Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 362

ઉમેદવું
૩૧૭
ઉરાંગ-ઉટગ
ઉમેદવું અ.જિ. પિદા થવું. ઉમેટાવું ભાવે, જિ. ઉમેટાવવું માતિ ] સર્ષના જે ઘાટ, (૨).વિ. સર્પના જેવા ઘાટવાળું પ્રે., સ. .
ઉરમેંદ્ર (ગેન્દ્ર) છું. [સં. ૩રા + %) જુએ “ઉગ-પતિ', ઉમેટાવવું, ઉમેટાવું જ ‘ઉમેટ'માં. [વળ, પેચ ઉરકાર (-૦૬ ૨) ૫. [જ “ઉર' + “ટંકાર'.] હદયને ઉમેડન (ન્ય) શ્રી. [જ “ઉમેઠવું' + ગુ, “અન’ ક. પ્ર.] રણકે, હયાનો અવાજ ઉમેઠવું સ. ક્રિ. વળ દેવ, મરડવું. ઉમેઠાવું કર્મણિ, જિ. ઉરઝાવવું જુએ “ઊંઝવું –“ઊરઝાવું"માં. ઉમેઠાવવું છે.. સ. ક્રિ.
ઉરઝાવાયું જુઓ ‘જીરઝાવું'માં. ઉમકાવવું, ઉમેઠાવું જુએ “ઉમેઠવું'માં.
ઉરણિયું વિ. [સં. ૩-શ્નન - > પ્રા. ‘૩૨ના-] ઋણ ઉમેદ સી. [અર. ઉમી] આશા. (૨) ઈછા, અભિલાષ. વિનાનું, કરજ વિનાનું (૩) હરસ, ઉમંગ
ઉર-તંત,-તુ (તન્ત, -ન્ત) . [ “ઉર + સં. તનુ] ઉમેદવાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] ઉમેદ રાખનારું. (૨) તાલીમી, હૃદયને તાંતણે. (૨) (લા.) વિચારક શક્તિ શિખાઉ, એપ્રેન્ટાઇસ', (૩) નોકરી કે ચૂંટણી જેવા કાર્ચ ઉર-તંત્ર (-તત્ર) ન. (જુએ “ઉર' + સં.] હૃદયની રચના માટે ઊભું રહેલું
ઉર-તંત્રી (તત્રી) સ્ત્રી. [જુઓ “ઉર' + સં.] હૃદયરૂપી વીણા, ઉમેદવારી સ્ત્રી. [+ ફા. ‘ઈ ' પ્ર] ઉમેદવારીપણું
હૃદયને તાર
[પાંજરું ઉમેદવારી પત્ર છું. [+., ન.] ચૂંટણી માટે ઊભા રહેનારે ઉર-પિંજર (-પિજ૨) ન. જિઓ “ઉર' + સં.] હૃદયરૂપી ભરવાનું ફોર્મ, નેમિનેશન-પેપર’
ઉરફે જુએ “ઉ. [બાંધવામાં આવતો તંગ ઉમેર છે. [જ ઉમેરવું'.] પદાર્થનું માપ કે તોલ કર્યા ઉર-બંધ (-બધ) મું. જિઓ “ઉર + સં.] લડાની છાતીએ
પછી એમાં કરવામાં આવતા વધારે, ઉમેરણ, ઉમેરો ઉર-મણિ પું. [જુએ “ઉર' + સં] છાતીના શણગારરૂપ હાર ઉમેરણ ન. જિઓ “ઉમેરવું' + ગુ. “અણ” ક. પ્ર.] ઉમેર, ઉર-મંટન (-મડન) ન. જિઓ “ઉર' + સં.] છાતીને શોભા (૨) મેળવણુ, અખરામણ (દુધનું દહન કરવા) એnતા આખરમાણ ધનું દહ કરવા)
આપનાર – સ્તન, થાન
[વિસ્તાર, છાતી ઉમેરણી સ્ત્રી. જિઓ “ઉમેરવું' + ગુ. “અણી' કુ. પ્ર.] ઉમેરો, ઉર-મંતલ(ળ) (ભડ્ડલ,-ળ) ન. [જુઓ “ઉર' + સં.] છાતીને વધારે. (૨) વધારવા પદાર્થ, ભેળ. (૩) (લા.) વધારીને ઉર-માળ સ્ત્રી. [જુએ “ઉર' + સં. મા] ઉપર ઢળીને રહેલી કહેવાપણું. (૪) ઉશ્કેરણી
માળા, હાર
[ભાવ ઉમેરવું સ. દિ. ઉમેરે કર, પરણી કરવી. (૨) મિશ્રણ ઉર-રાગ કું. [ઓ “ઉર' + સં.] હૃદયને પ્રેમ, અંતઃકરણને કરવું. (૩) (લા.) ઉશ્કેરવું. ઉમેરાવું કર્મણિ, જિ. ઉમેરાવવું ફરવરી સ્ત્રી, રેંટિયાની ત્રાકમાંથી કાઢેલા બે તાંતણા છે., સ. ક્રિ.
ઉરસ છું. [અર. “ઉરુસ લગ્નપ્રસંગને ભજન-સમારંભ. ઉમેરાવવું ઉમેરાયું જુઓ “ઉમેરમાં.
ફા. ને] કઈ પીરના મૃત્યુ દિવસે દરવર્ષે યોજાતો ભોજનઉમેર' ન. ખેડવાથી પડતો લાંબે આંકે, ચાસ
ત્સવ, ઓરસ ઉમેરે છું. [જ “ઉમેર' + ગુ. ‘આ’ સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ઉરસાવવું જુઓ “ઉસવું’માં. [રુવાંટીની પંક્તિ ઉમેરણ, પુરણી. (૨) મેળવણુ. ભેળવણ, (૩) (લા) હાડ- ઉર-વલી સ્ત્રી, જિઓ “ઉર' + સં] દંટીથી છાતી તરફ જતી મારી, મુકેલી
ઉરસ્ત્રાણ ન. સિં. ૩૨ + ત્રાળ] છાતીનું રક્ષક–બતર ઉમે પું. ઝાડાની હાજત વખતે પેડુમાં થતી ચૂંક, ઉર(-૨)સ્થલ(-ળ) ન. [સં.] છાતી [(લા.) પ્રિયતમ આંકડી
" [ઉમાપતિ ઉર-હારે ૫. [જુએ “ઉર' + સં.] છાતી ઉપરને હાર. (૨) ઉમેશ પં. સં. ૩મા + રં] ઉમાના પતિ મહાદેવ, શિવ, ઉરાર ક્રિ. વિ. [સં. ૩૨૩> “ઉર', દ્વિભ૧] છાતી સામે ઉમેળવું સ. જિ. વળ દેવા. (૨) મચડવું. (૩) (લા.) છાતી અથડાય એ રીતે, તદ્દન સામસામે ભટકાઈ. (૨) આમળીને મૂળમાંથી ઉખેડી નાખવું. ઉમેળવું કર્મણિ, ક્રિ. (લા.) વેગથી, પુરપાટ
[, હરીફાઈ ઉમેળવવું છે.સ.કિ.
ઉરાઉરી સી. [જ “ઉર', દ્વિવ + ગુ. ઈ' ત. પ્ર.] (લા.) ઉમેળાવવું, ઉમેળવું જુઓ ‘ઉમેળ'માં.
ઉરાઠવું , સ, કિં. [ઓ “ઊડવું'માં “ઉઠાડવું'- ભાષામાં ઉર ન. [સં ૩૨] છાતી. (૨) (લા.) હૃદય, ચિત્ત. (૩) “ઉરાડવું' તદ્દન મર્યાદિત રીતે વપરાય છે.] જઓ ઉડાડવું'. (લા.) લક્ષ, થાન
[દિલરૂપી એવારે “ઊડવું'માં. ઉર-અરે ! [ + જ એ “આરે'.] હૃદયરૂપી કિનારો, ઉરાવ છું. ઉમંગ, ઉત્સાહ, હેશ ઉર-ઉપસણ ન. [+ જુએ “ઉપસણ'.] છાતી ઉપર ઊપસી ઉરાવ-ટુકા સ્ત્રી. ગળાના મૂળમાં રહેલી એકકી અને પહોળા આવેલ ભાગ-સ્તન, થાન
[હદયરૂપી ગઢ પેશી, થાઇરેઇડ મસલ” ઉર-કિલે પૃ. [+ જ એ “કલે.] દિલરૂપી કિલ્લે, ઉરાવવું, ઉરાવાયું જુએ “ઉરા'માં. ઉરગ કું. [સં.] સર્પ
ઉરવું અ. ક્રિ. ભરાવું, પુરાઈ જવું. ઉરાવવું ભાવે, . ઉગ-પતિ ૫. સિં.] નાગેને રાજા–શેષનાગ કે વાસુકિ ઉરાવવું છે, સ. . ઉરગી લિ., પૃ. [જઓ “ઉર' + ‘ગળી'.] આગલા પગના ઉરાંગઉટાંગ પું. [મલાયાની ભાષામાં “ઉરાંગ’–માણસ + મળમાં ગળી હોય તેવો બેડો
ઉટાંગ' જંગલ.] ઊભા ચાલી શકે એવી જાતનો વાનરેનો ઉરગાકાર છું. [સં. ૩ર + મજા, ઉર આકૃતિ સ્ત્રી. [+સં. એક જાતિ-પ્રકાર