Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 399

એકાત્મ-જ્ઞાન
૩૫૪
એકાશ્રમી
એકાત્મ-જ્ઞાન ન. [૪.] જડ ચેતન સમગ્ર સૃષ્ટિ એક-રૂપ છે
એવી સમઝ, સર્વાત્મભાવ, બ્રહ્મજ્ઞાન. (દાંત.) એકત્મિ(કા વિસિં] એકાત્મપણું, (૨) એકીકરણ, સંવિત્તિ, ‘ઇન્ટિગ્રેશન” એકત્મિ-ભાવ ૫. [સં.] જુઓ “એકાત્મ-જ્ઞાન.' એકાત્મ-વાદ . સિં] જડ ચેતન સમગ્ર સૃષ્ટિ એક પરમ તસ્વરૂપ છે એવા બ્રોકયને મત-સિદ્ધાંત, સર્વાત્મ-વાદ, અખંડ બ્રહ્મવાદ. (વેદાંત.) એકાત્મવાદી વિ. [, .] એકામ-વાદમાં માનનારું એકાત્મ-સંબંધ (સમ્બનધ) છે. [સં. ૨ + માત્મ સં]
અભેદ-ભાવ, તરાત્મકતા, તાદામ્ય એકાદ વિ. [સં. * + અર્ધ> પ્રા. મથ> જ. ગુ. “અધ” દ્વારા એક અડધું (લા) આશરે એક, એકાદું, એકાધ એકાદશ વિ. [સંખ્યા; સં.] દસ અને એક, અગિયાર ઃ ૧૧. (૨) અગિયારમું એકાદશ સ્ત્રી. [સ. ઇવરાહ, પૃ.1 -શાહ મું. [સં.] મરણ પછીનો ૧૧મો દિવસ. (૨) એ દિવસે કરાતી શ્રાદ્રક્રિયા એકાદશી સ્ત્રી. [સં] હિંદુઓના ચાંદ્ર મહિનાની શુકલ અને કૃષ્ણપક્ષ-અજવાળિયા અંધાક્ષ્યિાની અગિયારમી તિથિ. [૦ કરવી, ૦ ૨હેવી (નવી) (રૂ. પ્ર.) એકાદશીનું વ્રત કરવું] એકાદશંદ્રિય (દશેન્દ્રિય) સ્ત્રી, બ. વ. [+ સં. રુદ્રા , ન.] દસ કમેંદ્રિય-દસ જ્ઞાનેંદ્રિય અને મન મળી અગિયાર ઇદ્રિય એકાદુ વિ. [જ એકાદ’ + ગુ, ‘ઉ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જુઓ એકાદ'.
[ભાગ્યેજ એક એકાદેક વિ. જિઓ એકાંદું એક”.] જુઓ એકાદ’. (૨) એકાદેશ પં. સિં, gી + માર] ન કરે તે એક હુકમ, એક જ્ઞા. (૨) એક રંપ કે વિકારને સ્થાને સંબંધ વિનાના રૂપ કે વિકારનું આવી રહેવું એ. (વ્યા.) એકાધ જુઓ “એકાદ’–‘એકા. એકાધિક વિ. સિં, + અધિ8] એકથી વધુ એકાધિક-ગુત્તર ન. [સં.] જેમાં પ્રથમ પદ ઉત્તર પદથી મોટું હોય તેવું ગુણોત્તર, “શ ઑફ ગ્રેઈટ ઈન-ઇક્વાલિટી' એકાધિકાર છું. [સ. પ્રકા + અધિકIR] એકહથ્થુ સત્તા, સરમુખ
ત્યારી. (૨) ઈજારે, ઠેકે એકાધિકાર-વાદ ૫. સ.]રાજ્ય ઉપર એક વ્યક્તિની જ એકહથુ સત્તા રહેવી જોઈયે એવો મત-સિદ્ધાંત, સરમુખત્યારીને સિદ્ધાંત, “ઇપીરિયાલિઝમ” એકાધિકારવાદી વિ. સે, મું. એકાધિકાર-વાદમાં માનનારું એકાધિકારાભાસ છું. [+ સં. મામાસ] વસ્તુ-સ્થિતિએ એકથી વધુ માણસે ચૂંટાઈને મળી રાજ્ય કરતા હોય છતાં રાજ્યના વડાનો જ અધિકાર છે એવું લાગવું એ એકાધિકારિતા સ્ત્રી. [સં.] એકાધિકાર એકાધિકારી વિ. [સ. ૬.] એકાધિકારવાળું, સરમુખત્યાર, ડિટેટર'. (૨) ઈજારદાર, ઠેકેદાર એકાધિનાયક છું. [સ, ઇવી + મષિનાવલ), એકાધિપતિ છું.
[+ સં. મfષ-ga] એકાધિકારી, સરમુખત્યાર, “ડિટર' એકાધિપત્ય ન. [સ. ઘી + માથા] એકત્ર રાજય, ચક્રવર્તીપણું
એકાગ્યાથી વિ. [સે, ઇલ + મથ્થાથી પૃ.1એક અધ્યાયવાળું, (૨) સમાન ગુરુ પાસે સાથે અભ્યાસ કરનારું, સતીર્થ એકાનેક વિ. સં. [ + અને] અનેક, ઘણું (સખ્યામાં) એકાન્ત-વ્રત ન. [સં. ઇળ + અન્ન-વ્રત] અમુક સમય
સુધી કઈ પણ એક જ અનાજ ખાવાની વ્રત-પ્રતિજ્ઞા એકાન્વય પું. [. g + 4] સમાન વંશ, સગોત્રતા, ભાયાતપણું
[સગોત્ર, ભાયાત એકા-વથી વિ. [સ, ] એક જ વંશમાં ઉતરી આવેલું, એકાયન ન. [સં. + અન] એકમાત્ર ગતિ, એકમાત્ર હેતુ. (૨) એકાંત સ્થળ. (૩) વિચારોને મેળ. (૪) સમાન માર્ગ. (૫) નીતિશાસ્ત્ર. (૬) વિ. એક આશ્ચરવાળું. (૭)
એકાગ્ર એ-કાર છું. સં.એ વર્ણ. (૨) “એ ઉચ્ચાર એકારાંત (રાત) વિ. [+ સં. અત] “એ વાર્ણ જેના
અંતમાં છે તેવું (પદ કે શબ્દ) એકર્થ છું. [. દવ + અર્થ] એકસરખું પ્રજન, સમાન હતુ. (૨) વિ. એકસરખા પ્રજનવાળું, સમાન હેતુવાળું, (૪) એક માત્ર અર્થ થતો હોય તેવું. (૪) સમાન-સરખા
અર્થવાળું, એકાર્યક, પર્યાયરૂપ એકર્થક વિ. [સં.] સમાન અર્થવાળી એકાર્થતા સ્ત્રી. [સ.] એકાર્ષક હેવાપણું એકાર્થ-નિર્દેશકું. [સ.] એક અર્થ કે સમાન અર્થવાળા શબ્દ કહી બતાવવા એ [સમાન અર્થને બોધ કરનારું એકર્થ-વાચક લિ. સં., એકાઈ-વાચી વિ. સિં, ૫] એકાથી વિ. સિ., .] એકસરખા અર્થવાળું, પર્યાયરૂપ એકાવતારી વિ. [ + સં. અવતારી, મું.] જેનો એક જ માત્ર અવતાર બાકી રહ્યો છે તેવું, મૃત્યુ પછી મેક્ષ પામનારું એકાવન ઉિં, સિંખ્યા; સં. gવ-વખ્યારા > પ્રા. ઘa-વનસ
>પર્વI-વનાર] પચાસ અને એક ઃ ૫૧ [પહોચેલું એકાવનમું છે. [+ગુ. “મું' ત. પ્ર.] એકાવનની સંખ્યાએ એકાવયવી વિ. [સ, .] એક અવયવ કે અંગવાળું (પ્રાણી) એકાવલિ(-લી, ળિ -ળી) સ્ત્રી. [ સં. + આવરિ, જી] એક સેરની માળા કે કંઠી, એકસરી. (૨) એક અર્થાલંકાર. (કાવ્ય) (૩) એક સમવૃત્ત વર્ણમેળ છંદ. (Nિ) એકાવળ વિ. [સં. ભાવરિ સી.] એક સેરવાળું (“એકાવળ” હાર) એકાવળિ,-ળી એ “એકાવલિ'. એકાવાઈ જી. જિઓ એકવાયું” + ગુ. “ઈ' સતીપ્રત્યય ગાડામાર્ગમાં એક બાજને ઘસાઈને ઊંડે ગયેલો ચીલો. એકલવાઈ એકશ(-સણ, -શું ન. [સં. છારાન()-> પ્રા. gવાસ(A)-] આખા દિવસમાં એક ટાણું જ જમવું એ, એકટાણું એકનિક વિ. [સં. ઘ% + માન], એકાશી વિ. [ + સં. રિાન નું ૫. વિ., એ. ૧, ૫.] એક વાર ભેજન કરનારું એક (કથા) જ એકાસી'. એક-કથા) નું જ એકાસી-મું'. એકાશ્રમી વિ. [ સં. [ + અાશ્રમ, મું.] એક ઓરડા કે