Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 439

કછવું
૩૯૪
કજિયે
કાછડે માર, કાછડી વાળવી
(૪) જુલમ. (૫) કજિયે. (૬) નુકસાન, ઈજ કછવું લિ. સપાટ નહિ તેવું, ખાડાખડબાવા, કાળિયા- કેજર સ્ત્રી. [અર.] કિસ્મત. (૨) આફત. (૩) મત. (૪) વાળું [-વા હાલર (રૂ. પ્ર.) જમીનને સપાટ નહિ તે (લા.) અશુભની આશંકા પ્રદેશ, કચ-દબરો]
કજાક છું. [તુ. “કઝઝાક”] લુટારે કછ જુઓ “કરવો.'
[D., સ, જિ. કાકી ઢી. [તુર્કી. કઝાકી] લુટારાપણું. (૨) છળ, કપટ કછારવું સ. જિદેવું. કછારાવું કર્મણિ, જિ. કછારાવવું કજા-ગ વિ. [જુઓ “કજ + ફા. “ગર' પ્ર. + ગુ. “G” કછારાવવું, કછોરાણું જુઓ કછારવું”માં.
સ્વાર્થે ત. પ્ર] યુક્તિ કરનારું, યુક્તિબીજ કછોલે પુ. દીવાલને ખૂણે
કજાગરુ વિ. [જુઓ “કજાર + ફા. “ગર' પ્ર. + ગુ. ઉ” ક-છાંયો છું. [સં. -છ-> પ્રા. ૩-છામ-] ખરાબ સ્વાર્થે ત. પ્ર.] નુક્સાન કરનારું. (૨) મૃત્યુ ઉપજાવે તેવું ગણાતો છાંયડે. (૨) બાવળને છાંયડે
કાઠ, હું વિ. સીધી રીતે નહિ ચાલનારું, અણું, (૨) કછિયારે શું સાખ પડતો હોય તે આંબો
કજિયાખેર, તેફાની. (૩) મુશ્કેલીથી ભરેલું, પહેાંચતાં કોટ . [સં. કક્ષા->પ્રા. 91 ઉપરથી સં, કટિકા, તકલીફ પડે તેવું. (૪) (લા) વાવેતર ન કરી શકાય તેવું
છોટા શબ્દો સંસ્કૃતીકરણ પામ્યા છે.] જુઓ “કટે.” ક-જાત (ત્ય) વિ. [સં. 1-fa] હલકા કુટુંબનું, નીચ કછોટા-બંધ (-બન્ધ) વિ. જિઓ “કછોટે' + ફા. “બ૬.'] જાતિનું. (૨) (લા.) અવિવેકી, ઉદ્ધત. (૩) નઠારું, દુર્ગુણ (લા.) કડક બ્રહ્મચર્ય પાળનાર (પુરુષ)
કજા-રજા સ્ત્રી. [અર.] પરમેશ્વરની મરજી. (૨) અકસ્માતુ કછેટી જી. [જઓ કછટ' + ગુ. 'ઈ' પ્રત્યય; ૨. પ્રા. થયેલું મૃત્યુ. (૩) મૃત્યુ સામાન્ય મિઢે કેડિયું વ્હોટ, વેટ્ટીના કટ, લંગોટી
કારી સ્ત્રી, કાજળ પાડવાનું માટીનું પાછળ ટેચકાવાળું કછોટી-બંધ (બ) [+ ફા. “બદ'] જુઓ “કછટા-બંધ.' કેજા પું. ઊંટનું પલાણ [kટે, વઢવાડ, તકરાર કછેટ કું. [સં. કક્ષા>પ્રા. લીમાંથી દિવા, કજિયા-કટકટ (-કટકેટય) સ્ત્રી. [ઇએ “કજિય+કટ કટ.”]
અકોટા સંસ્કૃતીકરણ થયા પછી; છતાં છે. પ્રા. વાટી, કજિયા-કંકાસ (-કg સ) પું, બ.વ. [જ એ “કજિયો'+ જટ્ટી પણ બેતિયું સાડી વગેરેના છેડાને લાગવાળી કંકાસ'-બંને બ.વ.માં] ટટે-ફિસાદ, ભારે ઝઘડે
કેડ પાછળ ખેસવા એ, કાછડ, (ર) લંગોટ કિસંતાન કજિયા ખેર વિ. જિઓ “કજિય’ + ફા. પ્રત્યય] કજિય કછોરુ(૨) ન, [સ. ૩ + જ એ “છોરુ,રે.'] ખરાબ છેક, કરવાની ટેવવાળું, કજિયાળું, તકરારી. (૨) મસ્તીખોર, કછછ જઓ “કચ્છ.” |
[આર તેફાની ટેવ, કંકાસિયા-વડા, તકરારી સ્વભાવ કજક સ્ત્રી, [ફા.હાથીને દાબમાં રાખવાનું હથિયાર, અંકુશ, કજ્યિારી સ્ત્રી. [+ ગુ. 'ઈ' ત,..] કજિયે કરવાની ક-જક વિ. [સ. યુ + જુઓ જકડવું.'] ખરાબ રીતે જક- કજિયા-દલાલ ! [જ “કજિયો' + દલાલ.”] કજિયાડાયેલું, છૂટી ન શકે તેવું. (૨) બરડ
કંકાસ કરાવી પોતાને સ્વાર્થ સાધનાર માણસ. (૩) (લા.) ક-જગ-યા) સ્ત્રી. [સં. + જુઓ જગા, -ચા'.] ખરાબ વકીલ (તિરસ્કારના અર્થમાં)
પ્રિક્રિયા જગ્યા. (૨) મર્મસ્થાન, ગુહ્યસ્થાન
કજિયા-દલાલી સ્ત્રી. [+ગુ. “ઈ' ત...] કજિયા-દલાલની કજડિયું વિ. [જુઓ “કજાડું” ગુ. “ઇયું' સ્વાર્થે ત...] કજાડું, કજિયા-રયિા કું., બ.૧. જિઓ “કજિયાને દ્વિભવ] કજિયાખેર, ટંટાખેર
કજિયા-કંકાસ, ટંટ-ફસાદ
(એક છોડ પણ કજનજર વિ. [સં. + અર. “ન-ઝર.'] ગુસ્સાને લીધે કજિયારી સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ, કટ-ગંદી. (૨) એ નામને
ભવાં ચડાવતું. (૨) (લા.) અદેખું [કરવાનું ગોરનું વ્રત કજિયાળું વિ. જિઓ “કજિયે’ + ગુ. “આળું' ત...] કારડી સી. શ્રાવણ સુદ ત્રીજના દિવસે કયાએ કજિયો કરવાની ટેવવાળું, કજિયા-ખાર કજરી સ્ત્રી, એક જાતનું ધાન્ય. (૨) ખમાચ થાટના એક કજિયે પું. [અર. કઝિય] તકરાર, ટે, કંકાસ, ઝઘડે.
રાગ. (સંગીત.) [ ખેલવી (રૂ.પ્ર.) હેડીને ચક્કર ફેરવવી] (૨) ઈસાફ માટેની ફરિયાદ. [વાનું(-) કલબૂત,ચાને કજલ શ્રી. રચના, પેજના. (૨) કરામત, તદબીર, યુક્તિ. પાયા (રૂ.પ્ર.) કજિયાનું મૂળ કારણ. (૨) કજિયાની (૩) સેગઠાની એક પ્રકારની રમત
સાક્ષાત્ મૂર્તિરૂપ. -યાનું ઘર (રૂ. પ્ર.) વારંવાર કજિય કેજલે પૃ. કપિલ નામનું એક પંખી. (૨) તેતર
કરનારું, બહુ કજિયાખર- પાનું ઝાડ (. પ્ર.) તકરારનું કાળ(-ળા)૬ અ. જિ. [ 48 ઉપરથી ગુ. “કાજળ,'- મૂળ. (૨) હંમેશાં તકરાર કરવાના સ્વભાવનું. ચાનું મેં
ના. ધા.] અંગારાનું ઠરી જવું, ઓલવાઈ જવું. (૨) ઝાંખું કાળું (-માઁ -) (રૂ.પ્ર.) કજિયામાંથી નઠારું જ પરિણામ પડી જવું. (૩) (લા.) મેળું પડવું. (૪) ગંગળાવું. કેજ- આવે. ૦એ-હ)લવ, (- લવ), ૦ ઠાર, ૦૫ળાવવું , સ. ક્રિ.
તાવ, ૦ માંડી વાળા (૩.પ્ર.) થયેલા ઝઘડાનું સમાધાન કકળાવવુકજળવું જ “કાળવું'માં.
કરવું. ૦ માં (રૂ.પ્ર.) અદાલતમાં દાવો દાખલ કરો. કકળાવવું, કજળવું જુએ “કાળવું'માં,
૦ વેચાતો લેવો (રૂ.પ્ર.) પારકો ઝઘડે વહેરી લે. કેજળી સ્ત્રી [, વM>િપ્રા. વીકન૪િ] પારા અને ૦ સળગવો (રૂ.પ્ર.) તકરાર-ઝઘડાની શરૂઆત થવી. • સળગંધકને ધંટી કરેલું મિશ્રણ
ગાવવો (રૂ.પ્ર.) લડાઈ શરૂ કરવી, તકરાર શરૂ કરવી. કજા' સ્ત્રી, યુક્તિ, તદબીર, (૨) લુચ્ચાઈ. (૩) કચવાટ. ઉછીને કજિયો (રૂ.પ્ર) વહોરી લીધેલ પારકી તકરાર)