Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 438

કચીર
૩૯૩
કરાવી
કચીર ન. માટીનું કામ
(૨) ચલાણું કચુરી સ્ત્રી, આસમાની લેવાળો એક સુંદર છેડ કચ્ચ(૨)ઘાણ જ એ “કચડધાણ.' કચુંબર (રય) સ્ત્રી, ન. [હિં. “કચૂમર'] નાની અને પાતળી કચ્ચર પું, (રય) સ્ત્રી. એ નામની એક વનસ્પતિ ચીરીઓ અથવા કટકીઓ, ઝીણા ઝીણા ટુકડા. (૨) કચ્ચરકૂટ (ય) એ “કચર-કટ.” એવી ચીરીઓનું કરેલું તાજુ અથાણું. (૩) (લા.) ગેર- કચ્ચરઘાણ જુએ “કચડ-ધાણ.” સમઝ. (૪) ગરબડ-ગોટો. (૫) કચાં બન્યાં. [કરી કચ્ચાઈ સ્ત્રી. [હિ. “કચા' + ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.] કાચાના-નાંખવી (રૂ. પ્ર.) સખત માર મારવો. ૦ થવું (રૂ. પ્ર.) પણું, કચાશ. (૨) (વા.) બિન-અનુભવીપણું ભાંગીને છુંદાઈ જવું. ૦નીકળવી.(રૂ. પ્ર.) છંદો થઈ જવો] કર્યું ન. જુએ “કચી(ચ)કે.” કચકે જુઓ “કચી કો.
ક' . [સં.] પાણીવાળો પ્રદેશ, અનૂપ. (૨) એ કચૂડ, કચૂડ ક્રિ. વિ. [રવા., દ્વિર્ભાવથી] હિંડોળા વગેરેનાં નામ ગુજરાત રાજ્યમાં સૌરાષ્ટ્રની ઉત્તરે કચ્છના અખાત કડાંને ઝુલવાથી થતો અવાજ
ઉપરને દ્વીપકલપ. (સંજ્ઞા.) કચરિયું વિ. [જ એ “કચૂડ' + ગુ. “ણું” ત. પ્ર.] “કચૂડ કછ છું. [સ, વક્ષ> પ્રા. ૐ તત્સમ કા લંગાટ. કચૂડ’ અવાજ કરતું
[હિંડોળો, ખૂલે (૨) બેતિયાના બેઉ છેડા પીઠ ઉપર બેસવામાં આવે એ, કચું . [જ એ “કચૂડ’ + ગુ. “એ” ત. પ્ર.] હીંચકે, કોઢ, કાછોટ કચૂમર (૨) સ્ત્રી. [હિં.] જુએ “કચુંબર.'
કછપે છે. [સં.) કાચબો કચૂ-ચે) મું. [સં. નૂર>પ્રા. વજૂરમ- કેકણ ક૭૫* પૃ. [સ. રથs ] કશ્યપ નામને એક પરાતરફ થતું એક પ્રકારનું ઝાડ, ઝેરચલાનું ઝાડ. (૨) ણિક અધિ. (સંજ્ઞા.)
[પુત્ર–સૂર્ય કપૂરકાચલી જેવું એક સુગંધી દ્રવ્ય
કછપતન છું. [. ૨૫-ન૧] કશ્યપ ઋષિને કચંદનું સ. ક્રિ. [૨વા.] અંદર પાણી નાખીને ચાળવું. ક૨૭૫-યંત્ર (ચ ) ન., . [., ન.] ગંધક અને અભ્રક(૨) ગંદવું, મસળવું. (૩) (લા.) ગંદુ કરવું, બગાડવું. નું મારણ કરવાના કામ માટેનું એક જલયંત્ર (કાચબાકચુંદાવું કર્મણિ, .િ કચૂંદાવવું પ્રે., સ. કિ.
ના ધાટનું)
[સર્ય, કછપ-તન કચંદાવવું, કચુંદાવું જુએ “કચંદjમાં.
કછપ-સુત પું. [સ. વરૂવા-સુd] કશ્યપ ઋષિને પુત્રકચેરી સ્ત્રી. [હિ, કચહરી'] કાર્યાલય, દફતર, “ઓફિસ.' કછપાવતાર છું. [સં. વાદપ+અવતાર] પૌરાણિક રીતે વિષ્ણુના (૨) રાજદરબાર કે વહીવટી સત્તાધારીનું સ્થાન. (૩) દસ અવતારોમાં બીજો કમેન-કાચબાને અવતાર, અદાલત, “કેર્ટ. [ એ ચ(-)વું (રૂ.પ્ર.) ફરિયાદ કરવી, કચ્છપાવતાર દા માંડ. ૦ બેસવું (-બેસવું) (રૂ. પ્ર.) કચેરી નજીક કચછપાસન ન. [સં. ૪૫ + માસન યોગનું એ નામનું એક બેસી દાવા વગેરે લખી આપવાને બંધ કર. ના આસન. (ગ) [જાતનું તંત-વાદ્ય, નાની વીણા કુત્તા (રૂ. પ્ર.) જ્યાં અમલ ચાલતું હોય ત્યાં અંધારું, કછપી ચી. [સં.] કાચબાની માદા, કાચબી. (૨) એ
અહંકારી અમલદારે. ૦માં કચરે (રૂ. પ્ર.) ગેરવહીવટ] કછ-ભૂમિ સ્ત્રી, .] પાણીના ભરાવવાળો પ્રદેશ, કચેરી-મકાન ન. જિઓ કચેરી' + મકાન.”] વહીવટી માર્શલેન્ડ'
[એક જાતનું તંતુવાદ્ય મકાન, “એડમિનિસ્ટ્રેટિવ બિડિંગ'
કચ્છ(-,-૭) પું. [સં. છપ--> પ્રા. વય-] કચેરી-મહેકમ -મેકમ) ન. જિઓ “કચેરી + મહેકમ.] કાવતાર છું. સિં. છપાવર) જુએ “કરછપાવતાર.” કચેરીની વ્યવસ્થા, ‘ઓફિસ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટ'
કછી વિ. સં. + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] કચ્છ દેશને લગતું, ક . કલપેન લાલપેન એથિ સાજડ અબ હળદરવો કચછનું. (૨) અરી. સિંધીના કુળની કચ્છની બેલી. [ ખેર અને બાવળ એવાં જંગલી લાકડાની જાત
(. પ્ર.) મુખે].
[(૨) લંગાટ ક-ચેખું વિ. સં. ૬ + જ ખું.'] ચ ખું કર્યા છે' . [સં. “ક્ષ- પ્રા ૨૭મ-] કછોટે, લાંગ.
વગરનું, અશુદ્ધ. (૨) ભેળસેળવાળું. (૩) કાંકરીવાળું ક * . [સ, અ8->પ્રા વછમ-] એક જાતની કચેરી સ્ત્રી, [હિં, “કચૌરી'] અટાના વણેલા પડમાં માછલી
[પ્રદેશ. (પદ્યમાં.) બાફેલા તુવેરા વગેરે ઘાલી વાળી તળીને કરવામાં આવતી કઇ પું. [સં. ૨૪ + ગુ. હું સ્વાર્થે ત. પ્ર.] કચ્છ ખાવાની વાની
કછની સ્ત્રી. [સ. ક્ષ>છના વિકાસમાં] સાથળથી કચરો જ એ “ક્યુ.”
સહેજ નીચે પહોંચે તેવી ચી, કાછની કલડું ન. જિઓ “કાળુ' + ગુ. ‘ડું' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] કમ્પષ્ટ . મુશ્કેલી [કપડાને બગલમાં આવતો ભાગ
માથામાં નાખવાનું તેલ કાઢવાનું નાનું માલું, ચલાણું. કરાટી સી. [સં. લક્ષ> પ્રા. વર્ષો દ્વાર] પહેરવાના (૨) કંકુ પલાળવાની પ્યાલી, પીંગાણું
કઇલાડી સ્ત્રી, [, વક્ષ 1>પ્રા. લછાને વિકાસ] કાળવું (કચેળા) અ. ક્રિ. [૬એ “કાળું.' ના. ધા.] બગલમાં થતું ગૂમડું કે ગાંઠ, બોબલાઈ (લા.) ઊભરાઈ જવું, છછલ થઈ જવું
કછલું વિ. હલકું નીચ, (૨) દુષ્ટ, દુઃખદાયક કાળ ન. ૬. મા, ઘોસ્ટ-] કંડા ઘટિનું નાનું ચાલું. કે ' સ. ક્રિ. [જુએ “કરો,'ના, ધા. કછોટે મારવે,