Page Text
________________
ઉલ્લંગ
૨૯૧
ઉથાપવું
ઉત્સર્ગ કું. [૩] તજી દેવાની ક્રિયા, ત્યાગ. (૨) અર્પણ, ઉત્સાહવર્ધક વિ. [સ.] ઉત્સાહ વધારનારું દેવાપણું. (૩) પૂ કરવાપણું. (૪) મળમૂત્રને ત્યાગ. (૫) ઉત્સાહ-વર્ધન ન. [સં.] ઉત્સાહને ઉત્તેજન, ઉમંગનું વધારવાવ્યુત્પત્તિ-વિષયક સાધારણ નિયમની પ્રક્રિયા. (વ્યા.)
પણું
[ઉસાહવાળું, ઉમંગી, શીલું ઉત્સર્ગકાર્ય ન. [સં.] ઝાડે પેશાબ જવાની ક્રિયા ઉત્સાહવંત (નવન્ત) વિ. [+ સં. “વાન > પ્ર. વૈa] ઉત્સર્ગ-માર્ગ કું. સિં.1 ગુદાદ્વાર. (૨) સામાન્ય ઘેરણ. ઉત્સાહ-વૃત્તિ સી. [સં.] ઉમંગની લાગણી, હાંશ, ખંત
[કાઢી નાખવાનું બળ ઉત્સાહ-શક્તિ સ્ત્રી. [સં.] ઉમંગ વધારવાનું બળ ઉત્સર્ગશક્તિ સ્ત્રી. [સં] શરીરમાંથી વગર ખપના પદાર્થ ઉત્સાહ-શાત્ય વિ. [સં.] ઉત્સાહ વિનાનું, નિરુત્સાહ, ખંત ઉત્સર્ગ-સમિતિ સ્ત્રી. [સં.] કેઈ ને હરકત ન થાય તેવા વિનાનું
[હોંશીલું, ખંતીલું સ્થળે મળમૂત્રાદિ નાખવામાં લેવાની સંભાળ. (જેન) ઉત્સાહ-સંપન્ન (-સમ્પન) વિ. [સ.] ઉત્સાહવાળું, ઉમંગી, ઉત્સર્જન ન. [સં] ત્યાગ, (૨) દ્વિ માં જોઈ બદલવાની ઉત્સાહિત વિ. [સં.] જેને ઉમંગ થયું છે તેવું, ઉત્સાહવાળું. ક્રિયા. (૩) વેદસાહિત્યનું પઠન અધ્યયન મુલતવી રાખવાની (૨) જેને ઉત્સાહ આપવામાં આવ્યો છે તેવું ક્રિયા. (૪) મળમૂત્રને ત્યાગ
ઉત્સાહી વિ. [સ, .] ઉત્સાહવાળું, ઉમંગી, હોંશીલું ઉત્સવ છું. સ.] આનંદનો અને ઉત્સાહનો દિવસ, તહેવાર. ઉત્સિત વિ. [સં.] છાંટેલું, સિંચેલું (૨) મંદિર વગેરેમાં તહેવારને કારણે થતે વિશિષ્ટ વિધિ, ઉત્સુક વિ. [સ.] ઉત્કંઠાવાળું, તલસતું, ‘કીન'. (૨) અધી. એવ. (૩) (લા.) ઉજવણી, સમારંભ, “સેલિબ્રેશન'. (૪) (૩) વ્યગ્ર, ચિંતાયુક્ત. (૪) ઉત્સાહી હર્ષ, આનંદ
ઉત્સુકતા સ્ત્રી. [સં.] ઉત્સુકપણું ઉત્સવ-પર્વ ન. [.] આનંદનો દિવસ, સપરમે દહાડે ઉસૂલ વિ. [સં.] જેને કોઈ જાતનું બંધન નથી રહ્યું તેવું. ઉત્સવપ્રિય વિ. [સ.] જેને ઉત્સવ કરવા-માણવાને શેખ (૨) અવ્યવસ્થિત, ઢંગધડા વિનાનું. (૩) શાસ્ત્રની આજ્ઞા છે તેવું
નથી તેવું, શાસ્ત્રથી ઉપરવટ ગયેલું. (જૈન) [(જૈન) ઉત્સવિયે વિ, પું. [ગુજ, “યું ત. પ્ર.] ઉત્સવ કરનાર. ઉત્સુત્ર-પ્રરૂપણ ઢી. [સં.] સિદ્ધાંતને ભંગ થાય તે ઉપદેશ.
(૨) ઉત્સવને દિવસે ગાવા–બજાવવાનું કામ કરનાર ઉત્કૃષ્ટ વિ. [સં.] તજેલું, જતું કરેલું. (૨) દાન આપવામાં ઉત્સવી વિ. સિ., પૃ.] ઉત્સવને આનંદ લેનાર
આવેલું ઉલ્લંગ (ઉત્સ) પું. [સં.] ઉગ, ખેાળે, ગોદ. (૨) ઉત્સુક છું. [સં.] છંટકાવ, છાંટણું. (૨) ઊભરે, જેશ મધ્યભાગ, વચગાળે
ઉન્સેચક વિ. [સં.] ઉત્સુચન કરનાર. (૨) પચાવનારું, ઉત્સાદ પું, –દન ન. [સં.] ઉદ, નાશ
પાચક, એજીસ' (ન. મ. શા.) ઉત્સાર ૫. [સં] ઉકેંદ્રતા. (ગ.)
ઉસેચન ન. [સં.] છંટકાવ, છાંટણું, ઉત્સુક ઉત્સારક વિ. [સં] ખસેડનારું
ઉસેધ (સં.] (મકાનની) ઊંચાઈ. (૨) રિખર, ટોચ ઉત્સારણ ન. સિં] ખસેડવાની ક્રિયા
ઉફુરણ ન. [૪] ફુરણા, આંતરિક પ્રેરણ ઉત્સારણ સ્ત્રી. [સં.] “ખ” “ખસે’ એ પ્રકારની કેને ઉ ટક વિ. [સ.] ફૂટનારું. (૨) ફેડનાર દૂર કરવાની ક્રિયા. (નાટય.)
ઉફેટન ન. સિ.] કૂટવું એ. (૨) (લા.) ખુલાસો ઉત્સાહ પું. [સં] ઉમંગ, ઉલ્લાસ, હર્ષને આવેગ. (૨) ઉસ્મય પું. [સં.] મલકાટ, હળવું હાસ્ય
ખંત, ઉધમ. (૩) વીરરસને એ સ્થાયી ભાવ. (કાવ્ય) ઉસ્વપ્ન ન. [સ, મું.] (લા.) ન હોય તેવી વસ્તુને અનુભવ [૦ આણ, ૦ લાવ (રૂ. પ્ર.) ઉમંગની લાગણી ઊભી કરે છે. (૨) વિચારમગ્ન થઈ રહેવું એ તેિવું કરવી. ૦ આવ (રૂ. પ્ર) ઉમંગ વધવ, હોંશ થવી. • ઉથક વિ. ઉપલક, ઉપરાટિયું, બરાબર એટયું ન હોય રે (રૂ. પ્ર.) ઉત્સાહિત કરવું].
ઉથટકવું અ. ક્રિ. [૪એ “ઉથડકી, ના. ધા.] ઊચક ઉત્સાહક વિ. [સ] ઉત્સાહ આપનારું, ઉત્તેજન આપનારું થવું, અધીર થવું. (૨) ઘરભંગ થવું. (૩) મુરતિયે મરી (૨) શીલું, ખંતીલું
જતાં કન્યાનું એ સગપણથી ટા થવું ઉત્સાહદાતા વિ. [, ], -થક વિ. સં.3, -થી વિ. ઉથાવવું જુએ “થડવું'માં, [, .] ઉત્સાહ આપનાર
ઉથાવલું જુએ “ઊથથર્વમાં. ઉત્સાહ-૫ર્વક કિ. વિ. સિ.ઉત્સાહથી, ઉત્સાહભેર ઉથમીર (ર) લિ, શ્રી. વાંઝણી (સિંહણ). ઉત્સાહપ્રેરક વિ. સં.] ઉત્સાહ પૂરનારું, ઊલટ વધારનારું ઉથરેટી શ્રી. ખાતરનો ચાકી આકારને ઢગલો ઉત્સાહ-અલ-ળ) ન. સિ.] ઉત્સાહરૂપી શક્તિ, ઉમંગનું બળ ઉથલાવવું જુએ “ઊથલવું'માં. ઉત્સાહ-શંગ (ભરુ . [સં.] નાઉમેદી, નાસીપાસી, ઉથલિ પું. જિઓ “ઉથલવું' +ગુ. ઈયું” કુમ.] સામાન ઉદાસીનતા, મનનું ભાંગી પડવું એ
ફેરવી નાખવાની જગ્યા ઉત્સાહભેર (ર) કિ. વિ. [ + ગુ. ભેર”. “ભરવું” દ્વારા ઉથાગ (-9) વિ, સ્ત્રી. બચ્ચાં ન થતાં હોય તેવી (ગધેડી)
સાથેના અર્થને અનુગ]. ઉત્સાહપૂર્વક [ઉત્સાહથી પૂર્ણ ઉથા૫ ૫. સિ. કરવા] ઉથાપવું એ ઉત્સાહ-મૂર્તિ વિ.[સ., સ્ત્રી.] ઉત્સાહ-ખંતનું સાક્ષાત સ્વરૂપ, ઉથાપવું સ. ક્રિ. (સં. કથા દ્વારા (હુક ઉત્સાહ-યુક્ત વિ. [૩] ઉત્સાહી, ઉમંગી, ખંતીલું, હોંશીલું કરવું, ન માનવું, ઉથામવું. ઉથાપવું કર્મણિ, જિ. ઉથા
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |