Page Text
________________
ઉપટાળવું ૩૦૩
ઉપ-ધિ ઉપેટાળવું સહિ. તારવવું, કે નીચે રાખી બીજો ભાગ ઉપ-દેવી શ્રી. [સં.) ગૌણ ટિની તે તે દેવી (યક્ષી વિદ્યાઉપર લાવ
[પ્રકારને આધાર ધરી ગંધ નિરી વગેરે) ઉપ-ટેકે છું. [ + જ ટકે'.] વધારાને ટેકે, ગૌણ ઉપદેશ ૫. [સં.] બેધ, સલાહ, શિખામણ. (૨) ગુરુઉપહાઈ સ્ત્રી., મણ ન. [એ “ઊપડવું' + ગુ. “આઈ'- મંત્રનું પ્રદાન
| [આપનારું આમણુ” ક.પ્ર.] ઉપડાવવાનું કામ. (૨) ઉપડાવવાની ઉપ-દેશક વિ. [સં., -કર્તા, -દાતા વિ. [સે, મું.] ઉપદેશ મજૂરી, ઉપાડવાનું મહેનતાણું
ઉપદેશ-દાન ન. [સં.] ઉપદેશ દેવાપણું [બેધનાં વિણ ઉપહામણી સ્ત્રી. જિઓ “ઊપડવું' + ગુ. “આમણી” કુ.પ્ર.] ઉપદેશ વચન, ન., ઉપદેશ-વાણી સ્ત્રી. સિ.] શિખામણ, ઉપડાવવાનું મહેનતાણું, ઉપડાઈ, ઉપડામણ
ઉપદેશ-વિષયક વિ. સિ.] ઉપદેશને લગતું ઉપકાવવું જ “ઊપડવું-ઉપાડવું'માં,
ઉપદેશવું સક્રિ. [સં.૩પરેરા, ના. ધા., તત્સમ] ઉપદેશ આપવા. ઉપરિયા પું, બ.વ. દેણામાં દહીં-દૂધનો ઢામની અંદરની ઉપદેશાવું કર્મણિ, ફિ. ઉપદેશાવવું પ્રે., સ.કિ. દીવાલને એટેલે ભાગ, ઉખડિયા, ખરેટા
ઉપદેશાત્મક વિ. [ + સં. માત્માન + ] ઉપદેશથી ભરેલું ઉપણાવવું . જુઓ ‘ઉપણવું'માં.
ઉપદેશાનુસાર કિ.વિ. [ + સં. મન-સાર] ઉપદેશને અનુસરીને ઉપણિયું ન. [જ “ઉપણવું + ગુ. બધયું” કુ.પ્ર.] ઊપણ- ઉપદેશામૃત ન [ + સં. અમૃa] ઉપદેશરૂપી અમૃત, અમૃત વાનુંવાવલવાનું સાધન–પલો કે સંડલે
જે હિતકારી ઉપદેશ ઉપ-તટ જિ.વિ. [સ.] કાંઠાની નજીક. (૨) ન. નદીમાં ઉપદેશાવવું, ઉપદેશાવું જુઓ “ઉપદેશવુંમાં. ચડવા ઊતરવાના મેટા આરાની નજીક નાને કેડી ઉપદેશિકા સ્ત્રી. [સં.] ઉપદેશ આપનારી સ્ત્રી, (૨) ઉપદેશ જે આરે
[પામેલું આપનારી પુસ્તિકા ઉપ-તસ વિ. [સં.] સારી રીતે તપી ઊઠેલું. (૨) સંતાપ ઉપ-દેશ્ય વિ. સિં.] ઉપદેશ દેવા-દેવાવા જેવું ઉપ-
તમાન વિ. [સં.] તયા કરતું, દુઃખી થયા કરતું ઉપદેશ વિ. [સં., ૫.] ઉપદેશક ઉપ-તંત્ર (તન્ત્ર) ન. સિ.] પેટા-કાર્યાલય, પિટા-કચેરી ઉપદ્રવ ૫. સિં.] કનડગત, પજવણી, રંજાડ, હાલાકી, ઉપ-તંત્રી (--તત્રી) મું. [સં.] મુખ્ય મંત્રી-સામયિકના સંપા- (૨) ઉપાધિ, જંજાળ. (૩) આફત, આપત્તિ, ઉત્પાત. (૪) દકને સહાયક સંપાદક, “સબ-એડિટર”
સંકટ, દુઃખ. (૫) ત્રાસ, જલમ. (૬) દુખાવે, દર્દ. (૭) ઉપ-તાપ . સિં.] સંતાપ, ઉતાપ
બગાડ, નુકસાન. (૮) દંગે, બંડ, રિસાદ, તોફાન ઉપ-તારક મું, ઉપ-તારા સ. [સં.] આંખની કીકી ઉપદ્રવ-કર વિ. સં.], ર્તા વિ, [સ., પૃ.], ઉપદ્રવ-કારક
પાછળ એનાથી જરા દૂર આવેલા વચલા પડદાને ભાગ વિ. [સં.], ઉપદ્રવી વિ. [., .] ઉપદ્રવ કરનારું ઉપ-તીર ક્રિ.વિ. [સં.] કાંઠાની નજીક
ઉપ-દ્રષ્ટા વિ. [સ, .] નજીક રહીને જેનાર. (૨) સાક્ષી. ઉપત્યક સ્ત્રી, સિં.] પર્વત કે ડુંગર આસપાસની નીચેની (૩) નિરીક્ષક, તપાસ રાખનાર ઢોળાવવાળી જગ્યા, તળેટી
ઉપ-દ્વાર ન. [સં.] મુખ્ય દરવાજા સિવાયનું તે તે પ્રવેશ: ઉપ-ત્વચા સ્ત્રી. સિ.] ચામડીનું ઉપર આવેલું પડ
દ્વાર, મકાનની પાછળ કે બાજએ યા આગળના ભાગમાં ઉપ-દર્શન ન. [૪] ભારતીય તત્વજ્ઞાનની પ્રાચીન પ્રણાલીને આવેલું છે તે નાનું ગૌણ બાર [તે ના બેટ કે ટાપુ
છે દર્શન-ગ્રંથો ઉપરાંતની બીજી ગૌણ પ્રણાલીઓમાંની ઉપ-દ્વીપ પં. [સં.1 મેટા બેટ કે બેટ પાસે આવેલે તે પ્રત્યેક (શૈવ શાક્ત ચાર્વાક બૌદ્ધ અને જેન વગેરે) ઉ૫-ધર્મ છું. [૩] મુખ્ય ધર્મ-સંપ્રદાયો ઉપરાંત તે તે ઉપ-દલ ન. [૪] ફૂલની પાંખડી
ગૌણ કટિને ધર્મ-સંપ્રદાય, (૨) ઉપ-લક્ષણ ઉપ-દંશ (-દંશ) પું. [૪] પિશાબમાં બળતરા થવાનો ઉપ-ધંધે (-ધો) ૫. [.] ગૌણ ધંધો, “સાઈડ બિઝનેસ' રેગ, ઊન-વા. (૨) પુરુષની જનનેંદ્રિયને ચાંદીને રોગ, ઉપ-ધા સ્ત્રી, [સ.] શબ્દ કે પદને અંતે આવેલા સ્વર કે ફિરંગ રેગ
વ્યંજનની પહેલાંના સ્વર કે વ્યંજનનું સ્થાન, (વ્યા.). ઉપદંશી (–ન્દશી) વિ, પું. [સં.] ઉપદંશના રોગવાળું ઉપ-ધાતુ સી. [સં.] ધાતુ જેવી ચીજ, બેઝિક મેટલ’. ઉપદંશીય (-દશીય) વિ. [સં.] ઉપદંશના રંગને લગતું (૨) મિશ્રિત ધાતુ ઉપ-દાન ન. [સં] નેકરીમાંથી નિવૃત્તિ લેતી વખતે આપ- ઉપધાન ન. સિં.] આધાર, કે. (૨) ઓશીકું. (૩)
વામાં આવતી હક ઉપરાંતની બક્ષિસની રકમ, ‘ગ્રેગ્યુઈટી” ધર્મશાસ્ત્ર ભણવાની લાયકાત મેળવવા કરવામાં આવતું ઉપ-દિશા શ્રી. [સં.] તે તે બન્ને દિશાઓ વચ્ચે તે તપ. (ન.) તે ખૂણે-ઈશાન અગ્નિ નેઋત્ય અને વાયવ્ય
ઉપ-ધાન ન. [સં. ૩૫-ધાર]] જુઓ “ઉપધાન્ય.” ઉપ-દિશ્યમાન વિ. [૪] ઉપદેશ કરવામાં આવતું. ઉપધાનીય ન. [સં.] એશીકું (૨) સમઝાવાતું
ઉપ-ધાન્ય ન. [સં.] ગૌણ કોટિનું છે તે કાંગ બંટી સાબો ઉપ-દિષ્ટ વિ. સિ.] ઉપદેશેલું. (૨) સમઝાવેલું
રાજગરે વગેરે, ખડધાન-ખડધાન્ય ઉપ-દેવ ડું. [સં.3, -વતા સ્ત્રી, પું, સિં, સ્ત્રી.] ગૌણ ઉપ-ધારણ સ્ત્રી. [સં.] મનને એક બાબતમાં પરોવવાની કેટિની દેવ-કટિને તે તે દેવ (જેવા કે યક્ષ વિદ્યાધર ગંધર્વ એક જાતની ક્રિયા, (ગ.) કિનર વગેરે)
ઉપાધિ સ્ત્રી. [૪] પંડામાં નારખા અને ખટા–નાભિ અને
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |