Page Text
________________
ઉપર-કેટ
ઉપરા(રિયા)મણ
અનુરૂપ થવું. ૦ રહીને (૦૨:ો)(. પ્ર.) જાત-દેખરેખથી.(૨) ઉપરવાડું ન. જિઓ ઉપર-વાડ' + ગુ. “G” ત. પ્ર.] પાસેના જાણી બુઝીને, ૦ હાથ રાખજે (રૂ. પ્ર.) અહેસાન કરવું] ગામની ખેડવાની જમીન
( [મજલે ઉપર-કેટ કું. [+ જુઓ કેટ'.] પહાડી ઉપર કઈ પણ ઉપરવાડે !. [ જુઓ “ઉપરવા'.] ઉપરના માળ, ઉપરનો ફિલે. (૨) જુનાગઢ(સૌરાષ્ટ્ર)માંને એવો એક કિલો ઉપર-વાશ (-શ્ય) જુએ “ઉપરવાસ.' શહેરમાં ડુંગરા ઉપર અને બીજે ગિરનાર ઉપરની ઉપરવાસ-થી (-શ્ય-થી) જુઓ “ઉપરવાસ-થી.” પહેલી ટૂંક ઉપરનાં જૈન દેરાસરેવાળો. (સંજ્ઞા.)
ઉપરવાશિયું જુઓ “ઉપરવાસિયું.' [બહારને વસવાટ ઉપર-ચ. ઉપર-ચેટિયું, ઉપર ચેટું વિ. [+ જ . ઉપર-વાસ' . [+ સં.] માળ ઉપ૨ને વસવાટ. (૨) ગામની
ચાટવું? ઉપરથી.] ઉપર ઉપરથી જોયેલું, ઉપલકિડ્યું, ઊંડા ઉપર-વાસ*(શ) (-સ્ય, ) ક્રિ. વિ. [+ જ. ગુ.ઈ' ઊતર્યા વિનાનું
ચાટિયું, ઉપલકિયું >ગુ. થ” લધુપ્રયત્ન.] નદીના પ્રવાહથી ઉપરની બાજુએ ઉપરછલ્લું ) વિ. [ જુએ છેલવું' ઉપરથી.] ઉપર- ઉપરવાસ(-) થી (સ્યથી, હથથી) જિ. વિ. [+ગુઉપર-૫કિયું, ૦ ટ૫કું વિ. [ જુએ. “ટપકવું' + ગુ. ઈયું “થી પાં. વિ. ના અર્થનો અનુગ] નદીના પ્રવાહની –“ઉ” ક. પ્ર.] ઉપરચોટિયું
ઉપરની બાજુએથી ઉપર-ટપકે કિ.વિ. [જુઓ. ‘ઉપર-ટપકું ? ગુ..એ'. સા. વિ., ઉપરવાસ-બાંધકામ ન. [ જુઓ “ઉપરવાસ+બાંધકામ.] પ્ર] ઉપર ઉપરથી ઊંડા ઊતર્યા વિના
મકાનના ઉપરના મજલાનું બાંધકામ ઉપરણી શ્રી. [સં. *રકારfન1>પ્રા. * ધ્વામfળમા- ઉપરવાસિ(-શિ)યું છે. [+ગુ. “યું' ત. પ્ર.] ગામની ઉપરની ઓઢણી] ઉપર એાઢવાનું કપડું, ઓઢણું
બહાર રહેનારું (હરિજન વગેરે)
વસવાટ ઉપરણું ન, - . [સં. *૩સ્ત્રાવળ->પ્રા.*રૂપા રામ]. ઉપર-વાસે છું. [+ સં. વાસ->પ્રા. વાસ-] માળ ઉપર પછેડી, ખેસ
ઉપર-વાળે વિ., પૃ. [+ગુ. “વાળું' ત. પ્ર](લા.) પરમેશ્વર ઉપ-રત વિ. [૪] થંભી ગયેલું, શાંત થયેલું. (૨) નિર્વેદ- ઉપ-રંગ (રંગ) મું. [સં.માં નાણુ નથી.] રંગત, ગમ્મત, વૈરાગ્ય પામેલું. (૩) મરણ પામેલું
વિદ, મેજ ઉપ-રતિ સ્ત્રી. [સં.] વૈરાગ્ય, નિર્વેદ. (૨) ઉપેક્ષા ઉપ-રંજક (-૨જક) વિં સિં.] આનંદ પમાડનાર, રાજી ઉપરથી (ઉપરથી) કિ.વિ. [+ ગુ, “થી’ પાં.વિ.ના કરનાર. (૨) પ્રભાવ પાડનાર, અસર કરનાર. (૩) પાસેની અર્થને અનુગ] સપાટી ઉપરથી
વસ્તુ ઉપર આભાસ પાડનાર (પદાર્થ). (સાંખ્ય) ઉપર-દળ ન. [ + સં. ] મકાન ઉપર ઈમ, મકાન ઉપ-રંજન (૨-જન) ન. [સં.] આનંદ પમાડવાની ક્રિયા.
ઉપરનું બાંધકામ [ઉપર આવેલું કે સૂચવાયેલું (૨) અસર પાડવાની ક્રિયા ઉપરનું (ઉપર-નું) વિ. [+ગુ. “નું છે. વિ. ને અનુગ] ઉપ-રંજનીય (૨જનીય), ઉપ-રંજ્ય (-
૨જ્ય) વિ. [૪] ઉપ-રમ પું. [] જુઓ “ઉપ-તિ'.
ઉપર જન કરવા-કરાવા જેવું ઉપર-મતું વિ. [ + સં. મત + ગુ. ‘ઉ ત...] ઉપરવટ ઉપરા-ઉપર (૨૫) (-રી) ક્રિ. વિ. જિઓ “ઉપ૨,'–દ્વિભાવ
થઈને મત આપનારું [મસાલે વાટવાને પથ્થર + ગુ. “ઈ' ત, મ, ] એક ઉપર એક ગોઠવાયેલું કે આવી ઉપર-લઢણે મું. [+ “લ૮” + ગુ. “ણું” કરૂંવાચક . પ્ર.] રહેલું હોય એમ, ઉપરા-છાપરી ઉપર-લણ ન. [+ જુઓ “લણવું’.] ઉપર ઉપરથી મેલ ઉણુ ઉપ-રાગ . [સં.] ઉપદ્રવ, આફત. (૨) સૂર્ય-ચંદ્રનું ગ્રહણ,
[ઉપ૨નું. (૨) બહારનું (૩) ઇન્દ્રિયની વાસના. (૪) લાલ રંગની ઝાંઈ. (૫) મુખ્ય ઉપર-લું (ઉપરથ-લું) વિ. [+ગુ. “લું' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ઉપલું, રાગના સ્વરમાં સમાવિષ્ટ થત ગૌણ રાગ, પેટાશગ. (સંગીત.) ઉપર-વટ (ઉપર) ક્રિ.વિ. [+ગુ. “વટ ત. પ્ર.] -ના કહ્યા ઉપરા-ગ્ન-છાપરી ક્રિ. વિ. જિઓ “ઉપર” દ્વિભવ. છતાં, ઉલંઘન કરીને, અવજ્ઞા કરીને. (૨) ચડિયાતા થઈ છે. ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] ઉપરા-ઉપરી, લાગલગાટ (૩) ઉપરાંત, અધિકપણે
ઉપ-રાજ્ઞી સ્ત્રી. [સં.] પટરાણીથી ઊતરતા દર જજની રાણી ઉપર-વટ, ઉપર-વટે (-દો) પૃ. [+ “વાટવું' + ગુ. “અણું- ઉપ-રાજય ન. [સં] ખંડિયું કે તાબાનું રાજ્ય, “ડિપેન્ડન્સી” ઉ” કુ. પ્ર.] વાટવાને પથ્થર, ખલને બન્ને
(ન. લા)
[અધિકારી, “લેટેનન્ટ ગવર્નર ઉપર-વાટ (ચ) સ્ત્રી, [ + જુએ “વાટ-
૨સ્ત.] ગામમાંથી ઉપ-રાજ્યપાલ પું. [સં.] નાના પિટા-રાજ્યને શાસક સરકારી પસાર ન થતાં બારેબાર નીકળો રસ્તો
ઉપરાડું જુએ “ઉફરાટું.' ઉપર-વાટણું ન..[+ જુઓ. “વાટવું' + ગુ. “અણું કર્તવાચક ઉપ-રામ કું. [સં] ઓ “ઉપ-૨મ.' ક. પ્ર.] ઉપર-વાટણ (પથ્થર)
ઉપરાણું-ન. [ “ઉપર” દ્વારા.) તરફદારી. પક્ષપાત. ઉપર-વાટ (-ડથ) , [+ જુઓ “વાડો'.] મકાનની સીમા [ કરવું, ૧ લેવું (રૂ.પ્ર.) તરફદારી કરવી] ઉપર આવેલી દીવાલની બાજુને ભાગ. (૨) ધર ફળિયા ઉપર-યિામણ ન. ઉપરામણી સી. [જુઓ કે ગામની નજીકને ખુલે ભાગ
“ઉપર” દ્વારા.] વધારે કિંમતવાળી ચીજને ઓછી કિંમતવાળી ઉપરવારિયું વિ. [+ ગુ. “યુંત. પ્ર.] ઉપર-વાડે રહેનારું. ચીજ સાથેના સાટાને વધારે, “ઍન'. (૨) વેપારી પેઢી (ર) આશ્રિત માણસ
[હદમાં ખેડતો ખેડૂત કે કારખાના વગેરેના વેચાણની ઠરાવેલી રકમ ઉપરાંતની ઉપરવાડિયા વિ., પૃ. [જ “ઉપરવાડિયું'.] બીજા ગામની શાખની ૨કમ, ગુડવિલ”
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |