Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 398

એકસપો
એકસંપ (-સમ્પી) સ્ત્રી. [+ગુ, ‘ઈ’ત, પ્ર.] સંપીલા હવાપણું એકસપાÖ. (-સમ્પી) વિ. [+ ગુ. ઈ ' વિ., ત. પ્ર.], પીલું (સપીલું) વિ. [+ ગુ. ‘ઈતું' ત. પ્ર.] બધા મળી એક જ અવાજ કે અભિપ્રાય આપે તેવું, કૅન્સટ' [ રહેલું એક-સંસ્થ (-સંસ્થ) વિ. [સં.] એક જ સ્થાનમાં કે વ્યક્તિમાં એક-સાથ, -થે ક્રિ.વિ. [ + જુ‘સાથ' + ગુ. એ' સા. વિ., પ્ર.] સૌ સંધાતમાં મળીને, એકસાથે, અત બ્લાક.' (૨) એકી વખતે
એક-સાત વિ. [ફ્રા. ‘યક્-સાન્’એક રિવાજ, ચાલ, રીત, પ્રકાર, આકાર, મળતાપણું] એકાકાર, એકરૂપ, એકસરખું. (ર) ધ્યાનમાં એકચિત્તવાળુ”, એકતાર એકસામટું વિ. [ + જુએ સામટું’.] એકી સાથે બધુ એક-સાલી વિ. [ + જુએ ‘સાલ' + ગુ. ‘ઈ' ત, પ્ર.] એકવાર્ષિક, એકવર્ષીય, વર્ષમાં એક જ વાર થતું એક-માં જુએ એકસાન’.
એકસૂત્ર વિ. [સં.] સીધી દેરીમાં આવેલું, સળંગ એક-સૂર વિ. [+જુએ ‘સૂર'], ૐ વિ. [+]. ‘*' ત. પ્ર.] (લા.) એકસરખા મત ધરાવનારું, સમાન મત ધરાવનારું એક-સેરું વિ. જુએ ‘એકસરું’.
એકન્સે (Àા) વિ. [+જુએ ‘સે’.] પૂરા સેા ૧૦૦ એકસ્તરી વિ. [સં., પું.], “રીય વિ. [સં.]એક જ થરવાળું એક-સ્થ વિ. [સં.] એક સ્થળમાં કે એક વ્યક્તિમાં રહેલું, ‘યુનિટરી’ [રહેલું, ‘યુનિટરી’ (જ. ભ.) એકસ્થાની વિ. [સં., પું.], -નીય વિ. [સં.] એક જ સ્થાનમાં એકસ્થિત વિ. [સં.] જુએ ‘એક-સ્થ’. [વગેરે જંતુ) એકનાયુક વિ.સ.] એક જ સ્નાયુવાળુ' (અળસિયાં એકવરી વિ. સં., પું.] જેમાં એક માત્ર સ્વર-- ‘સિલેબલ’ છે તેવું, એકશ્રુતિક, મૅના-સિલેબિક', 'સિન્ટેટિકલ’ એકહથ્થુ,-થું,-છ્યુ,-છ્યું વિ. [+સં. હસ્ત> પ્રા. હવન-] એક જ માણસના હાથમાં રહેલું. (૨) એક જ માણસની સત્તા નીચે થયેલું
એકન્હરી દ્વી, [હિં.] કુસ્તીના એક દાવ [સરમુખત્યારી એકહસ્તાધિકાર જું. [+ સંધિાર] એકહથુ સત્તા, એકંદર (એકન્દર), -રે ક્રિ. વિ. [જુએ એક' દ્વારા.] કુલ સરવાળે, બધું મળીને, એકસામટું લેતાં, ગૅસ'. (ર) બધી બાબતને વિચાર કરીને, ‘કચુમ્યુલેટિવ’ [એક એકા પું., બ.વ., -કાં ન., બ.વ. ‘એકું’ના ઘડિયે-પાડે—આંક, એકાઈ સી. [ + ગુ. આઈ ’ ત, પ્ર.] એકપણું, એકતા. (૨) સંપ, મેળ વ્યક્તિનું હિસાબનું ખાતું એકાઉન્ટ (-ઉષ્ટ) પું. [અં.] હિસાબ. (૨) બૅંકમાં રહેતું એકાઉન્ટન્ટ (-ઉટટ) પું. [અં.] હિસાબ રાખનાર, હિસાબ
નવીસ, નામાખાતાનેા અધિકારી [ સર્વોચ્ચ અમલદાર એકાઉન્ટન્ટ-જનરલ (')પું. [અં.] કેંદ્ર કે રાજ્યના હિંસાખો એકાએક ક્રિ. વિ. ાિ. યક્-આ-યક્] એચિંતું, અચાનક, અણધાર્યું, ‘બ્રી’
એકાકાર વિ. [ સં. + મા, ખ. ત્રી.] એક આકારધાટ-સ્વરૂપાત્મક, ‘કન્સિસ્ટન્ટ.' (ર) સેળભેળ, સંમિશ્રિત એકાકાર-તા સ્ત્રી. (સં.] એકાકાર હેાવાપણું, ‘કન્સિસ્ટન્સી'
જ. કા.૨૩
Jain Education International_2010_04
એકાત્મ
એકાકારું વિ. [+ ગુ, ‘'' .સ્વાર્થે ત. ×.] એકાકાર,
અભિન કન્સિસ્ટન્ટ'
એકકિ-તા સ્ત્રી, [સં.] એકાકીપણું, એકલવાયાપણું એકાકિની વિ., શ્રી. [સં.] એકલી પડી ગયેલી (સી) એકકિ-વિહાર પું. [સં.] એકલાનું હરવું-ફરવું એ, એકલું વિચરવું એ
૩૫૩
એકાકી વિ. [સં., પું.] એકલું. (ર) (લા.) નિરાધાર એકાક્ષ વિ. [સં. હ્ર+ક્ષિ; અ. ત્રી.માં શ્રૃક્ષ], એકાક્ષી, એક આંખવાળુ’, કાણું
એકાક્ષક વિ. [ + સં. અક્ષ-] જે વઢ્ઢા કે ચક્રેાની ધરી એક એટલે કે સમાન છે તેવું
એકાક્ષર યું. [સં. ૬ + અક્ષર ન.] એક અક્ષર, એક સ્વર, એક શ્રુતિ, ધ્વન સિલેબલ', (૨) એક વર્ણ- એ સ્વર પણ હાય કે વ્યંજન પણ હોય, એક ધ્વનિઘટક, ‘વન કેાનીમ’ એકાક્ષર-મંત્ર (-મ-ત્ર) સ્રી. [સં.] એક અક્ષરની પાડેલી છાપ, Ăાના ગ્રામ’. (૨) ૐકાર
એકાક્ષરી વિ. [સં., પું.] જેમાં એક અક્ષર કે શ્રુતિ-સ્વર હાય છે તેવું, ‘માને-સિલેબિક’. (૨) એકવી એકાક્ષી` વિ. [સં. હ્રાક્ષ + ગુ. ઈ ’ ત.પ્ર.] જુએ ‘એકાક્ષ’. એકાક્ષા` વિ. [સં., પું.] એક ધરીવાળું એક-ગાડી સ્ત્રી. જુએ ‘એકા' + ગાડી'.] એક ઘેાડા કે બળદની ગાડી, ટાંગેા. (૨) (લા.) હાલારમાં રમાતી એક રમત, ખેાડી-ખમચી
એકય વિ. [સં. + અગ્ર] એક જ બિંદુ ઉપર ચુંટાડેલી નજર-વાળું. (૨) એકચિત્ત, એક-ધ્યાન, તલ્લીન, એકલક્ષી એમ-ચિત્ત વિ. [સં.] એક-ચિત્ત, એકધ્યાન, તલ્લીન એકમ-તા શ્રી. [સં.] એકાગ્રપણું, ‘ડાયરેકટ-તૈસ’ (ડા. માં.) એકામહ પું. [સં, + મામ્રī] સબળ આગ્રહ, અત્યાગ્રહ એકાચ્ વિ. [સં. ‘% + અર્’ પાણિનિએ સ્વીકારેલી સ્વરસંજ્ઞા] જેમાં એક સ્વરચ્ચારણ છે તેવું, એકાક્ષરી એકાચાર પું. [સં. નમા૨ારી] એકસરખા આચાર-વ્યવહાર, એકસરખી રીતભાત
એકચારી વિ. [સં, હું.]એકસરખું' વર્તન ધરાવનારું, ખીજાની સાથે રહી એકસરખે આચાર પાળતું એકા-જતે ક્રિ. વિ. [સ. + હજુએ ભૂતવું’+ ગુ. એ' ત્રી. વિ., પ્ર.], એકા-જૂથે ક્રિ. વિ. [+જુએ ‘જૂથ' + ગુ. એ' સા. વિ., પ્ર.] (લા.) સંયુક્ત રીતે જોડાઈને, એક સમૂહમાં મળીને, સાથેલગું એકાણુ,-ણું વિ. [સંખ્યા; સં. નવતિ> પ્રા. વળવ-ગુ. માં વિકલ્પે આગંતુક અનુનાસિક ઉચ્ચારણ] નેવું અને એક * * [સંખ્યાએ પહોંચેલું એકાણું(-છું)-મું વિ. [+ગુ. મું' ત.પ્ર.] એકાણુની એકાંતપત્ર વિ. સં. હ્ર + આતપ-ત્ર] એકચ્છત્ર, ચક્રવર્તી, સર્વોપરિ સત્તાવાળું (રાજ્ય)
એકાતીત વિ. સં. % + મીત] એકની સંખ્યાને પણ વટાવી ગયેલું (બ્રા, પરમાત્મ-તત્ત્વ). (વેદાંત.) એકાત્મ, ૦ ૩ વિ. [સં. સામન્, ॰ ] અનન્ય-આત્મરૂપ, એકપ, એક-સ્વરૂપ, અનન્યાત્મક. (વેદાંત.)
.
-