.) વિ. કજિયાળુ, તોફાની પ્ર.] કાતરવાનું સાધન, મેટી કાતર
કતારો છું. એક જાતને ગુંદર કતર- બિત(-
બિન્ય) સ્ત્રી- [જુએ “કાતરવું ‘દ્વારા] કાપકૂપ. કતીલું ન, કતરીનું કુરકુરિયું, ભાળિયું, ગલુડિ (૨) કપડાની વેતરણ, (૩) (લા.) અશાંતિ. (૪) ઉચાપત કહેવડું ન. કટકે કટકે પરું કરેલું કામ કતર-બે પુ. જિઓ “કાતરવું ‘દ્વારા.] કાપી નાખવું એ. કતાદિયા ૫. વાટ પાડુ, લુટારો (૨) (લા.) ચિંતન, મનન
કસળ વિ. મેટું, જબરું, જખર કતરબું-વટ(કતરબૅ) છું. દગો, છેતરપીંડી
કાર-ઝેડ જુઓ ‘કતરઝોડ.' કતર-વતર કિં. લિ. [૨વા.] વગર વિચાર્યું, ગમે તેમ કત્તલ જુએ “કતલ.' કતરભેદ છે. જિઓ “કાતર + સં] દગે, છેતરપીંડી કત્તલખાનું જુઓ “કતલખાનું.” કતરવાઈ સ્ત્રી. [જુઓ “કાતરવું' + ગુ. “આઈ' કુ.પ્ર.] કત્તલ-ગાહ જુઓ ‘કતલ-ગાહ.” કાતરવાનું કામ. (૨) કાતરવાનું મહેનતાણું
કત્તલ-બાજ જ “કતલ-બાજ.” કતર-વેધિયું વિ. પક્ષપાતી, વગિયું કરનાર, વગીલું કત્તા સ્ત્રી. ઠીકરીને ઘસૌને કરેલો ગોળ ટુકડો
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |